Ljósmæðrablaðið - 15.12.2007, Síða 41

LJðSIÆDRABllOIl 85
'ngu og jaínvel svo sjálfsagt atriði eins og að fæðandi kona sé
á hreyfingu og kjósi sína stellingu sjálf ef aðstæður leyfa.
Það sem fylgdi því að líta á bameignarferlið í heild sinni
Var aukinn metnaður varðandi mæðravernd og þjónustu í
S£engurlegu. Okkar tilfinning var að ljósmæður hefðu ekki
staðið nægilega vörð um hlutverk sitt þar. Það hefur því
venð ánægjulegt að fylgjast með og taka þátt í þeim breyt-
nigum. Sem dæmi um það má nefna fjölgun ljósmæðra
a heilsugæslustöðvum höfuðborgarsvæðisins þar sem þær
sinna mæðraverndinni. Einnig er heimaþjónusta ljósmæðra
orðinn sjálfsagður og ómissandi þáttur.
Þegar við hittumst til að taka saman þetta greinarkorn
vorum við sammála um að það hafi verið margt að gerast
og breytast, flest til hins betra, þegar við vorum að utskrifast
sem ljósmæður vorið 1993.
Helga Bjamadóttir
Ólöf Leifsdóttir
Solveig Jóhannsdóttir
útskrifaðar frá LMSÍ1993
Peysufataljósmæður
Mánudaginn 15. janúar 1996
var söguleg stund í sögu ljós-
uiæðrastéttarinnar því þá hófst
1 fyrsta sinn á íslandi ljós-
nræðranám, sem var alfarið
Undir stjórn ljósmæðra. Það
þarf ekki mörg orð til að lýsa
eftirvæntingunni í hópnum en
við komum úr ólíkum áttum,
með mismunandi reynslu í
farteskinu. Fljótlega kom-
umst við að því að eðli þessa
nýja Ijósmóðurnáms var ólíkt
sem við áttum að venjast
u^ öðru námi. í stað þess að
íða með pennann tilbúinn og
shrifa niður glósur, var gert
ráð fyrir að við værum þátttak-
e'idur í kennslunni. Námið var
aefnilega byggt upp þannig að umræður og verkefnavinna
aemenda voru stór hluti af náminu. Ég skal alveg viðurkenna
um mig fór og upp kom sú spuming út í hvað ég væri
etginlega komin og veit ég fyrir víst að svipað var ástatt hjá
eirum í hópnum. En það breyttist fljótt og í ljós kom að í
0Pnum var mikil tjáningarþörf í umræðutímunum og sköp-
Unaigleði í verkefnavinnu.
á,- j1()U_nam'ð væri nýtt komu strax í upphafi sterkir straumar
~ ortíðinni þar sem við reyndum að skyggnast inn í heim
ormæðra okkar í ljósmóðurstarfinu. Við áttum engin orð
. '! þann fraft og það hugrekki sem þær þurftu oft á að halda
stnurn störfum. Mér em minnisstæðar frásagnir af ferðum
aðT^ð^3 1 stórhríðum yfir heiðar og straumþung fljót til
áh f0rnaSt sæn8urkvenna. Þessar frásagnir höfðu mikil
afr' a °kkur og ég er viss um að til okkar streymdi eitthvað
bju^eSSUm ^ra^' °S Þvr hugrekki, sem þessar ljósmæður
n kað má kannski líkja náminu okkar við fyrstu ferð yfir
eð-m vissum ekki fyrirfram hversu straumþungt það var
stað V?rn'^ ðakkinn væri hinumegin. Við lögðum brattar af
Þ'ið f'r ^ðtið °g lentum í öllu því sem einkennir stórfljót.
um • °mu tlmar Þar sem þurfti að berjast á móti straumn-
Jafnvel að komast út úr hringiðum en inn á milli voru
lygnir straumar. Upp á bakk-
ann hafðist það og það voru
átta stoltar ljósmæður sem
gengu á peysufötum upp á
svið Háskólabíós og tóku við
skírteinum um embættispróf í
ljósmóðurfræði. Ferðalaginu
yfir þetta fljót var lokið.
Ferðinni var þó áfram
haldið en nú f ljósmóðurstarf-
inu. Sú þekking sem var aflað
í þessu nýja ljósmóðurnámi
reyndist gott vegarnesti í
þeirri ferð. Ber þar hátt áhersl-
an á barneign sem eðlilegan
hluta af lífinu og það hlut-
verk okkar Ijósmæðra sem er
að hlú að náttúrunni en ekki
að stjórna henni. Einnig ber
hátt mikilvægi þess að vinna með verðandi foreldrum og að
ákvarðanir séu teknar í samráði við þá.
Starfsvettvangur ljósmæðra hefur að sjálfsögðu breyst
mikið frá þeim tíma þegar þær fóru gangandi eða ríðandi
yfir alvöru heiðar og fljót, þegar starfið fór mest fram í
heimahúsum við misgóðar aðstæður. Eins og öllum er
kunnugt færðist nánast öll barneignarþjónusta síðan inn á
sjúkrahús. í dag hefur hins vegar orðið sú þróun að hluti
þjónustunnar fer fram í heimahúsum þ.e. heimaþjónusta
í sængurlegu og heimafæðingar sem sjálfstætt starfandi
ljósmæður sinna. Hvoru tveggja hefur vaxið síðastliðin ár.
Starfsvettvangur ljósmæðra er því að færast hægt og rólega
heim til fjölskyldna líkt og var á árum áður, en nú við allt
aðrar aðstæður (torfkofarnir og kuldinn úr sögunni). Við
eigum að standa vörð um þessa þjónustu og efla sjálfstæða
starfsemi ljósmæðra. Þannig gæti orðið um fleiri valkosti að
ræða í barneignarþjónustunni. Þar er yfir mörg fljót að fara
og sum þeirra mjög straumþung. En formæður okkar kom-
ust yfir þau og við eigum í krafti samstöðu og þekkingar að
komast yfir þau líka.
Valgerður Lísa Sigurðardóttir
útskrifuð Ijósmóðir frá Háskóla íslands 1998.
Ljósmæðrablaðið desember 2007 41