Freyr - 01.12.1946, Síða 43

PRE YR
373
um og m. a. vegna þess, að sökum hinnar
mjög svo stopulu vinnu í bæjunum suma
árstíma, fór oft svo, að árskaupið í sveit-
unum reyndist ekki mikið ódrýgra þótt
tímakaupið og daglaunin væru þar all-
mikið lægri. Nú er öldin önnur, og sem
betur fer, viL ég segja.
Nú hafa allir næga vinnu, sem unnið
geta, og vinna vilja, allan ársins hring.
Hér er því tilgangslaust, enda ranglátt,
að ætla sér að halda kaupgreiðslum í
sveitum neðan við það sem gerist og geng-
ur við aðra algenga vinnu. En þá verða
bændur að fá það verð fyrir framleiðslu
sína er ber uppi þetta kaupgjald. Á því
byggðist sexmannanefndarverðið. Og þetta
gera Svíar sér orðið ljóst.
Samtök bœnda um framleiðslu eða sölu-
stöðvun landbúnaðarvara.
Hr. G. J. minnist á það á einum stað í
greinum sínum, að bændur í Noregi hafi
sums staðar gjört ályktanir um að koma
á „mjólkurverkföllum" til þess að knýja
fram kröfur sínar um hækkað verðlag. Af
framkvæmdum hafi þó ekki orðið vegna
þess að „bændasamtökin norsku hafa tjáð
sig þeim mótfallinn".
Þetta mun rétt vera, og hygg ég svipað-
ar skoðanir vera ríkjandi í sænsku bænda-
samtökunum, þ. e. að sölustöðvun sé neyð-
arúrræði, enda þótt þau hefðu nokkurn
undirbúning til að koma á framleiðslu-
verkfalli síðastliðinn vetur, ef annað dygði
ekki til að knýja fram kjarabætur.
Til þess kom þó ekki, þar eð ríkisstjórn-
in gekk til samninga við bændafélögin,
er leiddu til viðunandi niðurstöðu, eins og
ég hefi minnst á áður.
Og ég vil leyfa mér að bæta því hér við,
að íslenzkir bændur muni yfirleitt vera
mjög sama sinnis, þ. e. að þeir séu andvíg-
ir framleiðslustöðvun, nema allar aðrar
leiðir til að ná rétti sínum séu lokaðar.
Hinu skyldi enginn treysta, að óhætt sé
að leika bændastéttina svo grátt sem vera
skal, vegna þess hve hún er seinþreytt tii
vandræða.
Það er ekki hyggilegt af þjóðfélaginu
þegar bændur ganga inn á tímabundnar
tilslakanir á réttmætum kröfum af fullri
ábirgðatilfinningu til, að firra það vanda,
að launa þeim það eftir á, með því að
ganga á hagsmuni þeirra, gjöra þá ómynd-
uga um meðferð sinna mála, og storka
þeim á allan hátt.
Og það er ekki varlegt af þjóðfélaginu
þegar að bændur reyna að rétta hluta sinn
á friðsaman og löglegan hátt, að svara því
með ofbeldisfullum ráðstöfunum og níðast
á félagssamtökum þeirra. Slíkar aðfarir
stuðla ekki að „friðsamlegri“ þróun með
þjóðinni. Og þegar svo hinir sömu vald-
hafar sem þannig koma fram gagnvart
jafn hófsamri og friðsamri stétt eins og
íslenzka bændastéttin er, beygja sig á
sama tíma í duftið fyrir hverri þeirri stétt
er sýnir þeim kreftan verkfallshnefa, þá
er verið að hrinda bœndastéttinni út i
verkfallsbaráttuna. En þeir sem þannig
stjórna þjóðfélaginu bera ábyrgð á því.
íslenzkir bændur munu því hiklaust eins
og nú er komið, búa sig undir það, að geta
beitt „verkfallsvopninu“ eins og aðrar
stéttir, til að knýja fram réttmætar kröf-
ur sínar, ef þeir sannfærast um það, að
það sé eina leiðin. Og það eitt er víst, að
íslenzkir bændur munu ekki til langframa
þola þá rangsleitni, er þeir, undanfarið
hafa verið beittir í félagsmálum sínum,
án þess að svara henni á viðeigandi hátt.
Vérðákvörðun landbúnaðarvara
á innlendum markaði.
Það er að sjálfsögðu ærið vandamál að