Ljósmæðrablaðið - 15.12.2007, Page 53

leyti svarað þáverandi þörf. Sængurlegan
hafi verið stytt í einn til tvo sólahringa
°S lögð hafi verið áhersla á að heilbrigð-
konur eftir eðlilega fæðingu kæmust
sem fyrst heim í umsjá sömu ljósmóður.
Einnig segja þau frá því að einni af deild-
um kvennasviðsins hafi verið gjörbreytt í
Hreiðrið til að skapa aðstæður sem urðu
1 senn heimilislegar og fjölskylduvænar
en þar hafi nær einungis þær konur sem
Voru í MFS fengið að fæða. í greininni
kemur fram að hugmyndin um samfellt
þjónustuform í bameignarferlinu hafi
teYgt sig frá kvennasviði Landspítalans
t'l heilsugæslunnar og til baka. Með
því móti hafa skapast forsendur til að
láta þjónustuna ná til mun fleiri kvenna
en ekki aðeins þess hóps kvenna sem
h'lFS annaði. Þau segja að stjómendur á
kvennasviði Landspítalans hafi oft feng-
Jð athugasemdir frá konum sem sótt hafa
mæðravemd á „sinni” heilsugæslustöð,
Um að óeðlilegt sé að ákveðinn hópur
kvenna (sem em í MFS) séu þær einu
SCm geti fætt í Hreiðrinu. Margrét og
Eeynir telja í greininni að af þessum
sökum sé eðlilegt að endurskoða þjón-
ustuna og útfæra hana þannig að sam-
felld og fjölskylduvæn þjónusta verði að
leiðarljósi fyrir fleiri konur í bameign-
ai terlinu. Með fyrirhuguðum breytingum
megi gera ráð fyrir að allt að 700 konur
gefi fætt í Hreiðrinu og með tímanum
enn fleiri. Þau segja í greininni að sam-
liða þessum breytingum verið stofnað
ll enn nánara samstarfs milli heilsugæsl-
unnar og kvennasviðs LSH og að þannig
verði vonandi hægt að koma betur til
ntóts við óskir kvenna með ólíkar þarfir
°g bæta aðstöðu fyrir konur og fjölskyld-
nr þeirra (Margrét I. Hallgrímsson og
eynir Tómar Geirsson, 2006).
Ekki heyrðust opinberlega kröftug
mótmæli við því að leggja ætti niður
S eininguna, hvorki frá ljósmæðrum
ne konum á bameignaraldri. Þó skrifuðu
°sa Erlingsdóttir og Edda Jónsdóttir
Vær greinar í Morgunblaðið þar sem
a þær benda á að með því að leggja
l' Ul MFS eininguna sé ekki hægt að
vaRda þvi fram að verið sé að auka
a °st kvenna í barneignaferlinu að
e,nu marki. Að Hreiðrið komi aðeins
1 með að sinna 700-750 konum á ári
g l‘m 3000-3500 fæðingum sem em
að ^ ar*e8a °g komi því til með
Slnna aðeins litlum hópi fæðandi
-- Einnig finnst þeim það vera
i^Ulð.að nú eigi að loka MFS ein-
v~ með þeim rökum að hún hafi
uj' svo vinsæl að ekki hafi verið
nt að anna eftirspum. Benda þær á
að eðlilegra væri að útvíkka starfsem-
ina eða fjölga teymum sem að sinna
sérhæfðri fæðingaþjónustu, einnig fyrir
konur í áhættumeðgöngu. Þær árétta
það að með því að flytja mæðravernd-
ina á höfðuborgarsvæðinu næiri alfarið
inn á heilsugæsluna sé ljóst að mjög
fáar konur mun njóta samfellu í fæðing-
arþjónustu. Einnig að ljósmæður sem
starfa á heilsugæslustöðvunum séu fæst-
ar í vinnu á fæðingargangi Landspítalans
og margar þeirra sinni ekki heimaþjón-
ustu í sængurlegu (Rósa Erlingsdóttir
og Edda Jónsdóttir, 2006).
Mikil óánægja var meðal MFS ljós-
mæðra þegar að sú ákvörðun var tekin
að leggja niður MFS eininguna og óvíst
var hvort að þær hefðu áhuga á að
vinna áfram í Hreiðrinu eða LSH. Tóku
þær þó allar á endanum þá ákvörðun
að starfa áfram í Hreiðrinu og vinna
með yfirljósmóðurinni þar að nýrri
starfsemi Hreiðursins. Sýndu nokkrar
þeirra áhuga á að fara að vinna á heilsu-
gæslustöð við mæðravemd með vinnu
sinni í Hreiðrinu en höfðu ekki erindi
sem erfiði. Þó svo að bæði stjómendur
í heilsugæslunni og á LSH hafi sýnt
áhuga á að koma á samvinnu á milli
þessara tveggja stofnanna og auka þar
með samfellda ljósmæðraþjónustu hafa
enn sem komið er ekki verið gerðar
formlegar breytingar á þá átt.
Síðasta barnið í MFS einingunni
fæddist í september árið 2006 og má
segja að það hafi verið táknrænt að það
var ekki MFS ljósmóðir sem tók á móti
því.
Lokaorð
Megin tilgangur með stofnun MFS ein-
ingarinnar var að koma á samfellu í
barneignaferlinu og auka þannig ánægju
kvenna með þjónustuna. Þjónustan
spurðist fljótt út og varð mjög vinsæl á
meðal barnshafandi kvenna. MFS hóp-
arnir tveir störfuðu aðskildir í rúm tvö
ár en voru síðan sameinaðir. Þrátt fyrir
miklar vinsældir þjónustunnar heyrð-
ust einnig gagnrýnisraddir. Mörgum
fannst einingin illa kynnt, óaðgengileg
og öðrum fannst spítalinn gera upp á
milli skjólstæðinga sinna. Undir lokin
varð það orðið öllum ljóst að breyta
yrði starfseminni en voru ekki allir sam-
mála um hvernig ætti að framkvæma
hana. Tóku yfirmenn kvennasviðsins
þá ákvörðun að leggja niður MFS ein-
inguna og gefa þess í stað fleiri konum
tækifæri til að fæða fjölskylduvænu
umhverfi í Hreiðrinu.
Ekki era allir sáttir við þessa ákvörð-
un og telja að þó að samfelld þjónusta
hafi aukist innan mæðravemdar í sam-
hengi við heimsþjónustu ljósmæðra þá
hafi lokun MFS einingarinnar skert val-
kosti kvenna í barneignaferlinu svo að
um muni.
Því er mikilvægt að sjá þessar breyt-
ingar sem sóknarfæri fyrir Ijósmæður,
tækifæri fyrir þær að nýta sér þá þekk-
ingu sem að safnaðist á þessum árum
og byggja upp nýja ljósmæðramiðaða
samfellda þjónustu í þágu kvenna og
fjölskyldna þeirra. Þannig má segja að
tilraunaverkefninu um þróun nýrrar
þjónustu og vinnufyrirkomulags ljós-
mæðra fyrir barnshafandi konur í gegn-
um barneignarferlið sé ekki lokið.
Heimildaskrá
Auður E. Jóhannsdóttir, Guðrún Björg Þor-
steinsdóttir, Halla Skúladóttir og Ingibjörg
Hreiðarsdóttir. (2000). Reynsla foreldra af
samfelldri þjónustu MFS-einingarinnar á
kvennadeild Landspítalans. Obirt lokaverkefni
í Hjúkrunarffæði við Háskóla Islands.
Ásthildur Gestsdóttir. (2004). Þjónustuform
Ijósmœðra í Isafjarðarbœ. Obirt lokverk-
efni í Ljósmóðurfræði við Háskóla Islands.
Árdís Ólafsdóttir. (2005). Samfelld Ijósmæðra-
þjónusta - raunhæfur valkostur í barneigna-
ferlinu. Ljósmœðrablaðið, 2(83), 6-11.
Eðlilegar fæðingar í heimilislegu umhverfi
(1994, 21. júlf). Tíminn, bls.16.
Fagleg sjónarmið verða að ráða ferðinni (2000,
10. maí) Morgunblaðið, bls. 14
Fæða í hjónarúmi eða I grjónstól. (1995,1. jan-
úar). DV, bls. 41.
Hildur Sigurðardóttir, Ólöf Ásta Ólafsdóttir,
Guðrún Björg Sigurbjömsdóttir, Margrét I.
Hallgrímsson, Ágústa Kristjánsdóttir, Rósa
Bragadóttir, Helga Bjamadóttir, Sigurborg
Kristjánsdóttir og Elín Hjartardóttir. (1994).
Greinagerð um þróunar og rannsóknaverk-
efni Ijósmæðra á Kvennadeild Landspítalans.
Breytt fyrirkomulag: Hópþjónusta. Reykja-
vík: Ríkisspítalar.
MFS-einingin á Kvennadeild landspítalans.
(1994). Reykjavfk: Ríkisspítalar.
MFS-einingu lokað á landspítala. (2005, 28.
desember). Blaðið, bls. 2.
Margrét I. Hallgrímsson og Reynir Tómas
Geirsson. (2006, 2. janúar). Þróun og breyt-
ing á fæðingarþjónustu á kvennasviði LSH.
Fréttablaðið, bls. 46.
ReynirT. Geirsson, GesturPálsson, Ragnheiður
I. Bjarnadóttir og Guðrún Garðarsdóttir.
(1996). Skýrsla frá fœðingaskráningu fyrir
árið 1995. Reykjavík: Landspítalinn.
Reynir T. Geirsson, Gestur Pálsson, Ragnheiður
1. Bjamadóttir og Guðrún Garðarsdóttir.
(2005). Skýrsla frá fœðingaskráningu fyrir
árið 2004. Reykjavík: Landspítalinn.
Rósa Erlingsdóttir og Edda Jónsdóttir. (2006,
2. febrúar). Fæðingarþjónusta á höfuðborg-
arsvæðinu. Morgunbiaðið bls. 34.
Rósa Erlingsdóttir og Edda Jónsdóttir. (2006,
7. mars). Skortur á valkostum í fæðing-
arþjónustu. Morgunblaðið, bls. 32.
Ljósmæðrablaðið desember 2007 5 3