Vera - 01.11.1995, Side 18

k rlar í kreppu?
Ró, innri ró, er ekkert annað en argasta blekking. Viö verðum
að sá fræjum efans meðal fólksins, tortryggni, uppnámi og ör-
væntingu. Hvers vegna ekki? Ástin minnir nánast á innrás, yfir-
heyrslu, áhlaup. í henni felst að ég þröngva andlegri líðan
minni upp á aðra, þvinga þá til að upplifa þjáningu mína, þeirra
eigin þjáningu til huggunar og næringar.
Miguel de Unamuno.
Á litla sviði Þjóðleikhússins er nú til sýning-
ar leikritið „Sannur karlmaður" eftir þýska
leikskáldiö Tankared Dorst (1925-), I þýð-
ingu Bjarna Jónssonar. Verkið er byggt á
sögu spánska rithöfundarins Miguel de
Unamuno (1864-1936).
Leikstjóri er María Kristjánsdóttir og leik-
endur eru Rúrik Haraldsson, Hilmar Jóns-
son, Ingvar E. Sigurðsson og Halldóra
Björnsdóttir. Óskar Jónasson sá um leik-
myndina sem er í senn myndræn og einföld
og minnir um margt á sviö í brúðuleikhúsi.
Framvinda sögunnar er eitthvað á þessa
leið: Fernando (Ingvar) er ríki karimaðurinn
sem ákveður að giftast fegurstu stúlkunni
(Halldóru). Hann gerir gjaldþrota föður henn-
ar (Rúrik) tilboð og tilkynnir stúlkunni Júlíu
Ingvar E. Sigurösson og Hilmar Jónsson í hlutverkum Fernandos og Juans
komið til skila. Samúð áhorfandans er meö
kvenpersónunni, sem í þessu verki sem svo
mörgum öðrum lætur stjórnast af tilfinning-
um og er auðblekkt. Með svikum er blekk-
ingarvefurinn ofinn og áhorfandinn er skilinn
karlmennskunnar
i
það í bréfi aö henni ætli hann að kvænast.
Júlía vill hann ekki í fyrstu en hrífst að lokum
af styrk hans og lætur undan. Fátækur og
illa kvæntur greifi (Hilmar) venur komur sín-
ar á heimili þeirra hjóna og meö honum og
Júlíu takast rómantískar ástir.
Karlmennirnir sem takast á um ástir Júl-
íu eru fulllkomnar andstæður. Greifinn er
Ijóðelskur, tilfinninganæmur andans maður
sem talar í vel orðuðum bókmenntafrösum
- mjúkur og meðfærilegur. Fernando er aft-
ur á móti karlmannlegur, ákveðinn og lokaö-
ur. Hann flíkar ekki tilfinningum sínum og
breiöir vandlega yfir öll veikleikamerki -
ímynd sannrar karlmennsku.
Persónurnar eru þannig fremur fulltrúar
ákveðinna eiginleika ogtilfinninga helduren
dramatískar persónur. Þær eru ýktar og að-
eins ein hlið þeirra sýnileg áhorfendum - sú
sem snýr fram.
Með einfaldri sögu er togstreitunni milli
karlmennsku og tilfinninga, ástar og valds
eftir með spurningar um sekt og sakleysi,
sannleika og lygi sem ekki er auðsvarað.
Einfaldleikinn er allsráðandi t uppfærsl-
unni og gerir hana áhrifameiri en ella. Heild-
armyndin er skýr og leikarar sem jafnframt
eru sögumenn skila sínu vel. Helsti veikleiki
sýningarinnar er leikstjórnin og er leikurun-
um oft vorkunn. Þannig er engu líkara undir
lok verksins en að leikstjórinn hafi lent í
tímapressu og þurft að drífa endinn af.
Sólveig Jónasdóttir