Freyr - 01.09.2001, Blaðsíða 29

Dómstigi við mat
á lifandi fé
Hér á eftir er birt lýsing á
stigagjöf sauðfjár eftir
þeim reglum sem nú er
unnið eftir. Lýsingin er
miðuð við mat á lambhrútum en
hún á að sjálfsögðu við alla hópa
sauðfjár sem stigagjöfin er notuð
fyrir. Auk þess sem kindin er stiguð
þá eru fyrir hendi upplýsingar um
þunga hennar, mælingar á brjóst-
ummáli, spjaldbreidd og fótleggjar-
lengd, ásamt ómsjármælingum.
Samtals níu mismunandi þættir
eru tölusettir við stigagjöf. Fyrir öll
atriðin utan eitt er hámarkseinkunn
10, en fyrir læri er gefið að hámarki
20. Möguleg heildareinkunn er
100. í raun er það þannig að megin-
þorri hrútlamba, sem til stigunar
kemur, fær á bilinu 75 til 85 stig í
heildareinkunn. Gripir, sem stigast
hærra en það, eru miklir afburða-
einstaklingar. Neðri mörk á vel not-
hæfum ásetningshrútum er eðlilegt
að setja við um 80 stig, miðað við
það mikla úrval, sem nú er orðið í
íslensku sauðfé.
Hér á eftir er lýsing á stigakvarða
fyrri einstaka þætti sem stigaðir
eru.
Haus
Þegar þessi eiginleiki er metinn
þá er eingöngu horft til galla sem
ástæða er til að lækka
einstaklinginn vegna. Ekki er hins
vegar gefið hæra en 8 þannig að
þessi eiginleiki hefur í raun lækkað
vægi í heildarstigun gripsins.
Stigun verður þá eftirfarandi;
8,0: Ekki ástæða til að lækka
gripinn í mati vegna þessa
eiginleika.
7,5: Ákaflega svip- og þróttlítill
haus, gróf hom, leiðinlegir
hnýflar, bit ekki alveg í lagi
en án alvarlegra galla.
7,0: Alvarlegir bitgallar, hnýflar
til vandræða. Þessi einkunn
Jón Viðar
Jónmundsson,
Bænda-
samtökum
íslands
væri reiknuð sem falleink-
unn við ásetning.
6,5: Verulega gallað bit þannig að
lambið er útilokað til ásetn-
ings, hnýflar í haus.
6,0: Vansköpun.
Háls og herðar.
Bringa og útlögur
Þessa tvö þætti er eðlilegt að meta
í vissu samhengi, horft á fram-
bygginguna sem heild fyrst, þannig
að hægt sé að hnika stigagjöf til um
hálft til heilt stig fyrir hvom þátt til
að lýsa því hvar kostir og gallar
koma fram í frambyggingu. Þegar
þessir þættir em metnir er ástæða til
að taka tillit til þess hve feitt lambið
er og reyna eins og mögulegt er að
forðast ofstigun fituhjassa, en þeir
dylja betur galla en fituminni lömb.
Heildarstigagjöf fyrir þessa þætti
gerist þannig að 16 samtals sé það
sem telst vel boðlegt á ásetnings-
lambi, 15,5 gallað, en samt ekki til
að fella sem ásetningslamb, 15 er til
merkis um þann augljósa galla að
lambið er ekki ásetningshæft. Færri
stig útiloki með öllu ásetning.
Háls og herðar
10,0: Er tæplega nokkru sinni gef-
ið og því aðeins gefið fyrir
það sem talið er að geti ekki
orðið betra.
9,5: Fádæma góð gerð. Stuttur
sver, ákaflega vel bundinn
háls. Herðar feikilega breið-
ar, ávalar og fádæma vel
holdfylltar.
9,0: Frábær gerð. Stuttur sver
háls, vel bundinn. Herðar
mjög breiðar, kúptar og ákaf-
lega vel holdfylltar.
8,5: Mjög góð gerð. Vel gerður,
stuttur og vel bundinn háls.
Breiðar vel lagaðar og hold-
fylltar herðar.
8,0: Góð gerð. Fremur stuttur vel
bundinn háls og herðar frem-
ur breiðar og vel holdfylltar.
7,5: Greinilegir minniháttar gall-
ar í gerð. Háls í lengra lagi,
háar herðar, tæplega nægjan-
leg fylling um bóga.
7,0: Áberandi byggingargallar.
Grannur háls og langur, háar,
hvassar herðar, áberandi
slöður og léleg holdfylling
um herðar.
6,5: Stórgallaður gripur í gerð.
Bringa og útlögur
10,0: Er tæplega nokkru sinni gef-
ið en gerist það er það aðeins
fyrir eitthvað sem menn hafa
ekki áður séð.
9,5: Fádæma góð gerð. Brjóst-
kassi sívalur, með fádæma
útlögur og bringa feikilega
breið og löng.
9,0: Frábær gerð. Sívalur brjóst-
kassi, mjög miklar útlögur,
mjög breið og framstæð
bringa.
8,5: Mjög góð gerð. Mjög vel
hvelfdur brjóstkassi og breið
bringa.
8,0: Góð gerð. Góðar útlögur og
breið vel löguð bringa.
7,5: Augljósir gallar. Útlögur í
slöku meðallagi, bringa full
stutt eða mjókkar of mikið
aftur eða vantar á breidd.
7,0: Verulegir gallar. Flatvaxinn,
fjalarlaga gripur, mjög mjó
bringa, alltof stutt bringa.
6,5: Stórgallaður gripur.
pR6VR 10/2001 - 29