Ritmennt - 01.01.2004, Page 99

RITMENNT 9 (2004) 95-98
Bjarni Bjarnason
Persónuleg túllcun
á Þjóðvísu
eftir Tómas Guðmundsson
Líkt og önnur góð ljóðlist virðast verk Tómasar Guðmunds-
! sonar gagnsæ og auðskilin til að byrja með, en verða marg-
ræðari og dularfyllri því lengur sem rýnt er í þau þar til það ger-
ist eftir ævintýralegum leiðum að lesandinn tengist þeim á sinn
hátt sem aðrir skilja ef til vill ekki. Ég stend í svona trúnaðar-
tilliti til ljóðsins Þjóðvísu, sem er að finna í Stjörnum vorsins, og
þó að þeir sem tengist kvæðinu á annan veg hristi kannski haus-
inn ef ég lýsi sambandi mínu við kvæðið þá langar mig til að
reyna það í skjóli þess sem Kristján Karlsson segir í formála sín-
um að heildarljóðasafni Tómasar, nefnilega að öll meiriháttar
ljóðlist þoli skýringar, jafnvel rangar skýringar. Mín sýn á ljóðið
er sú að smámeyin sem mælir sé skáldskapurinn sjálfur, ungi
maðurinn sem verður á vegi hennar sé skáldið, en húsið sem tal-
að er um í lokaerindinu sé bókin. Áður en ég fer nánar út í þessa
persónulegu túlkun á kvæðinu er best að rifja það upp:
Þjóðvísa
Ég hélt ég væri smámey og hugðist vera til
eins og hitt fólkið um bæinn.
Og vorið kom og glóði um glugga mína og þil
allan guðslangan daginn.
Og sextán ára varð ég á vegi hins unga manns.
Þá lá vorið yfir sænum.
Og sumarnætur margar ég svaf á armi hans.
Ég var sælust allra í bænum.
Kápumynd frumútgáfu, 1940.
95