Freyr - 01.05.1999, Síða 5

Nýja kjötmatið
mikil framför
ur eftir fjárbúið. Ef eitthvað hefúr þurft
að gera, kaupa vélar eða dytta að
einhverju, þá hafa þeir peningar tæp-
ast komið úr sauðfjárræktinni. Eg skil
ekki hvemig fólk getur lifað af því að
vera með 200-300 ær og ekkert annað
og er í þokkabót eitthvað skuldsett. Ég
sé ekki hvemig það dæmi getur
gengið upp. Hættan hlýtur að verða sú
að allt fer að drabbast niður, bæði
vélar, tún og byggingar. En flýtur á
meðan ekki sekkursegir hann.
Hann telur hugsanlegt að menn geti
lifað af þessu með því að lifa mjög
spart og ffamkvæma ekki neitt. „Þetta
er líka misjafht eftir landssvæðum.
Hér er þéttbýlt og það er ekki endilega
víst að þessi jörð henti best til sauð-
fjárbúskapar. Maður þarf að beita á
ræktað land og þess vegna þarf að nota
töluverðan áburð. Ég nýti einnig af-
réttinn og hef allt mitt fé á fjalli á
sumrin. Sumir geta bara sleppt ánum
út um túnhliðið og þá eru þær komnar
í sumarhagann en ég þarf að keyra féð
í afféttina og síðan 6-7 daga smölun að
hausti með tilheyrandi aukakostnaði.
samkeppni við að afla sláturfjár. Það
þarf hins vegar aukið effirlit og ég
held að það hljóti að koma. í Bret-
landi fara kjötmatsmenn t.d. í próf
reglulega og ef þeir standa sig ekki
verða þeir að gera svo vel að læra bet-
ur og taka síðan aftur próf,“ segir
hann. Hann segir erfitt fyrir kjötmats-
menn að starfa undir því að þeir séu
harðari í mati á einum stað en öðrum.
Þeir séu undir effirliti og því eigi allt
að vera í lagi.
Haraldur vonast til að nýja matið
nái að skila sér áffam í aukinni kynn-
ingu til neytandans þannig að þeir viti
betur hvað þeir eru að kaupa. „Það er
orðið of algengt að kjöt úr öllum
flokkum, kannski 50-100 skrokkar, sé
bara sett í eitt kar og síðan allt á sama
stað í búðinni. Það er ekki endilega
það sem við ffamleiðendur viljum.“
Gott aö reyna
nýjar leiöir
Nokkuð hefúr verið um að sauð-
fjárbændur hafa verið að gera tilraun-
ir með slátrun utan hefðbundins slát-
urtíma. Haraldur segist lítið hafa gert
af slíku enda sé það erfitt fyrir hann
þegar hann er með fé á fjalli. „Það er
misjafnt eftir aðstæðum hvort menn
geta þetta. Ef menn hafa nóg rými í
húsum geta þeir látið bera snemma og
slátrað snemma. Við erum búin að
vera með húsin fúll og ég held að það
hafi komið okkur til góða í dag.
Margir skuldbundu sig til að fjölga
ekki fénu og ég held að það hafi kom-
ið í bakið á fólki. Breytingar eru svo
örar í þessari grein að slikir samningar
eru yfirleitt ekki til góðs.“
Haraldur hefúr hins vegar undan-
farin tvö haust gert tilraunir með slátr-
un í nóvember. Þá sé auðvelt að hafa
féð á grænfóðri. „Það er af hinu góða
að menn séu að reyna nýjar leiðir og
sláturleyfishafar hafa verið mjög dug-
legir að finna leiðir til að auka útflutn-
inginn þannig að menn gætu þar með
farið að auka aflur ffamleiðsluna. Mér
Haraldur er kjötmatsmaður og seg-
ist mjög sáttur við nýja kjötmatið sem
tók gildi sl. haust. „Nýju matsreglum-
ar og flokkamir eru stórkostleg ffam-
for og það er að mörgu leyti mun ein-
faldara en gamla matið. Það segir sér-
staklega bóndanum miklu meira um
hvað hann er með í höndunum. Áður
fóm kannski 80% af skrokkunum í
fyrsta flokk en sá flokkur var líka gíf-
urlega breiður og sagði bóndanum
nánast ekki neitt. Núna em mun fleiri
flokkar og það er skipt í holdaflokka
og fituflokka. Áður sá maður að vísu
að það vom einhveijir ákveðnir hrútar
sem gáfú flest lömb í úrvalsflokk en
gamla matið sagði ekkert um hvaða
hrútar gáfú lélegustu lömbin. Nú er
það glöggt með þessu nýja mati.“
Haraldur telur að hin neikvæða um-
ræða sem hafi verið í haust þegar kjöt-
matið tók gildi hafi verið úr lausu loffi
gripin. „Það er slæmt ef það væri
raunin að kjötmatsmenn væm bitbein
sláturleyfishafa og bænda í harðnandi
Haraldur með farandskjöld sem veittur hefur verið sem verðlaunagripur á
hrútasýningu i meira en liálfa öld.
FREYR 5-6/99 - 5