Vera - 01.04.2000, Page 27

Kipnlíkvi?) 777/7/
Snæfríður Baldvinsddttir, fyrrverandi fyrirsæta, lysir reynsln sinni
„En
feguröina
Lítillækar
auglýsingar og
viö
auma mannkyn! Hvernig ferst þér
? þú velur hana. Auðmýkir hana.
hana. f>ú setur á hana
ágirndar. Þú
fram á torgum og gatnamótum, leggur
mæli og vog andlegrar lágkúru þinnar^og
siðleysis, líkt og soldáninn
lýsti meydóm frillu sinnar
inu, í þvi skyni
fegurð kvendýrsins í allra augsýn
svo andstyggilegt? Nokkuð svo
Eru engin takmörk fyrir hve þu getur
maður?... Ég er á móti þvi að
sé stillt upp á pall og hún
og skemmtunar. Og ennþá
meira á móti þvi að hún sé sett upp á annan
og stærri pall i útlandinu og mæld þar af
ómerkilegum mönnum. Þvi af
karlmenn sem hafa gert sér
i kringum konur það
ómerkilegasta sem þrifst á jörðunni..."
ir
nokkuð
legt?
lotið lágt,
elskunni minni
höfð til sýnis
eru þeir
úr fegrunarsnatti
soramark
leiðir hana
hana á
innaí
af Amman aug
á markaðstorg-
selja hana. Þú svivirð-
Er
ömur-
og
öllu ómerkilegu
atvinnu
þ
I ess
essi orð skrifaði faðir minn til móður minnar er hún (sællar
minningar!) varð hlutskörpust í fegurðarsamkeppni sem haldin
var í Tívolí fyrir einhverjum árum síðan. Fáum árum seinna vann
ég, dóttir þessa sama manns, fyrirsætukeppni sem haldin var á
vegum Elite og jafnvel þótt/þrátt fyrir að hann haft þá stundina
verið staddur í fjarlægri álfu að sinna mikilvægum erindum þá
barst mér nú samt sem áður símhringing (eftir erfiðum leiðum)
með hamingjuóskum. Stutt og laggott.
Af hverju svo breytt viðhorf frá móður til dóttur? Var hún yfir
þennan titil hafin en ég ekki? Varla. Hafa samfélagsviðhorf breyst
til verslunar með fegurðina á hinu hverfandi hveli, eða er skýring-
in einfaldlega sú að þá var faðir minn ungur kommúnisti en nú er
hann (enn ungur!) krati! Því staðreyndin er samt sú að enn er
þessum geira stjórnað af þessum sömu mönnum í sama tilgangi:
að versla með kvenlíkamann sem söluvöru í gróðaskyni. Umbúð-
ir og merkingar eru enn þær sömu. Það eina sem hefur kannski
breyst er að nú er fegurð stráka líka sett á vogarskálarnar, mæld og
vegin af þessum sömu mönnum. Felst kannski visst jafnrétti í því?
Að mínu áliti er það eitt hið mikilvægasta verkefni feminista (úr
því ég er hér að skrifa hugleiðingar í blað sem ber hag kvenna fyrir
brjósti) að brýna fyrir stúlkum mikilvægi þess að vera
sjálfstæðar og þá fyrst og fremst efnahagslega. Efnahags-
legt sjálfstæði er eitt árangursríkasta vopnið í baráttunni
gegn allra handa kúgun og misrétti, örugg leið út úr
kringumstæðum sem skapa óholla sjálfsvitund og ímynd
konunnar. (Það ósjálfstæði sem aftur á móti hlýst af ást-
inni er önnur saga).
Nú hlaut ég þetta sjálfstæði þegar mér gafst kostur á að
vinna sem fyrirsæta úti í heimi eftir að hafa unnið keppni
á vegum Elite. - Ekki misskilja mig! - Það var ekki sjálf-
stæði eða frelsi frá kúgun eða annars konar óhollustu,
heldur bara það sjálfstæði sem alla unglinga dreymir um.
Að komast burt úr heimahúsum og gerast sinn eiginn
herra. Kannski vissi ég allan tímann að það yrðu mín ör-
lög að búa fjarri heimkynnum. Þess vegna var hugurinn
ávallt handan fjallgarðsins. En eitt var víst. Ég vildi fara
utan. Og þetta var vegabréfið í það óvissuferðalag. Ég fór
um allan heiminn og mér var borgað fyrir það. Ég gat
leyft mér að búa í notalegu „penthúsi" við Signubakka
með útsýni yfir Notre Dame. Og ég var minn eiginn
herra. Hvað meir gat ég farið fram á? Leiðin að þessu
marki var sú að nýta mér
það sem ég hafði fram að
færa, og gerast söluvara. Til-
gangurinn helgar meðalið, eða hvað?
Það verður hver og einn að gera upp
við sjálfan sig. En ég taldi það vera þess
virði.
Efnahagslcgt sjálfstæði
cr eitt árangursríkasta
vopnið í baráttunni gcgn
allra handa kúgun og
misrétti, örugg lcið út úr
kringumstæðum, sem
skapa óholla sjálfsvitund
og ímynd konunnar.
Ég er þeirrar skoðunar að það sé á ein-
skis manns færi að kveða upp úr um
hvort fegurðariðnaðurinn eigi rétt á
sér eða ekki. A meðan neytendur eru
reiðubúnir að borga fyrir það sem
hann býður upp á öðlast hann sína
réttlætingu . En ég verð að játa að það
fer mjög í taugarnar á mér að heyra
hagsmunaaðila þessa geira — hvort sem það eru eigendur fyrir-
sætuskrifstofa, forráðamenn keppni eða aðrir viðriðnir þennan
bisness — reyna að dulbúa hann eða setja hann í einhverja háfleyga
umgjörð og þannig hefja til skýjanna. Lýsir það best vanmati
þeirra á greind neytenda og leikenda — og líka þá í leiðinni —
greindarskorti þessa sama fólks þegar það þykist ætla að sannfæra
okkur um að hér sé um að ræða - ja, eitthvað annað en hrein og
bein viðskipti þar sem kvenleg fegurð er föl fyrir peninga... Fúlg-
VER A •
27