Freyr - 01.12.1946, Page 18

348
FRE YR
aöurinn getur framleitt, beri að skapa
innanlands.
Að öðru leyti er það hlutverk sambands-
ins að gæta hagsmuna einstaklinga og fé-
laga þeirra, sem hafa verkefni landbúnað-
arins með höndum.
Starfsleiðir þær, sem farnar eru til þess
að ná hinum ýmsu markmiðum, eru að
sjálfsögðu breytilegar eftir því hvaða
verkefni eru til meðferðar, og á nokkrar
skal drepa hér.
í fyrsta lagi er það verzlunin með bú-
vörur, sem bændurnir hafa af mörkum að
láta, og kaup þau sem gera þarf vegna
heimilis og búrekstrar.
Þessi viðskipti eru falin verzlunarsam-
tökum bændanna í þeim mæli sem ástæð-
ur leyfa.
Verðlag búvaranna er dagskrármál á
hverjum tíma, en á vegum bændanna er
R. L. F., ásamt verzlunarfyrirtækjum bænd-
anna, samningsaðili þegar ákveða skal
markaðsverð. Þegar svo ber undir, að
ekki næst samkomulag um verð búvar-
anna, getur R. L. F. tekið til sinna ráða
á öðrum grundvelli.
Miðstjórn Landssambandsins skal á
hverjum tíma, eftir fremsta megni, styðja
hvers konar félagsstarfsemi landbúnað-
arins.
Bezti árangur þessa hlutverks hefir
fengizt með samstarfi R. L. F. í sambandi
við framleiðslufélögin. Ennfremur styður
R. L. F. ungmennafélög og ungmenna-
sambönd sveitanna, upplýsingastarfsemi
þeirra og athafnir á sviði búverka-sam-
keppni. Ennfremur leitast það við að efla
tækni og hagkvæmar starfsaðferðir við
landbúnaðarframkvæmdir.
Þá má og geta þess, að Landssambandið
styður ýmsar félagsframkvæmdir, og brýn-
ir fyrir meðlimum sínum að varðveita
menningararf sveitanna og að prýða heim-
ilin og landið. Og svo hefir það sitt eigið
málgagn — stórt blað.
í stuttu máli sagt. Verkefnin eru mörg
og alls staðar er unnið á grundvelli samn-
inga, en bresti grundvöllur þeirra, þá er
hlut bændanna, sveitanna og stéttarinn-
ar, haldið til streitu með baráttu fyrir mál-
staðnum.
★
Því verður ekki neitað, að fyrstu starfs-
árin hlutu félagssamtök þessi nokkurn
mótvind innan stéttarinnar. Félagsskap-
urinn var og er stéttarfélag bændanna, en
bændurnir höfðu ætíð litið allan stéttar-
félagsskap hornauga. Jafnvel þó að á-
kvæðin um stéttarbaráttu væru óákveðin
í upphafi þá voru þeir margir, sem hnutu
um þau af ótta við, að félagsákvæðin gripu
fram fyrir hendur einstaklingsframtaks-
ins.
Innan bændastéttarinnar voru þá líka
rammar togstreitur um hagnýtingu mark-
aða. Þeir sem bjuggu næst bæjunum vildu
sitja einir að markaði og ekki styðja þann
málsstað, sem mælti með því að greiða
markaðsleiðir hinna, er bjuggu í strjál-
býlinu, fjarri bæjum og borgum og þörfn-
uðuzt þess að léttur væri flutningskostn-
aður á vörum þeirra.
Smátt og smátt slípuðust agnúar og
broddar og nánari samvinna tókzt. Árið
1930 voru meðlimir í R. L. F. 20 þúsundir,
en 1945 voru þeir 175 þúsundir. Með hverju
ári sem líður eru þeir fleiri og fleiri inn-
an bændastéttarinnar sem viðurkenna, að
þessi félagsskapur — þetta stéttarsamband
bændanna — er ómissandi aðili í uppbygg-
ingu þjóðfélagsins. Án hans væri enginn
sá, er héldi á hlut bændastéttarinnar og
túlkaði málstað hennar, en slíkt er nauð-
synlegt á sama hátt og í svipuðum mæli
og aðrar stéttir gera. Skapast þá jafn-