Vera - 01.11.1995, Síða 34

á netinu
eftir Ragnhildi Helgadóttur
konur
tölvur og
internetið
Tölvuvæðing hefur hafið innreiö sína svo ekki
verður um villst og lætur fá svið mannlegs lífs
ósnert. Ekki veröur heldur um villst að heistu
þátttakendur eru karlmetm. í etiendum skrífum
hefur verið vakin athygli á því að töivufræði eins
og hún er í dag virðist vera körtum aðgengilegri
en konum. í Bandarikjunum eru konur um 25%
þeirra sem hafa B.S. hasköiagráðu í töivufræö-
um og af þeim sem Ijúka doktorsnámi er Mutfáll
kvetma aðeins um 13%. Hlutfall kvenna sem
nota Veraldarvefinn er samkvæmt nýlegri alþjóö-
legri körmun aðeins 12%. Óhætt er að segja að
tolvumenníngjn beri keim af kartamcnningunni.
Vissirðu
nð þú getur lesið Playboy n
lnternetinu ríður en blnðið sjrílft
kemur út?

ALHUDAINTERNETÞIÓNUSTA
ÍSLENSKA MENNTANETID HF
BOLHOLT 6 IS-105 REYKfAVÍK
(354) 568 3230 EA X (354) 588 4540
NETFANG Isinennt®ismeimt.is
Er þetta spjald til marks um karlkyns tölvumenningu? Það
furðulega er að það er ekki bara eitthvert fyrirtæki úti í bæ sem
lætur slíkt frá sér fara heldur var það ísmennt - íslenska
menntanetið h.f. - sem dreifði þessu á tölvusýningunni sem
haldin var í Laugardalshöllinni fyrir skömmu.
Erlendar kannanir hafa sýnt þessu athygli og leitaö
skýringa. Athyglisvert er að minni áhuga stelpna en
stráka á tölvum má finna alla skólagönguna. Margt
kemur til og verður hér það helsta til umfjöllunar.
Kennsluforrit eru nú notuö í auknum mæli viö
kennslu. Þeim kennsluforritum sem eru á mark-
aðnum svipar mjög til tölvuleikja og í Ijós hefur
komiö aö þau henta fremur strákum en stelpum.
Tölvuleikir eru oft hávaðasamir og byggja á því að
skora stig, oft með því aö skjóta eitthvaö niður og
á rökhugsun sem stelpur temja sér síður. Stelpur
geta alveg oröiö jafn góðar og strákar í tölvuleikj-
um en þeir virka oft óþægilega á þær. Þær veröa
kvíðnar sérstaklega ef þær eru i þeim innan um
aðra. Það sem hentar stelpum fremur eru
kennsluforrit sem byggja meira á námstækni.
Hönnuðir forrita viröast því aðeins hafa stráka i
huga þegar þeir framleiöa bæði kennsluforrit og
tölvuleiki. Eflaust er það ekki gert meðvitað en
vist er aö vöntun er á efni sem hentar stelpum.
Nauðsynlegt er aö tölvuframleiöendur geri sér
grein fyrir þessu og miöi markhópinn meira út frá
konum.
Til móts viö stelpurnar
Kennsluhættir í tölvum eru álika viöa um heim.
Kennsla fer yfirleitt fram i tölvuverum þar sem
einn nemandi er á tölvu. Kannanir sýna hins veg-
ar aö stelpur kjósa fremur að vera meö öörum á
tölvu og vinna þær betur þannig. Þær óttast að
gera mistök sem þær taka sem gagnrýni á sig og
því líður þeim illa í tölvuverinu innan um aðra. Þær
vilja fá ítarlegar leiöbeiningar en þora ekki að
spyrja. Strákarnir hins vegar líta á mistökin sem
lærdóm ogvilja ráöa fram úr hlutunum sjálfir. Þeir
óttast ekki að gera mistök og þeim líöur vel í tölvu-
verinu. Til að koma til móts viö stelpurnar gætu
kennarar t.d. boöiö upp á vinnuhópa eöa sam-
vinnu nemenda. I sumum tilfellum eru tölvutímar
frjálsir í skólum og þurfa nemendur jafnvel að
slást um tölvu. Fastir tímar í tölvum henta stelp-
um frekar því þær vilja ekki þurfa að slást við
strákana til aö fá tölvu.
í erlendri könnun kom í Ijós aö mun fleiri strákar
höföu aðgang aö tölvum en stelpur. Foreldrar eru lík-
legri til aö kaupa tölvur handa sonum en dætrum.
Því má ætla að foreldrartaki tölvuáhuga þeirra alvar-
legar og örvi áhuga þeirra frekar en stelpna. Ef börn
hafa fengiö tækifæri til aö kynnast tölvum eiga þau
auöveldara meö aö tileinka sér tæknina.
Fleira getur skipt máli eins og t.d. umhverfið í
kringum tölvurnar og framkoma kennara. Auöveld-
lega er hægt aö gera tölvuherbergi lífvænlegra og
hlýlegra. Til aö koma til móts viö stelpur væri
heppilegt ef kennarar biöu upp á viðtalstíma eftir
kennslustund. Einnig er nauðsynlegt aö þeir fáu
kvenmenn sem eru í stéttinni séu sýnilegir eöa
geröir sýnilegir. Fyrirmyndir geta skipt miklu. Ef
stelpur hafa engar fyrirmyndir í tölvufræði er hætt
viö aö þær sýni faginu minni áhuga en ella.
Ljóst er aö tölvurog þekkingá þeim erfarin aö
skipta gríðarlega miklu máli. Nauðsynlegt er að
konur taki jafnan þátt i þessari þróun og geri
tölvumenninguna líka kvenkyns.
internetið
Fátt er nú meira rætt meöal manna en internetiö.
Umræðan tekur á sig ýmsar myndir eftir því
hversu vel menn hafa kynnst netinu. Nú og svo
eru þaö aðrir sem ekkert hafa um það aö segja og
hafa ekki kynnst því af eigin raun. Fyrir þá veröur
fjallaö í stuttu máli um internetið.
Hvað er Internet?
Internetiö á aö baki 25 ára þróunartímabil. Upp-
hafið má rekja til seinni hluta sjöunda áratugarins
þegar leyniþjónusta bandaríska varnarmálaráðu-
neytisins hóf aö nettengja tölvur sínar í gegnum
sérstakar gagnalínur til aö auövelda upplýsinga-
flutning milli deildanna. Ástæða þess var ótti
Bandaríkjastjórnar við kjarnorkuárás og hvernig
ætti aö halda uppi samskiptum innan hersins ef
stjórnstöövar yrðu eyöilagðar. Þetta vakti athygli
almennings sem tók að mynda sitt eigiö net.
Gegnum þetta net þróuöust síðan samskiptareglur
varðandi upplýsingaflæði milli tölva, bæði hvað varð-
ar að senda og taka á móti skilaboðum, skrám og
öðrum gögnum. Er fram liðu stundir vatt þetta kerfi
meira og meira upp á sig og fleiri og fleiri tölvur vom
tengdar inn á netið. Þetta leiddi af sér æ marg-
slungnara og flóknara netkerfi en jafnframt stór-
brotnara þar sem tengingar komust á í allar áttir.
Internet er því samheiti yfir ailar þær tölvur í
heiminum sem eru í samskiptum sín á milli um
símalínu meö aöstoð tölvumáls sem kallast
Transmission Control Protal/lnternet Protal
(TCP/IP). Netiö hefur enga miöstöö eöa stjórn-
endur. Það er stjórnlaust gríöarlega stórt fyrirbæri
sem notendur viöhalda.
Nú er svo komiö aö meira en hundrað og
fimmtíu lönd eru tengd Internetinu, allt frá ein-
staklingum til fyrirtækja og stofnana. Notendur
telja yfir fjörutíu milljónir og daglega bætast við
notendur örar en nokkurt talningatæki innan
Internetsins ræður við. Hlutfallslega hafa Islend-