Freyr - 01.09.2001, Blaðsíða 25

vera á aldurshópum eða á lengd
gangferla. Meðallengd gangferla
var 17,3 dagar (15 - 22 dagar).
Þegar athugunum átti að ljúka
hinn 6. desember voru tvær mislitar
ær enn ógengnar. Þessar ær voru
tveggja vetra og alsystur. Haldið
var áfram að fylgjast með þeim,
önnur gekk 18. desember en hin
ekki fyrr en 1. janúar, um einu
gangmáli síðar. Ekkert virtist ama
að ánum og gangmálin litu út fyrir
að vera eðlileg. Sökum skyldleika
ánna mátti telja líklegt að ástæður
þessa væru erfðafræðilegar og því
var ákveðið að fella þær út úr upp-
gjörinu.
Notkun progestagen-svampa
og upphaf gangmála
Gangmál viðmiðunarhópsins á
Hesti (hóps 3) hófst að meðaltali
29. nóvember (8. nóv. - 9. des.). A
aðeins þremur dögum, 30. nóv. - 2.
des., gengu 29 ær, um 48% af
hópnum, (1. mynd).
Svampamir tolldu þokkalega í
ánum á Hesti, ekkert tapaðist af
svömpum meðan æmar gengu úti,
en 10% tap (6 ær) varð í hópi 2.
Fyrri svampahópurinn (hópur 1)
átti að ganga 2. nóvember. Lítil
svörun fékkst á fyrsta gangmáli, 10
ær gengu 2. - 6. nóvember (16,4%).
Þegar kom að næsta gangmáli, 16.
- 26. nóvember, gengu 29 ær til
viðbótar (47,5%). Stór hluti varð
ekki blæsma fyrr en á þriðja gang-
máli frá því að svampamir voru
fjarlægðir, 20 ær gengu í fyrsta sinn
1.-8. desember (32,8%), (2.
mynd).
Annar svampahópurinn (hópur
2) átti að ganga 19. nóvember.
Mjög góður árangur náðist, 55 ær
(90%) gengu 19. - 21. nóvember.
Þessar 55 ær gengu aftur 3. - 8. des-
ember og þá gekk ein til viðbótar
sem ekki hafði gengið áður (3.
mynd). Tvær ær gengu mun
seinna, 12. og 18. desember.
Helmingur hópsins, sem tapaði
svömpunum (3 ær), gekk eins og
aðalhópurinn, en afgangurinn (3
ær) gekk í kringum meðaltal við-
miðunarhópsins og var þeim sleppt
úr uppgjörinu þar sem þær höfðu
misst svampana of snemma til að
þeir hefðu einhver áhrif. Báðir
meðferðarhópamir skáru sig töl-
fræðilega marktækt frá viðmiðun-
arhópnum. Enginn munur var á
svömn milli aldurshópa.
Upplýsingar náðust um lengd 26
gangferla í hópi 1, 55 gangferla í
hópi 2 og 5 gangferla í viðmiðunar-
hópnum (hópur 3). Meðallengd
gangferlanna var 16,3 dagar í hópi
1 en breytileiki var nokkuð mikil,
14 - 23 dagar. Tvær ær í hópi 1
(um 8%) höfðu lengri gangferla en
19 daga. Meðallengd gangferla í
hópi 2 var 16,4 dagar (13 - 18 dag-
ar). I viðmiðunarhópnum (hópi 3)
voru aðeins upplýsingar um 5
gangferla, þeir voru nokkru styttri
en hjá hinum hópunum eða 14,8
dagar að meðaltali og enginn lengri
en 16 dagar. Þetta telst eðlilegt þar
sem aðeins náðust stystu gangferl-
arnir í hópi 3 áður en hætt var að
fylgjast með þeim hópi. Enginn
munur var milli aldurshópa í lengd
gangferla. Meðferðin í hópi 1 virt-
ist valda auknum breytileika í
lengd gangferla.
Notkun progestagen-svampa,
frjósemi, fanghlutfall
og vöxtur lamba
Á Kjarlaksvöllum tapaðist
svampur úr einni kind og önnur
gekk ekki, þannig að þeim var ekki
haldið á tilsettum tíma. Allar aðrar
ær í svampahópnum sýndu beiðsli
og var haldið. Engin ær í þessum
hópi gekk upp en ein var geld. 1
samanburðarhópnum voru tvær ær
geldar. Burður í viðmiðunarhópn-
um dreifðist á tæpar þrjár vikur í
maí (meðalburðardagur 14. maí) en
samstilltu æmar báru allar á rúmri
viku í apríl (meðalburðardagur 10.
apríl).
Frjósemi var nánast sú sama í
báðum hópum, 1,82 fædd lömb á
ána í svampahópnum og 1,85 lömb
í samanburðarhópnum. Fæðingar-
þungi lambanna var einnig mjög
svipaður. Enginn munur kom fram
á vanhöldum lamba milli hópa.
Dagar frá 1. nóvember
2. mynd. . Dreifing gangmáta í hópi 1, á Hesti. Svamparnir fjarlægðir úránum 31. október.
pR€VR 10/2001 - 25