Ljósmæðrablaðið - 15.06.2007, Blaðsíða 35

innan Kvennadeildar var það viðhorf að
skipulag mæðraverndar væri of flókið og
nð það væri hægt að bæta þjónustu við
'erðandi mæður. Óvissa í húsnæðismál-
urn Heilsuverndarstöðvarinnar verður
síðan til þess að breytingar eru gerð-
ar á þjónustunni. Heilsuverndarstöðin
var sameiginlega í eigu rfkisins og
Reykjavíkurborgar. Viðhald á húsnæð-
•nu hafði ekki verið sinnt eins og þörf
Var á. Samstaða var jafnframt um að
Þetla sameiginlega eignarhald væri
éheppilegt, en engin samstaða náðist
hins vegar um á hvaða verði ríkið ætti
að eignast hlut borgarinnar í stöðinni.
^ð lokum komu deiluaðilar sér saman
Urn að auglýsa Heilsuverndarstöðina til
söiu. Það tilboð sem barst var það hátt
að ríkið ákvað að nýta ekki forkaups-
rétt heldur flytja starfsemi Heilsugæslu
heykjavíkur f annað húsnæði upp í
jkdjódd. Margir hafa gagnrýnt harðlega
Þessa ákvörðun og hvernig að henni var
staðið, en segja má að með henni hafi
'enð kippt fótunum undan starfsemi
iðstöðvar mæðraverndar í þeirri mynd
sem hún var í.
Læknar Kvennadeildar neituðu að
sinna mæðravernd upp í Mjódd m.a.
Vegna fjarlægðar frá Landspítalanum.
a' með var útilokað að Miðstöð
tnæðraverndar gæti áfram sinnt konum
1 áhættumeðgöngu. Hugmyndir um að
e a Miðstöð mæðraverndar með því t.d.
a kaupa sónar voru lagðar á hilluna og
* staðinn var komið á fót mæðravernd á
Kvennadeild sem eingöngu er ætlað að
stnna áhættumeðgöngum.
Sú
spurning hlýtur að vakna
mjiui au vaiviia
v°it breytingar hefðu verið gerðar
a skipulagi mæðraverndar ef salan á
eilsuverndarstöðinni hefði ekki kom-
1 tik Það liggur fyrir að innan Land-
spúalans voru þær raddir að gallar væru
a skipulagi mæðraverndar og vilji til
tel ^6ra nSar á því. Sigríður Sía
i?Ul raunar að sumir stjórnendur á
^ vennadeild hafi aldrei sætt sig við að
e'ldin léti mæðraverndina frá sér og
ha« notað tækifæri til að knýja fram
^reytingar þegar Heilsuverndarstöðin
h-eId. Hún sagðist líta svo á að þarna
f,6 ,U utt ser stnð átök um hugmynda-
acT *’ ^ 6’ annars vegar þeirra sem vildu
u niÆðravernd væri hluti af heilsugæsl-
n^11' °8 h’ns vegar þeirra sem teldu að
s æ ravernd ætti að vera á verksviði
Pttalans. Þetta hefði verið valdabarátta.
heir
sem hefðu viljað verja Miðstöð
. —Tiijuw vuija jviiuðiuu
Ur!fraVemdar hefðu staðið mjög höll-
v ,íetl 1 þessari baráttu eftir að búið
r ad seja Heilsuvemdarstöðir
nna.
Betri þjónusta
Hvað sem líður átökum um skipulag
mæðraverndar hlýtur meginspumingin
að vera hvort þjónusta við verðandi
mæður sé betri í dag en hún var þegar
horft er nokkur ár aftur í tímann. Flestir
eru sammála um að þróunin hafi verið
í rétta átt. Þjónusta ljósmæðra á heilsu-
gæslustöðunum hafi verið að eflast og
batna síðustu ár, ekki hvað síst fyrir
tilverkan Miðstöðvar mæðraverndar. Þá
er ljóst að konur í áhættumeðgöngu fara
nú beint á Kvennadeild þar sem öll tæki
og aðstæður eru til að gera nauðsyn-
legar rannsóknir og skoðanir. Þess má
einnig geta að frá landlæknisembættinu
er von á leiðbeiningum um meðgöngu-
vernd sem auðveldar ljósmæðrum að
stýra því hvert konur eiga að leita, þ.e.
hvaða konur teljist í áhættu.
Margrét Hallgrímsson sagði að innan
Kvennadeildar væri áhugi á að bæta
þjónustu við konur í áhættumeðgöngu
með því að nýta betur þá sérþekkingu
sem er innan Landspítalans á sykursýki
og háþrýstingi sem stuðlað gæti að bættu
heilsufari kvenna eftir meðgöngu. Einnig
væri áhugi á að auka samstarf við geð-
deild. Margrét sagði að Kvennadeildin
áætlaði að komur í mæðraskoðun á
deildinni yrðu 3000-4000 á ári, en þær
voru um 15.000 á níunda áratugnum
þegar deildin var bæði að sinna konum í
áhættumeðgöngu og öðrum konum.
Sigríður Sía sagðist telja að fram-
farir hefðu orðið í þjónustu við verð-
andi mæður á undanförnum árum, ekki
síst vegna þess að búið væri að byggja
upp mæðravernd á heilsugæslustöðv-
unum. Hún sagðist þó hafa áhyggjur
af því að sú ráðgjöf við konur sem
Miðstöð mæðraverndar hefði verið búin
að byggja upp væri ekki sinnt eins vel í
dag og áður. Þetta hefði verið vaxandi
og þýðingarmikill þáttur í starfseminni.
Sigríður Sía sagði ennfremur að aðstaða
mæðraverndar á Kvennadeild væri
ekki nægilega góð, hvorki fyrir konur
né starfsfólk. Húsnæði Heilsuverndar-
stöðvarinnar hefði verið mun betra.
Sigríður Sía bætti við að Ijósmæður
sem ráðnar væru til starfa á heilsugæslu-
stöðvum væru ekki ráðnar í skilgreindar
stöður ljósntæðra heldur væru þær ráðnar
sem hjúkrunarfræðingar eða heilbrigð-
isstarfsmenn. Á þessu þyrfti að ráða bót.
Bakland fyrir heilsugæslu-
stöðvarnar varðandi mæðravernd
Þessar skipulagsbreytingar hafa haft í för
með sér miklar breytingar fyrir starfs-
fólk á Miðstöð mæðravemdar. Jóna Dóra
Kristinsdóttir, yfirljósmóðir á Miðstöð
mæðravemdar, sagði að breytingarnar
hefðu valdið róti og óöryggi hjá starfs-
fólki. Hvað sem mönnum þætti um breyt-
ingamar væri hins vegar ekki um annað
að gera fyrir starfsfólkið en að vinna út
frá þeirri stöðu sem upp væri komin.
Hlutverk Miðstöðvar mæðravemdar væri
nú að vera bakland fyrir heilsugæslu-
stöðvamar varðandi sérfræðiþjónustu um
mæðravemd. Þegar upp kæmu álitamál
við skoðanir á heilsugæslustöðvum gætu
ljósmæður leitað til Miðstöðvar mæðra-
vemdar til að fá álit um hvort nauðsyn-
legt væri að senda konurnar strax í skoð-
un á Kvennadeild eða hvort nægilegt
væri að panta tíma hjá fæðingarlækni
á heilsugæslustöð. Fæðingarl æknarn i r
kæmu á 2-4 vikna fresti á heilsugæslu-
stöðvar til að skoða konur. Hún sagði að
það hefði tekið tfma að þróa þetta nýja
fyrirkomulag, en hún sagðist telja að
þetta ætti eftir að ganga vel.
Jóna Dóra sagði að það hefði ýmsa
jákvæða kosti fyrir ljósmæður á heilsu-
gæslustöðvum að fá fæðingarlækna í
heimsókn. Þær væru með læknunum í
mæðraskoðunum og gætu rætt við þá um
álitamál í sambandi við meðgöngu þeirra
kvenna sem væru hjá þeim í skoðun.
Miðstöð mæðraverndar sinnir einn-
ig fæðingarfræðslu og sérhæfðri fæð-
ingarfræðslu. Þar er t.d. boðið upp á
fæðingarfræðslu á ensku og fyrirhugað
er að bjóða hana á pólsku. Einnig er
boðið þar upp á fæðingarfræðslu fyrir
tvíburamæður. Heilsugæslustöðvarnar
bjóða einnig upp á fæðingarfræðslu og
sagði Jóna Dóra það hafa gengið vel, en
þó gætu ekki allar stöðvar boðið upp á
hentugt húsnæði undir slík námskeið.
Miðstöð mæðraverndar erekki aðeins
ætlað að veita heilbrigðisstarfsfólki og
almenningi faglega ráðgjöf, fræðslu og
stuðning, heldur á hún að vinna að
vísindarannsóknum í mæðravernd og
vinna með heilbrigðisyfirvöldum og
heilsugæslu landsins að stefnumótun og
mæðravernd á landsvísu.
Eins og staðan er í dag fara allar
konur í mæðraskoðun á sinni hverf-
isheilsugæslustöð en konur í áhættu-
meðgöngu fara á göngudeildina á LSH.
Hingað til hefur ekki verið starfandi
Ijósmóðir á öllum heilsugæslustöðvum
á höfuðborgarsvæðinu en breyting er
að verða á því. Tíminn mun leiða það
í ljós hvort þetta kerfi er skilvirkara
en það sem fyrir var, aðalmálið er að
verðandi foreldrar fái áfram góða og
faglega þjónustu frá ljósmóður með gott
aðgengi að öðru fagfólki.
Ljósmaeðrablaðið júnf 2007 35