Akranes - 01.07.1958, Blaðsíða 8

gegnt skyldu sinni skjótt og með ein-
beitni, ef Öryggisráðinu er aftrað frá að-
gerðum“.
Eftir langdregnar og heitar mnræður
var ályktunin loks samþykkt með 52 at-
kvæðum gegn 5 (Sovétríkin, Hvíta-Rúss-
land, Okraina, Pólland og Tékkóslóvakía),
en 2 sátu hjá (Argentina og Indland).
Ályktunin var í þremur meginliðum:
1) Heimilt var að kveðja Allsherjar-
þingið til aukafundar með 24 klukku-
stunda fyrirvara samkvæmt tillögu sjö
meðlima öryggisráðsins eða samkvæmt
beiðni meirihluta meðlima Sameinuðu
þjóðanna, ef öryggisráðið gæti ekki gegnt
skyldu sinni vegna ósamkomulags „stór-
veldanna“ í málum sem vörðuðu ófriðar-
hættu, friðrof og árásir.
Sett skyldi upp sérstök „friðareftirlits-
nefnd“, þarsem fulltrúar 14 rikja ættu
sæti, þeirra á meðal fimm fastafulltrúar
öryggisráðsins. Þessi nefnd skyldi starfa
í þjónustu Allsherjarþingsins, fastanefnd-
ar Allsherjarþingsins eða öryggisráðsins,
eftir því sem aðstæður leyfðu, og átti hún
að hafa eftirlit með svæðmn þarsem við-
sjár gætu leitt til ófriðar og gefa skýrslur
um ástandið þar.
Meðlimaríkin voru beðin að hafa jafn-
an til taks nokkum hluta af herstyrk
sínum, ef Sameinuðu þjóðimar þyrftu á
honum að halda, og jafnframt var sett upp
sérstök nefnd hemaðarsérfræðinga, sem
skyldi veita ríkisstjómum meðlimaríkj-
anna tæknilegar leiðbeiningar. Þá var
sett á laggimar „nefnd sameiginlegra ráð-
stafana“ með 14 meðlimum, og skyldi hún
kynna sér og bera fram tillögur um leið-
ir til að efla heimsfriðinn.
2) Allsherjarþingið mæltist til þess, að
öryggisráðið gerði nauðsynlegar ráðstaf-
anir til að tryggja það, að ákvæði stofn-
skrárinnar, og þá einkum V, VI, og VII
kafli, væm haldin í sambandi við ófriðar-
hættu, friðrof og árásir. Ennfremm- mælt-
ist Allsherjarþingið til, að öryggisráðið
kæmi því til leiðar, að 43., 45., 46. og 47.
grein stofnskrárinnar kæmi til fram-
kvæmda (þar er rætt um skyldur með-
limaríkjamna til að veita öryggisráðinu
aðstoð við varðveizlu friðarins, m. a. með
herliði, leyfi til yfirferðar o. s. frv.).
3) Allsherjarþingið lagði til, að fasta-
fulltrúar öryggisráðsins kæmu saman og
ræddu sín á milli eða við fulltrúa ann-
arra ríkja öll þau vamdamál, sem líkleg
væm til að ógna heimsfriði eða hindra
störf Sameinuðu þjóðanna.
Að sjálfsögðu er 1. liður þessarar álykt
unar langmikilvægastur, enda urðu rnn
hann harðar deilur. Meirihlutixm hélt
þvi fram, að getuleysi öryggisráðsins til
að rækja meginskyldu sina, sem m. a.
hefði komið fram í því, að neitunarvald
inu hefði verið beitt • um 50 sinnum
fyrstu fimm árin, leiddi til þess, að Alls-
herjarþingið yrði að taka á sig þær skyld-
ur sem stofnskráin legði því á herðar, en
þær væm t. d. að koma með raunhæfar
tillögur í öllum málum, nema þeim deilu-
málum, sem öryggisráðið væri að fjalla
um.
Minnihlutinn með Rússa í broddi fylk-
ingar hélt þvi fram, að ályktunin miðaði
að því að létta allri ábyxgð af öryggis-
ráðinu og strika yfir þá meginreglu að
samkomulag yrði að vera milli „stórveld-
anma“. Væri hér verið að þröngva vilja
meirihlutans uppá minnihlutann, sem
hingað til hefði beitt neitimarvaldinu í
sjálfsvöm.
1 rauninni felur ályktunim ekki annað
í sér en það, að Allsherjarþinginu er heim-
ilt að skerast í leikinn, þegar öryggisráð-
ið er lamað vegna ágreinings „stórveld-
anna“, og leggja fram tillögur til lausnar,
m. a. tillögur um að beita hervaldi.
Ályktunin kom fyrst til framkvæmda
144
AKRANES