Ljósmæðrablaðið - 15.12.2007, Síða 58

HUGLEIÐINGAR LJÓSMÓÐUR
Háskólanám er fjárfesting... eða hvað?
Ég veit ekki hvort ég á að þakka eða
kenna systur minni um að ég sé komin
í kjaranefnd fyrir Ljósmæðrafélag
íslands. Hvað sem öðru líður þá hvatti
hún mig eindregið til að láta til mín
taka á þeim vettvangi. Sjálf hefur hún
undanfarin ár setið í samninganefnd
fyrir lögfræðinga hjá ríkinu. Þegar hún
kynnti sér samninga ljósmæðra varð
hún orðlaus og skyldi ekki hvemig við
ljósmæður gætum samþykkt og unað
þeim samningum sem við höfum í dag.
Staðreynd málsins er einfaldlega sú að
það er vart hægt að lifa á launum ljós-
ntóður í dag svo vel sé.
Oft hefur því verið haldið fram að
háskólanám sé fjárfesting til framtfðar.
En í hvaða skilningi? Mín persónulega
reynsla er sú að háskólanám sé vissu-
lega fjárfesting hvað varðar reynslu og
fróðleik. Hvað varðar hið fjárhagslega
hefur háskólanámið síður en svo gefið
mér meira í launaumslagið. Saga okkar
systra er ef til vill táknræn fyrir það
launamisrétti sem nú viðgengst. Mikil
mismunun viðgengst í launaröðun
stétta, sem hvorki á nokkuð skylt við
lengd háskólanáms né ábyrgð í starfi.
Ég ólst upp sem eineggja tvíburi. Við
systur erum og höfum verið afar nánar
og höfðum alltaf farið sömu leiðir í
lífinu þar til við vorum tvítugar að við
stóðum á tímamótum og þurftum að
velja okkur starfsvettvang til framtíðar.
Aldrei kom annað til greina en að fara
í háskóla, enda aldar upp við að mennt-
un skipti miklu máli. Við útskrift úr
framhaldsskóla var meðaleinkunn okkar
systra nákvæmlega sú sama. Hugur
minn stóð aldrei til annars en að gerast
Ijósmóðir sem hafði verið áhugasvið
mitt til margra ára. Hennar val stóð
hins vegar milli lögfræði eða heilbrigð-
isgreina. Eftir fimm ár í Háskóla lauk
hún embættisprófi í lögfræði. Eftir fjög-
urra ára háskólanám lauk ég B.S.c prófi
í hjúkrunarfræði, stuttu síðar stjórnunar-
námi frá EHI og síðar embættisprófi í
ljósmóðurfræði. Ég er því með ríflega
sjö ára háskólanám en hún á fimm ára
nám að baki. Báðar störfum við í dag
hjá ríkinu, báðar sem millistjórnendur,
hvor í sínu fagi.
Báðar höfum við í tvígang farið í
Bára Hildur jóhannsdóttir
Ijósmóðir;
formaður kjaranefndar LMFI
fæðingarorlof, jafnlangt í hvort skipti.
Launamunur okkar systra er nú 35%
á grunnlaunum. Þá eru ótalin öll þau
fríðindi sem hennar staifi fylgja. Mínar
aukatekjur eru engar nema ég vinni
kvöld, nætur, helgar og helgidaga. Það
má ekki misskilja mig, mér finnst að
systir mín eigi sín laun fyllilega skilið
og meira til.
En er þessi launamismunur okkar
systra ásættanlegur? Nei er svar mitt og
systir mín er mér hjartanlega sammála.
Vinnur hún mikilvægara starf en ég?
Við systur erum líka sammála um að
svo er ekki. Hún vinnur með pappíra en
ég með mannslíf. En hvers vegna ætli
þessi launamunur sé? Báðar erum við
bundnar þagnarskyldu, svo ekki er það
ástæðan. Ég sé einungis tvær ástæður
fyrir þessum launamun. Önnur er sú
að hún hefur möguleika á að vinna
á einkamarkaði sent lögfræðingur en
mínir möguleikar eru eingöngu hjá rík-
inu, vilji ég starfa áfram við það starf
sem ég menntaði mig til og hef unun
af. Hin ástæðan sem ég tel að sé helsta
skýringin, er sú að hún kemur úr bland-
aðri stétt karla og kvenna en mín stétt er
eingöngu skipuð konum.
Samkvæmt formlegum viðmiðum
menntamálaráðherra á æðri menntun og
prófgráðum, byggðum á Lögum nr. 63
um háskóla, frá árinu 2006, er embætt-
ispróf í ljósmóðurfræði jafngilt meist-
araprófl, rétt eins og embættispróf í lög-
fræði. Hingað til hefur ljósmóðurnám
hins vegar verið metið til jafns við
fjögurra ára háskólanám og launin verið
ákvörðuð samkvæmt því, þrátt fyrir að
sex ára háskólanáms sé krafist til þess
að mega starfa sem ljósmóðir. Ég tel
það mjög óeðlilegt að hjúkrunarfræð-
ingar lækki í launum og í besta falli
haldi óbreyttum launum við það að bæta
við sig tveggja ára háskólanámi eins og
raun er. Breytinga er þörf, ekki seinna
en strax.
StjómogkjaranefndLjósmæðrafélags
Islands er stórhuga og full bjartsýni fyrir
næstu kjarasamninga sem lausir verða
30. aprfl næstkomandi. Undirbúningur
hófst strax síðastliðið sumar. Send var
út könnun á launum og kjörum ljós-
mæðra, námskeið hefur verið haldið
ásamt fræðslukvöldi um ímynd ljós-
mæðrastéttarinnar. Þetta er bara byrj-
unin. Vinnan heldur áfram alveg fram á
næsta vor. Við ætlum okkur stóra hluti
og því verður að sá fræjunum vel svo
uppskeran verði góð.
Ég hef heyrt það úr mínu umhverfi að
ljósmæður séu búnar að fá sig fullsaddar
af miklu álagi, mikilli ábyrgð og léleg-
um launum. Nú er lag. Stöndum saman
og kreljumst leiðréttinga á launum og
bættum kjörum fyrir Ijósmæður.
I fréttum síðustu mánuði hefur félags-
málaráðherra, Jóhanna Sigurðardóttir
sagt þau stóru orð að hún vilji leiðrétta
kjör kvennastétta. Eins og áður sagði þá
tel ég eina helstu ástæðu þessa mikla
launamunar okkar systra vera þá að
mín stétt er einungis kvennastétt. Þessar
fréttir eru því afar gleðilegar fyrir okkur
ljósmæður. Ennfremur eru það góðar
fréttir sem berast frá fjármálaráðherra
um góða stöðu ríkissjóðs samkvæmt
fjárlögum næsta árs og ætti því að vera
auðvelt að efna stóru loforðin um að
afnema kynbundinn launamun.
Ég vona innilega að ég geti í vor
þakkað systur minni þá hvatningu sem
olli því að ég fór í kjaranefnd í stað þess
að svekkja sjálfa mig á því að hafa ekki
valið lögfræði eins og hún. Það er Ju
þannig að áhugi minn á ljósmóðurfræð-
inni dugir ekki til að framfleyta heill1
fjölskyldu.
Með baráttukveðj'1
58 Ljósmæðrablaðið desember 2007