Ljósmæðrablaðið - 01.08.1987, Blaðsíða 46

46
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
kynblendingabarn í blóðflokk A og hvítt barn í blóðflokk O. Blóð-
flokkur foreldra var O. (5).
5. Frjóvgun í tilraunaglasi
Aukning vel heppnaðrar meðgöngu eftir frjóvgun mannsfóstra í til-
raunaglasi og flutning fósturs í leg móður, er staðreynd í dag. Við
notkun á frjósemislyfi (clomiphene) til að fá vöxt/þroska á fleiri egg-
búum, hefur leitt til þess að hægt er að ná fleiri þroskuðum eggjum
og frjóvga í tilraunaglasi áður en fósturflutningar í leg móður á sér
stað, með möguleikum á betri bólfestu og vöxt fósturs í leginu. Aðrir
þættir s.s. betri gæði og athugun á ræktunarskilyrðum, undirbúningur
sæðis fyrir frjóvgun, tækni við fósturflutning og bætt samspil milli
vaxtar eggbús og þroska gulbús (luteal maturation) leiðir til hærri tíðni
á fjölburameðgöngu. í júní 1981 þroskuðust fyrstu tvíburarnir eftir
örvum clamiphene á eggbúið fyrir tilraunaglasafrjóvgun og fóstur-
flutning og þeir fæddust. Nú er aukin tíðni á fjölburameðgöngum eftir
tilraunaglasafrjóvgun og fósturflutning. (3:bls. 537-540).
6. Tíðni fjölbura
í Ameríku er algengi tvíbura hjá hvítum einstaklingum 1,08% en
1,36% hjá svörtum einstaklingum. Um 70% er tvíeggja og 30% eru
eineggja. Þríburar eru 1 af ca. 7600 þungunum. En fæðing fjórbura,
fimmbura og fleiri er sjaldgæf. Nú síðustu ár hefur fjölburafæðingum
eins og sexburafæðingum fjölgað hjá konum sem fengið hafa frjó-
semislyf. (9:bls. 103). í Fréttabréfi um Heilbrigðismál (1983 (2):9)
segir: „Fjölburum hefur fækkað mikið frá 1881-90 og til 1971-80,
eða úr 35,2 af þúsund fæddum í 17,8. Lækkunin er nær 50% á níu
áratugum. Svipuð þróun hefur átt sér stað í nálægum löndum og er tal-
in stafa af fækkun á meðalfjölda fæðinga hverrar móður. íslensk rann-
sókn hefur leitt í ljós að meðal þeirra kvenna sem eru að eiga sitt
fimmta bam eða meira eru líkur á fjölburafæðingu fimmfaldar miðað
við líkumar hjá þeim sem em að fæða sitt fyrsta bam“. Og í öðm ein-
taki sama blaðs segir: (1985, (3):6) Á rúmri öld, eða síðan 1880, hafa
þríburar fæðst 60 sinnum á íslandi. Aðeins einu sinni á þessu tímabili
hafa fæðst fjórburar. Það var árið 1957, en einn þeirra fæddist and-
vana. Árin 1881-1930 var þríburafæðing ein af hverjum 7764 fæðing-
um, sem jafngildir þvi að þríburar fæðist nú annað hvert ár. Á síðustu
fimm ámm hafa fæðst fjórum sinnum þríburar. Og árið 1985 á nokkr-