Freyr - 01.09.2001, Blaðsíða 15

Mynd 3. Hlutfall af merglembum í fjárræktarfélögunum voriö 2000, flokkaö eftir
héruöum.
og til nytja að hausti fást 1,67
lömb.
Þegar tölumar eru nánar greindar
sýna þær að af ám, sem lifandi voru
á sauðburði, reyndust 5.263 eða
2,97% þeirra algeldar, 33.303 áttu
eitt lamb eða 18,76% ánna,
129.966 eða 73,22% þeirra áttu tvö
lömb, 8.662 ær vom þrílembdar
eða 4,88% þeirra og fleiri en þrjú
lömb áttu 310 ær eða 0,17% ánna.
Eins og vænta má þar sem meðaltöl
em óbreytt á milli ára eru einnig
hverfandi litlar breytingar í hlut-
fallslegri skiptingu ánna á burðar-
flokka.
Á 2. mynd er gefið yfirlit um
frjósemi hjá ánum í einstökum
sýslum. Þar er engan stórfelldan
mun að greina á milli héraða frekar
en undanfarin ár. Samt er öllu
greinilegra en á síðasta ári að frjó-
semi ánna á Vesturlandi er nokkuð
áberandi undir landsmeðaltali.
Bestum árangri, eins og oft áður, ná
bændur í Strandasýslu og Vestur-
Húnavatnssýslu þar sem í báðum
þessum sýslum fæðast að meðaltali
1,84 lömb eftir ána og 1,74 fást til
nytja að hausti. Frjósemi ánna er að
vísu sjónarmun meiri bæði í Suður-
Þingeyjarsýslu og Austur-Skafta-
fellssýslu, þar sem 1,85 lömb fæð-
ast eftir hverja á, en lambahöld em
ekki jafn góð þar og í hinum sýsl-
unum þannig að lömb til nytja
verða 1,72 eftir ána í þessum sýsl-
um. Lesa má í 1. töflu að munur
milli einstakra fjárræktarfélaga í
þessum efnum er miklu meiri.
Mesta frjósemin vorið 2000 er í
Sf. Hrafnagilshrepps þar sem fæð-
ast að meðaltali 2,04 lömb eftir
hverja á en vanhöld eru þar tals-
verð þannig að til nytja koma ekki
nema 1,80 lömb að jafnaði. Sér-
stök ástæða er til að vekja athygli
á frábærum árangri í þessum
efnum eins og svo oft áður í Sf.
Kirkjubólshrepps og Sf. Kirkju-
hvammshrepps, en í þessum stóru
félögum fást 1,82 og 1,81 lamb til
nytja að hausti að meðaltali eftir
hverja ár, sem teljast verður frábær
árangur.
Hlutfall af marglembdum ám í
einstökum héruðum er sýnt á 3.
mynd. Þarna er talsverður munur á
milli héraða og eins og myndin
sýnir er þetta hlutfall greinilega
lægra á Vesturlandi en í öðrum
landhlutum. Eins og vænta má þá
er einnig greinileg ákveðin fylgni
þessa hlutfalls og meðalfrjósemi
ánna á einstökum svæðum því að
eins og áður hefur verið bent á má
rekja allstóran hluta breytinga til
aukinnar frjósemi á síðustu árum
til hærra hlutfalls af fleirlembum
en áður var. í þessum efnum má
sjá umtalsverjan mun á milli ein-
stakra félaga. Hlutfall af marg-
lembum var langsamlega hæst í
Sf. Hrafnagilshrepps, eins og
vænta má út frá tölum um meðal-
frjósemi ánna þar, en 21,4% þeirra
áttu þrjú eða fleiri lömb vorið
2000. í Sf. Norðfjarðar er þetta
hlutfall 12,5%, í Sf. Gaulverja-
bæjarhrepps 10,8% og í Sf. Borg-
arhafnarhrepps 10,5% en eins og
þekkt er þá rekur mjög hátt hlut-
falla af marglembum í landinu ætt-
ir sínar í þá sveit.
Vænleiki dilka haustið 2000
Vænleiki sauðfjár haustið 2000
var víðast hvar um land með þvf
mesta sem þekkst hefur. Meðalfall-
þungi í fjárræktarfélögunum er að
vísu örlitlu minni en haustið 1994,
þegar hann hafði mestur orðið, en
frjósemi nú er það meiri að fram-
leiðsla haustið 2000 varð að meðal-
tali 27,2 kg af reiknuðu dilkakjöti
eftir hverja á sem er jafnt því sem
mest hafði orðið áður, þ.e. haustið
1994. Við þann samanburð er rétt
að hafa í huga þá miklu aukningu
sem hefur orðið í þessu starfi frá
þeim tíma. Þess vegna má fullyrða
að aldrei áður hafi að jafnaði verið
í landinu jafn mikil framleiðsla eft-
ir hverja á og var haustið 2000.
Framleiðslubreyting er umtals-
verð frá árinu áður. Eftir hverja tví-
lembu fást að meðaltali 32,2 (30,6)
kg af dilkakjöti eftir einlembuna
18,1 (17,3) kg, eftir hverja á sem
skilar lambi 28,9 (27,5) kg og eftir
hverja á, sem lifandi var á sauð-
burði, eins og áður segir 27,2 (25,8)
kg-
Á 4. mynd er gefið yfirlit um
Mynd 4. Reiknað magn dilkakjöts eftir hverja fulloröna á á skýrslu haustiö 2000.
FR6VR 10/2001 - 15