Akranes - 01.07.1958, Blaðsíða 37

mér, svarthærðan og velhærðan hnokka
með svört og fjörleg augu, lágan og þrýst-
inn, reikandi úti í lundum og skógum, þar
sem ímyndunaraflið nærist af hinu dular-
fulla seiðafli, sem býr í fagurri náttúru,
og gjörir hana lifandi; þar sem hugmynd-
irnar um guði og gyðjur, dísir og draum-
kexmdar verur, sem alls staðar séu á
sveimi og heima ættu í trjám og lindum
og nær því öllum sköpuðum hlutum, vekja
hrollkenndan unað og einveru geig í hug
þess, er eixunana reikar á slikum stöðum.
Vera má, að xninning um þessar göngur
hafi seinna komið fram í því atviki á
bernsku árimum, sem Hóraz lýsir í einu
af kvæðum sínum (4. kvæðinu i 3. bók
Harpljóðanna). Hann sofnaði þreyttur af
leik og reiki uppi í Vulturfjalli, og skógar-
dúfur huldu hinn sofandi svein með nýju
laufi af Myrtustrjám og lárviði, svo að
þá, sem fundu hann, furðaði stórum, er
hann svaf þarna svo vært og óskaddaður,
þótt nóg væri á þeim slóðum af björuum
og eitursnákum. Telur hann þetta sem
tákn um vemd og hylli sjálfra mennta-
gyðjaxma. —
En á kvöldin, er faðir hans fékk næði
til að vera með honum, hefur átt sér stað
innileg samvera, þar sem faðirixm fræddi
drenginn sinn á mörgu og leiðbeindi hon-
um með sögum og dæmum. Hóraz hefur
sjálfur lýst trúnaðarsambandi þeirra feðga
er sonurinn var kominn inn á a>sku- og
námsár sin. Má vel af þeirri lýsingu draga
þá ályktun, að faðirinn hafi viðhaft sömu
uppeldisaðferð á bernskuárum drengsins
í Venusia, en þá auðvitað við hans hæfi.
Snernma hefur því faðir hans séð, að
drengurinn var góðum gáfum gæddur, og
varð þvi aðaláhugamál föðurins að veita
hinimx unga syni betri menntun en þá,
er hann sjálfur hafði notið. Hann vildi
því ekki setja drenginn i þann skóla, er
var þar í bænum fyrir herforingjasyni, og
kaus heldur að bregða búi, leigja jörðina
og flytja búferlum til Rómaborgar, og
komst þar að atvinnu. Hóraz mun þá hafa
verið 8—10 ára að aldri. Þar setti hann
nú son simi í góðan skóla. Það var eins
konar menntaskóli, sem synir rikra aðals-
manna gengu í. Hann lét sér hugarhaldið
um, að halda sveininn svo vel að klæðum
og öðru því er krafizt var til skólagöng-
unnar, að hann þyrfti ekki að blygðast
sin í hópi tiginna félaga sinna, en varaðist
samt allt oflætti og uppskafnhigshátt. Það
var þá siður að þræl] skyldi fylgja náms-
sveinum í skólann og bera bækur þeirra
og ritföng. Faðir Hórazar gjörði þetta lika,
en bæði til spamaðar og til þess að geta
betur vakað yfir honum, fvlgdi hann oft
syni sinum í skólann eins og liami væri
þjónn hans. Fékk hann þá einatt færi til
að kynnast kennuruin hans. Þannig vakti
hann yfir syni sinum og framförum hans.
Heima fyrir fræddi hann og drenginn sem
bezt hann mátti og veitti honum hollar
og skynsamlegar leiðbeiningar um hinar
ýmsu hliðar hins siðferðilega lifs. Sátu
þeir löngum á kvöldin við arineldinn og
ræddust við eins og væru þeir félagar eða
leikbræður. Það er ekki ólíklegt að faðir-
inn hafi á unga aldri fengið nokkra
fræðslu, lært að skrifa og lesa. Það var
altítt að þrælaeigendur völdu úr hópi
þræla sinna gáfaða drengi og létu kenna
þeim, til þess að nota kunnáttu þeirra í
þjónustu sinni. Verið getur að svo hafi
verið með föður Hórazar, að hann hafi
þannig fengið nokkra menntun á imga
aldri áður en hann fékk frelsi og leysingja-
rétt. Þau samtöl milli feðganna, sem Hór-
az lýsir í fyrstu bók Kímnikvæðanna,
fjórða og sjötta kvæðinu, benda til þess og
ber vott um nokkra heimspekilega þeklv
ingu, })ótt lieimspeki hans auðsýnilega oá
að mestu sjálfhugsuð, e.n hx'm er samt heil-
brigð og notkvæm. — Hann setti fram
AKRANES
17 3