Ritmennt - 01.01.2004, Blaðsíða 33

RITMENNT
ÍSLANDSVINURINN DANIEL WILLARD FISKE
spruttu slcákfélög upp um allt land, og Tafl-
félagi Reykjavíkur óx mjög fiskur um hrygg.
Landsmönnum þótti ótvíræður kostur
við erlendan mann - en um leið dálítið
furðulegt - að hann keppti að því að eignast
íslenskar bækur. Verk rituð á íslenska
tungu voru ríkur hluti af sjálfsímynd þeirra,
og því varð það þungt á metunum. Róman-
tíski þátturinn í Fiske hefur hentað þeim
afar vel. Honum tókst að safna miklu af ís-
lensku, prentuðu efni með hjálp íslendinga
heirna og heiman.
Þegar Fiske kom aftur til Reykjavíkur
eftir strandferðina gisti hann hjá Páli Mel-
steð í Kvennaskólahúsinu. Noklou áður en
Fiske og Reeves héldu á brott, það er 11.
október, var haldin glæsileg kveðjuveisla
þeim til heiðurs í Glasgow, sem var þá veg-
legasta hús bæjarins, en það brann 1903.
Glasgow var glæsilega skreytt og var lýst
með 80-90 kertaljósum. Margar loflegar
tækifærisræður voru fluttar og slcálað fyrir
minni manna. Ferðafélagar Fiske, Reeves og
Carpenter, skemmtu með ameríslcum stúd-
entasöngvum og síðan var sungið lcvæði eft-
ir Steingrím Thorsteinsson til Fiske og birt-
ist það í Þjóðólfi 15. október 1879:
Nú horfinn er farfugl af haustlegri grund,
Eins hollvinir senn við oss skilja,-
Því velkomnir hingað á Frónbúa fund,
Þér finnið hér alúðar vilja.
Heill, Fislce vor lcæri! með félögum tveim,
Þér fegins-gestir frá Vesturheim'.
Þér komuð og gistuð vort fannkrýnda frón
I fagrahvels gulldregnu skrúði,
Þá hásumar kætir með heiðríkju sjón,
Svo hittuð þér ísjökla hrúði.
Þér sáuð vors föðurlands svipmörk flest.
Þér sáuð á fólkinu kost og brest.
Hjá yður er Þjóðlíf sem þrúðugust eik
Með þúsundir blómgaðra greina,
Hjá oss er það dvergbjörk í vextinum veilc,
Því viðganginn hindranir meina;
Sú önnur er jarðlág, en himingnæf hin,
Þó hefir sú smáa þá stóru að vin.
Þó bugar ei neyðin, ef hugur er hár,
Vér hugsum að lifa', en ei tóra;
Þann úrkost á sá, sem í örbirgð er smár,
Að unna því göfuga og stóra;
Til frjálsra manna frá frjálsri storð
Vér fram berum þakkar- og kærleikans orð.
Til foldar, þar heiðríkt skín frelsisins ljós,
Þar finnast ei kongar né þrælar,
Þar manndáð er aðall og atorkan hrós,
Sem ein gerir þjóðirnar sælar, -
Þér kveðju nú berið um svellanda sæ,
Ó, sendið oss aptur margt lífsgróðans fræ!
Sem Leifur hinn heppni vér kætumst í kvöld,
Þá kom hann að Vínlandi forna;
Nú syngur og klingir hin fagnandi fjöld,
Því fundið er landið hið horfna:
„Hið forna Vínland er vinland nýtt"
Frá vörurn íslenzkum hljóma skal títt.
Eftir flutning þessa kvæðis stóð Fislce á fæt-
ur og flutti ræðu sína sem Matthías birti í
Þjóðólfi sama dag:
Góðir herrar og vinir!
„Opt er sorgfullt brjóst undir sjálegri skikkju",
segir íslenzki málshátturinn, og í kvöld vitum
við, landi minn og jeg, að þessi orðskviður er
sannmæli. Á Egiptalandi í fyrndinni - allir hafa
lesið frásöguna - var það siðvenja, þegar haldin
var veizla eða annar gamansfundur, að láta
beinagrind sitja að borði til þess að minna á, að
lífið er ekki tóm nautn, að maðurinn er dauðleg-
ur, að það kemur loksins slcilnaðar-stund, sem er
allt annað en gleðileg. Óþarfi er að sýna oltkur
gestum yðar í kvöld þessa beinagrind hinna
egipzku fornmanna. Okkur er því miður full-
29