Freyr - 01.03.1998, Blaðsíða 15

en hjá erlendum kynjum. Hjá slíkum
kynjum sést ekki meðalfrjósemi á
við það sem er hjá íslenskum ám
nema þá um leið að marglembuhlut-
fall sé á bilinu 10-20% að lágmarki.
A mynd 2 er sýnd meðalfrjósemi
ánna í einstökum héruðum. Þar má
sjá að í Suður-Þingeyjarsýslu er frjó-
semin sýnu mest þetta árið þar sem
fædd eru að meðaltali 1,89 lömb eft-
ir hverja á og 1,77 fást til nytja að
hausti. Það sem um leið er rétt að
vekja athygli á er að munur í þessum
undirstöðuþætti fjárbúskapar á milli
héraða hefur minnkað með hverju
ári.
Að þessu sinni eru 17 félög þar
sem fæðast 1,9 lömb eða fleiri eftir
hverja á og þessi félög er öll að finna
á Norður- og Austurlandi. Mesta
fijósemin er í Sf. Mjóafjarðar þar
sem fædd eru tvö lömb eftir ána og
koma öll til nytja að hausti. Hér er að
vísu aðeins um að ræða eitt bú og
það á við um mörg þessara félaga að
þar er fremur fátt skýrslufært fé þó
að önnur séu stór félög eins og Sf.
Kirkjuhvammshrepps, Sf. Ljósvetn-
inga, Sf. Austri, Sf. Mývetninga, Sf.
Bogarfjarðar og Sf. Borgarhafnar-
hrepps.
Kjötmagn eftir hverja á
Kjötmagn eftir hverja á er marfeldi
af lambafjölda og vænleika lamba.
Eins og fram hefur komið eru hverf-
andi breytingar á frjósemi á milli
áranna 1995 og 1996. Meðalfall-
þungi dilka var hins vegar 0,2 kg
meiri haustið 1996 en 1995 og var
árið 1996 14,96 kg á landinu öllu.
Þessar tölur endurspeglast í saman-
burði á tölum um kjötmagn eftir
hverja á.
Mynd 3.
Eftir hverja tvflembu fengust að
meðaltali 30,9 (30,3) kg af dilka-
kjöti, eftir einlembu 17,4 (17,3) kg
og eftir hverja á sem skilar lambi að
hausti 27,8 (27,4) kg. Reiknað magn
dilkakjöts eftir hverja skýrslufærða á
er 26,3 (25,8) kg. Þetta eru þriðju
mestu afurðir sem fengist hafa eftir
æmar í fjárræktarfélögunum, aðeins
haustin 1993 og 1994 hafa afurðir
verið meiri.
A mynd 3 er sýnt hvert reiknað
magn af dilkakjöti er eftir hverja
skýrslufærða á í einstökum sýslum.
Eins og mörg undanfarin ár em af-
urðir mestar í Norður-ísfjarðarsýslu
og Strandasýslu og ræðst það af því
að þar eru dilkar vænni en á öðrum
stöðum á landinu. Tvflemban í
Norður-ísafjarðarsýslu skilaði að
jafnaði 34,8 kg af dilkakjöti og í
Strandasýslu að jafnaði 33,1 kg og
meðalfallþungi einlembinga er 19,1
kg í báðum sýslunum.
I samtals 14 félögum eru meðal-
afurðir eftir hverja á 30 kg eða meiri.
Mestar eru þær í Sf. Breiðdæla, þar
sem að vísu er aðeins skýrsluhald á
einu búi með 39 ær en þar næst sá
frábæri árangur að fá 37 kg af dilka-
kjöti að meðaltali eftir ána. Enn
meiri athygli hlýtur þó að vekja
árangur í ýmsum fjármörgum félög-
um eins og Sf. Borgarfjarðar þar sem
32.7 kg fást eftir ána, í Sf. Austra
31.7 kg, Sf. Kirkjubólshrepps 31,2
kg og Sf. Kirkjuhvammshrepps 31,0
kg. I öllum þessum félögum eru á
annað þúsund skýrslufærðar ær í
hverju félagi.
Það voru 165 skýrsluhaldarar á
landinu öllu sem náðu því að fram-
leiða 30 kg af dilkakjöti eða meira
eftir hverja á árið 1996. í töflu 2 er
yfirlit um þau fimm bú sem þar
skipa sér efst á lista. Þetta eru allt
lítil fjárbú, sem ná fádæma miklum
afurðum eftir hverja kind. Hjá Sigur-
jóni Jónssyni á Smyrlabjörgum eru
sex ær skýrslufærðar en þær skila að
meðaltali 50,5 kg af dilkakjöti hver.
Þessi ótrúlega framleiðsla byggist á
fádæma frjósemi þar sem hver ær
skilar að jafnaði 2,83 lömbum til
Tafla 2. Bú með mest kjötmagn eftir skýrslufærða á haustið 1996
Nafn Heimili Félag Tala áa Lömb til nytja Kg pr. á
I Sigurjón Jónsson Smyrlabjörgum Borgarhafnarhrepps 6 2,83 50,5
2 Sigmar Jóhannsson Sólheimum Staðarhrepps 19 l ,95 40,5
3 Guðmundur Jónsson Y-Anastöðum Kirkjuhvammshrepps 5 l ,80 39,8
4 Þórður Júlíusson Skorrastað Norðfjarðar 32 l ,91 38,9
5 Eiríkur Helgason Ytra-Gili Hrafnagilshrepps 14 l ,85 38, l
Freyr 2/98 - 15