Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1982, Blaðsíða 85

1 mál (síldar) = 150 lítrar. Málið er ol't talið taka 135 kg af síld.
1 síldartunna = 120 1. Tunnan er oft talin taka um 100 kg af síld.
1 olíutunna (barrel) = 42 gallon (U.S.) = 159 lítrar.
1 rúmþumlungur (cubic inch, Br. og U.S.) = 16,4 cm3.
1 rúmfet (Br. og U.S.) = 28,3 dm3.
1 rúmlest (brúttórúmlest) = 100 rúmfet = 2,83 m3.
1 gallon (U.S.) = 231 rúmþumlungar = 3,79 dm3 (lítrar).
1 gallon (Br.) = 277,42 rúmþumlungar = 4,55 dm3 (lítrar).
1 quart (U.S.) = { gallon (U.S.) = 0,946 dm3 (lítrar).
1 quart (Br.) = { gallon (Br.) = 1,14 dm3 (lítrar).
1 pint (U.S.) = } quart (U.S.) = 0,473 dm3 (lítrar).
1 pint (Br.) = Jf quart (Br.) = 0,568 dm3 (lítrar).
1 vökvaúnsa (fl oz, U.S.) = T'5 pint (U.S.) = 29,6 cm3 (ml).
1 vökvaúnsa (fl oz, Br.) = ^ pint (Br.) = 28,4 cm3 (ml).
1 mólrúmmál lofttegundar við staðalaðstæður = 22,42 dm3.
Massi.
1 kílógramm (kg) = massi tiltekins sívalnings (úr platínu-iridín blöndu),
sem geymdur er í Sévres í Frakklandi. 1 gildi síðan 1889.
1 pund (ísl.) = um ) kg.
1 pund (lb, Br. og U.S.) = 0,45359237 kg.
1 mörk = um J kg.
1 tonn (metrakerflstonn) = 1000 kg.
1 tonn (U.S., „short ton“) = 2000 lb = 907 kg.
1 tonn (Br., „long ton“) = 2240 lb = 1016 kg.
1 smálest = 1 tonn = um 1000 kg. Þegar talað er um smálestir í sam-
bandi við stærð skipa, er venjulega átt við rúmlestir.
1 hundredweight (cwt) = 112 lb = 50,8 kg.
1 stone (Br.) = 14 lb = 6,35 kg.
1 únsa (oz, Br. og U.S.) = -jV lb = 28,35 g.
1 karat (í gimsteinum, alþjóðlegt) = 0,2 g. Um gullmálm er orðið hins
vegar notað til að lýsa hreinleika blöndunnar: 24 karata gull-
málmur er hreint gull.
Kyrrstöðumassi róteindar (prótónu) = 1,67 1 0 - 27 kg.
Kyrrstöðumassi nifteindar (nevtrónu) = 1,67 -10 -27 kg.
Kyrrstöðumassi rafeindar = 9,11 10“31 kg.
Tími.
1 sekúnda (atómsekúnda) = 9192 631770 sveiflutímar tiltekinnar
raföldu frá loftkenndu sesíni 133, sem er ein samsæta frumefnisins
sesíns. Grundvallareining tímans í hinu alþjóðlega einingakerfi
síðan 1967.
• almanakssekúnda = 1/31556925,9747 hluti úr lengd hvarfársins,
eins og það var árið 1900. Grundvallareining tímans í stjömufræði
síðan 1952. Atómsekúndan var skilgreind þannig, að hún yrði sem
næst almanakssekúndunni að lengd.
(83)