Ritmennt - 01.01.1996, Qupperneq 152

Ljósm. Grímur Bjarnason.
Martin Næs, landsbókavörð-
ur Færeyja, afhendir Einari
Sigurðssyni gestabókina.
RITMENNT 1 (1996) 146-157
Orðið sópuður kemur að því best er vitað einungis fyrir á einum
stað í íslensku ritmáli - syrpu frá 16. öld sem tekið hefur saman og
ritað á pappír séra Gottskálk Jónsson í Glaumbæ. Rit þetta gaf Jón
Helgason prófessor út að liluta til í bók sinni Gamall kveðskapur
(1979). Eins og hann bendir á hefur séra Gottskálk sjálfur gefið riti
sínu nafn því að í efstu línu handritsins stendur sem yfirskrift:
„Þessi bok heiter sopvdur og dægra stytting." Jón telur orðið dregið
af sögninni að sópa, eins og t.d. söfnuður er dregið af safna, og
merki sóp, með öðrum orðum það sem sópað er saman. Við höfum
nú lcosið að velcja þetta orð til lífsins hér sem yfirskrift yfir syrpu
eða samtíning efnis af því tagi sem á erlendu máli hefur oft verið
nefnt miscellanea.
Bókin er óskrifuð!
Ávarp Martins Næs, landsbókavarðar Færeyja,
á hátíðarsamkomunni 1. desember 1994
Forseti íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir. Ólafur G. Einarsson
menntamálaráðherra. Heiðraða samkoma.
Gleðilega hátíð!
Við erum komnir hingað til Reykjavíkur - tveir starfsmenn frá
Færeyska Landsbókasafninu - til að samgleðjast ykkur í dag.
Til þess að sýna fram á að þetta er alls ekki í fyrsta skipti sem
Færeyingar og Islendingar vinna saman á sviði bókmennta ætla
ég hér að nefna tvö dæmi.
Fyrir u.þ.b. 214 árum síðan, eða 1780, kom hingað til lands
Færeyingur - Nicolaj Mohr að nafni. Verkefni hans var að safna
146