Akranes - 01.07.1958, Blaðsíða 56

En þá hefur hverri ætt verið fall búið,
er feðumir hafa xnisst taumhald á sjálf-
um sér og fýsnum sínum, — þess hafa
synir þeirra og sonarsynir og frumniðjar
jafinan orðið að gjalda, hér sem annars
staðar.
Á hinn bóginn hafa margs konar bless-
unaráhrif náð fram í kyn þeirra manna,
sem lifað hafa heilbrigðu, hófsömu lífi,
án vamms og lasta. Þeir hafa sjálfum sér
óafvitandi safnað kynkostum i ætt sína,
og lagt þannig grundvöll að hamingju af-
komenda sinna, um ókominn aldur.
Kunnugt er af sögum vorum um ýmsa
gripi er mikil heill fylgdi, svo sem sverð
eða önnur vopn. Oft héldust gripir þessir
í ættum og báru með sér heppni og ham-
ingju mann fram af manni, ef eigi var
lógað. Vigfús hersir Sigurðsson — á Vors
gaf Glúmi frænda sínum héðan af íslandi
einkagripi þrjá — feld bláan, spjót, gull-
rekið, og sverð, — er verið höfðu heilla-
gripir í ætt hans og forfeður hans haft
mikixm trúnað á. Bað Vigfús hann eiga,
ef hann vildi halda virðingu sinni, en kvað
þaðan frá þverra mundu, ef honum lógaði.
Og þá fyrst tekur Einar Þveræingur Eyj-
ólfsson að sér eiðsmálin gegn Glúmi síðar,
er hann hafði fargað gripunum. En fyrir
málsókn Einars varð Glúmur að láta Þver-
árland og fara af héraði. Varð Vigfús þvi
sannspár, að þá þvarr virðing hans og
hamingja, er hann lógaði ættargripunum.
Þannig hefur hver góður maður og ætt-
kvísl sína einkagripi að gefa niðjum sín-
um. Eru það góðir kynkostir og siðir og
uppeldishættir, sem geymast eiga og geta
frá kyni til kyns. Undir gæzlu þeirra og
varðveizlu er komin heill og hamingja,
eins og geymslu ættargripanna fyrrum.
Hins vegar verður sú þjóð og sú kynkvísl
ævinlega að láta óðal sitt, sem lógar góð-
um ættareinkennum, í stað þess að gefa
þau aftur í arf.
Meðal góðra ættareinkenna er guðrækn-
in. Margir íslenzkir foreldrar hafa verið
fátækir að fjármunum, en hafi þau getað
gefið bömum sinum guðræknina, sem ætt-
ararf að heiman, þá hefur reynslan sýnt,
að þau urðu eigi hamingjusnauðari mörg-
um hinna, sem lagðir voru gildir fésjóðir
i báðar hendur. Gott og guðrækilegt upp-
eldi veitir ómælandi blessun langt fram
í kyn. Drottinn sjálfur, sá sem bezt hlýt-
ur að vita það, segist veita blessun þá í
þúsund liðu þeim, sem hann elska og hans
boðorð varðveita.
Ég hefi nú rakið nokkur fáein drög til
að sýna, að greinin sú, sem margir telja
óhæfa í bamafræðunum, er þó betur num-
in en alls ónumin.
Á hinum miklu tímamótinn þjóðar vorr-
ar nú fyrir rúmlega hálfri öld, taldi speki-
skáldið Steingrímur Thorsteinsson þjóð-
iimi m. a. nauðsynlegt að nema þenna
lærdóm. 1 kvæðinu „Vorhvöt“, sem mér
þótti í æsku minni fegurst allra ljóða
skáldsins. kemst hann m. a. svo að orði:
Vér grátum hið liðna, en grátum sem styzt
svo grætum ei komandi tíma.
Ei sturlun oss gefur þá stund, sem er misst,
en störfum fyrst liðin er gríma,
því féSranna dáSleysi er barnanna böl
og bölvun í nútífi er framtíSarkvöl.
Hann hefur ekki gleymt að minna þjóð
sina á barnalærdóm sinn og sýna henni
fram á, að engin þjóð né einstaklingur
fær flúið þessi lög.
Land vort og þjóð er nú aftur á tíma-
mótum. Hún hefur nú að mörgu leyti
öðlazt fyrirheitin, sem feður vorir spáðu
um og börðust fyrir. Hún hefur öðlazt
sjálfstæði — að lögum. Og hún hefur
öðlazt ótal nýja framfaravegu, sem aðeins
örfáir hafa látið sér í hug koma fyrir
hálfri öld. Allt þjóðlífið hefur svo að segja
umskapazt nú á fáum árum.
192
A K R A N E S