Ljósmæðrablaðið - 15.06.2007, Blaðsíða 14

ívið hærra en í rannsókn Mörgu Thome
þar sem það mældist 14%.
Hvað varðar tengsl breyta við hinar
ýmsu lýðbreytur þá koma meðal ann-
ars í ljós marktæk tengsl (p<0,05) milli
menntunar og þunglyndiseinkenna.
Tíðni þunglyndiseinkenna er hærri eftir
því sem konurnar hafa minni mennt-
un. I rannsókn Mörgu Thome (1998)
fannst marktækt samband milli tíðni
þunglyndiseinkenna og hjúskaparstöðu
og menntunar mæðra en ekki annarra
lýðeinkenna.
I þessari rannsókn fannst ekki mark-
tækt samband milli þunglyndiseinkenna
og hjúskaparstöðu sem gæti skýrst af
því hversu fáar konur voru ekki í sam-
búð (7%).
Niðurstöður rannsóknarinnar benda
til að ungar einstæðar mæður séu í
sérstökum áhættuhópi m.t.t. fæðinga-
þunglyndiseinkenna þó fylgnin reyndist
ekki marktæk. Einnig kemur fram að
töluverður munur er á tíðni þunglyndis-
einkenna ef bornar eru saman niðurstöð-
ur á milli frumbyrja (20%) og fjölbyrja
(12,6%) og einnig er athygliverð-
ur munur á tíðni þunglyndiseinkenna
meðal kvenna sem fæða með aðstoð
keisaraskurðar, sogklukku eða tanga
(20%) og hins vegar kvenna sem fæða
eðlilega um leggöng (14,2%). Þrátt fyrir
að niðurstöðurnar séu í hvorugu tilvik-
inu marktækar þá eru þær áhugaverðar
og gefa ákveðna vísbendingu.
Tíðni foreldrastreitu reynist vera
16,9%, sem er verulegra minna en í
rannsókn Thome (1998), þar sem tíðn-
in reyndist 23%. Afar nærtækt er að
þakka þessa lágu tíðni foreldrastreitu
breyttum að starfsaðferðum í mæðra-
og ungbarnavernd þar sem áhersla
hefur verið lögð á að bjóða fram auk-
inn stuðning og meðferð þeim sem
metnir hafa verið í mestri þörf fyrir
slíkt. Staðfest eru sterk tengsl milli
þunglyndiseinkenna og foreldrastreitu
sem áður var þekkt. Há tíðni þunglynd-
iseinkenna í rannsókn okkar, en lítil
foreldrastreita gæti þó bent til að betur
hafi tekist, með breyttum starfsaðferð-
um, að hafa áhrif á og fyrirbyggja
streituna en þunglyndiseinkennin.
Þegar tengsl foreldrastreitu við lýð-
breytur er skoðað kemur fram marktækt
samband (p<0,05) við aldurmóður, ungar
mæður glíma oftar við mikla streitu en
þær sem eldri eru. Ennfremur er foreldra-
streita marktækt algengari meðal frum-
byrja en fjölbyrja. Hvorugt kemur á óvart
en styður mikilvægi þess að þessir hópar
fái meiri umönnun og stuðning.
Rannsóknin getur vatpað nokkru ljósi
á þá þætti sem tengjast mikilli streitu og
tíðum þunglyndiseinkennum hjá nýorð-
num mæðrum. Rétt er að leggja ríka
áherslu á mikilvægi þess að reyna að
skoða og skilja hvað liggur að baki slík-
um vanda. Mikilvægt er að sjúkdóms-
gera ekki um of út frá einkennum, sem
oft geta verið eðlilega viðbrögð við
álagi eða áföllum á þessum viðkvæma
breytingatíma.
Abstract
Emotional hcalth of women in
Akureyri:
Post -partum depression symptoms
and parental stress when the children
are three months old.
Key words: emotional health after
childbirth, EPDS (Edinburgh Postnatal
Depression Scale); PSI/SF (Parenting
Stress Index / Short Form), parental
stress.
Many women experience high emo-
tional pressure when they become
mothers and many studies have shown
that post partum depression symptoms
and parental stress develops as result of
this pressure.
This study is divided into three
parts. In this article the first part will
be discussed. Frequency of post-par-
tum depression and parental stress at
the service area of the Akureyri Health
care service (AHCS) in Iceland was
explored. The second part of the study,
which is published in other part of this
journal, analyses health and psychoso-
cial issues screened during pregnancy
and there links to post-partum depres-
sion and parental stress. The third part
of the study is a qualitative study where
women in the post-partum depression
group were asked about the lived expe-
rience of post-partum depression. This
part is still in the working progress.
The purpose of the first part was
to assess the frequency of post-partum
depression, and parents’ stress when
the child was 3 months old. The study
design was descriptive, were data was
collected with questionnaire. The study
group was 235 women whom came
to the AHCS with their children for 3
months old, scheduled well baby check-
up. Retum rate was 65%. Data was
collected with 1) demographic data,
2) EPDS, and 3) Parents Stress Index
7 Short Form questionnaire (PSI/SF).
Results of the EPDS showed that 67%
of the women scored <9, 17% scored
9-11 and 16% of the women scored
> 12 scores. Results from the PSI/SF
showed that 17% of the parents scored
> 75 which is an indication of severe
parental stress.
Education was a significant variable
(p < 0.05) regarding post-partum depres-
sion syndrome but age (p < 0.039) and
parity (p=0.013) were significant cor-
relation for stress symptoms. Of the par-
ticipant whom scored > 12 on the EPDS,
43% got > 75 parental stress scores.
Sigfríður Inga, ásamt móður og barni eftir vel heppnaða vatnsfœðingu.
14 Liósmæðrablaðið júnf 2007