Freyr - 01.03.1998, Blaðsíða 17

hægt er að gera er hins vegar að bera
flokkun falla í fjárræktarfélögunum
saman við flokkun fyrir landið í
heild. Slíkur samanburður sýnir að
frá bændum í fjárræktarfélögunum
kemur nær allt það dilkakjöt sem
flokkast í úrvalsflokk. Hlutfall í
rýrðarflokkun er einnig mjög lágt í
samanburði við það sem gerist á
landsvísu. Það sem einnig er mjög
ánægjulegt er að haustið 1996 er
hlutfall falla sem lenda í fitufellingu
lægra í fjárræktarfélögunum en fyrir
landið í heild þrátt fyrir að fallþungi
þeirra falla sé umtalsvert meiri en
fyrir landið. Þessi samanburður sýn-
ir því umtalsvert meiri gæði á því
dilkakjöti sem framleitt er hjá bænd-
um í fjárræktarfélögunum en hjá
þeim hópi framleiðenda sem utan
þess starfs stendur. Slíkt hlýtur að
vera jákvæð staðfesting þess að
ræktunarstarf það sem unnið er að á
vegum félaganna skilar umtalsverð-
um árangri í aukinni og betri fram-
leiðslu.
Ullarþungi ánna
Sá þáltur í skýrsluhaldi fjárræktarfé-
laganna sem verst hefur tekist til um
er að koma á skráningu á meðal
bænda um ullarframleiðslu hjá ein-
stökum ám. Nokkuð er liðið á annan
áratug síðan slík skráning var tekin
upp. Hún hefur því miður aldrei
fengið neina útbreiðslu og árið 1996
var aðeins að finna slíkar upplýsing-
ar fyrir 804 ær í félögunum. Meðal-
ullarþungi var 2,65 kg. Þrátt fyrir að
um litla ski'áningu á þessum þætti sé
að ræða eru breytingar frá ári til árs,
sem á þann hátt mælast í magni ull-
ar, hverfandi litlar.
Þetta er sá þáttur sem hvað brýn-
ast er að bændur breyti viðhorfum
sínum gagnvart. Eftir að stór hluti
yngri ánna víðast um land er rúinn
að hausti eða vetra ætti öflun á þess-
um upplýsingum að vera mjög ein-
faldur verkþáttur á hverju fjárbúi.
Ekkert vafamál er á því að þetta eru
upplýsingar sem hver og einn bóndi
mundi fljótt komast að raun um að
eru gagnlegar í ræktunarstarfinu.
Afurðir veturgamalla
áa
Eins og fram hefur komið þá komu
til uppgjörs skýrslur um 27.014 vet-
urgamlar ær og eru þetta hátt í þijú
þúsund færri veturgamlar ær en árið
áður. Þetta stafar m.a. af því að bú-
um sem eru að koma inn í fram-
leiðslu á ný að afstöðnum fjarskipt-
um fækkar nú góðu heilli með
hverju ári. Þessar skýrslur komu frá
921 búi. Nær allir skýrsluhaldarar
skila núorðið skýrslum um vetur-
gömlu æmar og nauðsynlegt að slíkt
verði ófrávíkjanleg regla hjá öllum
skýrsluhöldurum á næstu árum.
Fyrir þá af gemlingunum sem
höfðu skráðan þunga bæði að hausti
og vori hafði meðalþungi ásetnings-
gimbranna haustið 1995 verið 40,6
kg og um vorið höfðu þær að jafnaði
bætt við þunga sinn 11,2 kg. Þetta
eru mjög líkar tölur og árið áður.
Af veturgömlu ánum voru 8.339
sem voru hafðar geldar eða 31,2%
allra þeirra sem lifandi voru á sauð-
burðartíma. Af þeim sem áttu að
bera voru 3.050 eða 16,1% geldar,
12.469 eða 67,9% þeirra áttu eitt
lamb, 2.821 voru tvílemdar eða
15,4% og 22 voru þrílembdar eða
0,1% þeirra. Hlutfall lamblausra
gemlinga er því nokkru hærra en ár-
ið 1995, bæði þeir sem hafðar voru
geldir eða reyndust geldir. Hjá þeim
sem bera er frjósemi hins vegar ívíð
meiri en árið áður, öfugt við það sem
gerðist hjá fullorðnu ánum. Þetta
leiðir því til færri lamba eftir hvern
gemling en vorið 1995 eða 0,68
lömb samanborið við 0,7 þá. Að
hausti fæst hins vegar að meðaltali
sami fjöldi lamba eftir hvem geml-
ing eins og þá eða 0,58.
Eins og ætíð áður þá er hlutfalls-
legur afurðamunur hjá veturgömlu
ánum á milli héraða margfaldur
miðað við það sem er hjá fullorðnu
ánum. Þetta má sjá glöggt á mynd 5
sem sýnir afurðir veturgömlu ánna í
einstökum héruðum. Eins og oft
skila veturgömlu æmar í Norður-
Isafjarðarsýslu, Strandasýslu og
Vestur-Húnavatnssýslu meiri afurð-
um en þekkist í öðmm hémðum.
Eins og hjá fullorðnu ánum em
gemlingslömbin vænni haustið 1996
en þau voru haustið áður. Eftir hvern
gemling sem skilar lambi að hausti
fást því 17 kg af dilkakjöti saman-
borið við 16,3 kg haustið 1995. Hver
vetrarfóðraður gemlingur skilar 8,9
kg af dilkakjöti að meðaltali.
Ullarþungi er skráður hjá 199
gemlingum og reyndist hann að
jafnaði vera 2,22 kg.
Freyr 2/98 - 17