Freyr - 01.02.2004, Blaðsíða 29

1. tafla. Samanburður á byggyrkjum sóknastofnunar landbúnaðarins víða 1993-2003. Útdráttur. í tilraunum Rann- um land á árunum
Röð Yrki Uppskera hkq þe./ha Fjöldi tilrauna Ár í tilraunum
Tvíraða
1. Teista 40,5 12 2
3. Kría 38,3 29 5
10. Saana 36,8 13 3
27. Skegla 34,5 56 8
40. Rekyl 33,5 11 3
54. Sunnita 32,6 32 7
58. Gunilla 32,1 47 8
63. Filippa 31,6 59 9
Sexraða
1. Skúmur III 45,1 9 2
4. Skúmur I 40,1 13 2
5. Tiril 39,3 15 4
7. Nina 39,3 9 3
8. Ven 38,7 11 3
11. Lavrans 37,6 19 5
15. Gaute 36,7 20 5
17. Olsok 35,9 54 10
21. Arve 34,5 66 11
25. Rolfi 33,2 23 5
unum miklu neðar í röðinni en
venja hefur verið. Fram kom í ár,
betur en áður, hversu sexraðayrk-
in Olsok og Rolfi eru vamarlaus
gegn sveppasýkingum.
Samanburdur ára
Undanfarin átta ár hafa verið
gerðar tilraunir með byggyrki sam-
fellt á fímm stöðum. Það em til-
raunimar á Þorvaldseyri, í Vind-
heimum, í Miðgerði og tvær til-
raunir á Korpu, á mel og mýri.
Mælingar á þeim henta vel til þess
að bera saman árferði. Meðalupp-
skera úr þessum fimm tilraunum er
sýnd á 2. mynd. Þar em aðeins tek-
in til útreiknings sex bestu yrkin úr
hverri tilraun eins og áður er lýst.
A myndinni sést að komupp-
skera síðastliðið sumar hefúr bor-
ið af því sem við höfum átt að
venjast. Það er fyrst og fremst að
þakka ágætu tíðarfari en auk þess
má búast við framfömm ár frá ári
eftir því sem við náum tökum á
komræktinni. Til dæmis hefur af-
rakstur byggkynbóta verið að
skila sér inn í tilraunimar síðustu
árin og við það hefur uppskeran
aukist eitthvað.
Samanburður
VIÐ GRANNLÖNDIN
Hægt er að bera þessar tölur
saman við tilraunaniðurstöður í
grannlöndunm. I tilraunaskýrsl-
um þaðan hefur mátt finna niður-
stöður úr 275 tilraunum í Suð-
ur-Svíþjóð, 82 tilraunum í Noregi
austanfjalls og 63 í Mið-Noregi,
það er Þrændalögum og Mæri.
Sænsku tilraunimar em frá árabil-
inu 1997-2001, þær norsku frá
1998-2002. íslensku tilraunimar
eru 40 talsins frá árunum
1996-2003 eins og áður segir.
Notað er meðaltal sex bestu yrkj-
anna í hverri tilraunaröð. Saman-
burðurinn sést á 3. mynd.
Ekki er annað að sjá en að ís-
lenskir kombændur ættu að geta
staðið jafnfætis starfsbræðrum
sínum í Noregi. Þar í landi er
kornrækt rótgróin búgrein og
heimamenn framleiða mestan
hluta af því fóðurkomi sem í land-
inu er notað.
Samanburður yrkja
1993-2003
Teknar hafa verið saman niður-
stöður úr öllum komtilraunum
Rannsóknastofnunar landbúnað-
arins í ellefu ár, það er ffá 1993-
2003. Alls hafa þar komið við
sögu 97 tvíraðayrki og kynbóta-
línur og 39 sexraðayrki og -línur.
I því uppgjöri em tvíraða- og
sexraðayrki gerð upp hvort í sínu
lagi. Astæðan er sú að sexraða-
yrki em oft öll efst eða öll neðst í
einstökum tilraunum og sameig-
inlegt uppgjör sex- og tvíraða-
yrkja hefði gert breytileikann úr
hófi mikinn. í meðfylgjandi töflu
er útdráttur úr þessu uppgjöri.
Vegna þess að taflan sýnir að-
eins útdrátt úr uppgjörinu skal les-
endum bent á raðtöluna fremst í
töflunni. Þar sést hvað vantar inn
í. I töflunni em nefnd öll kunnug-
leg yrki úr ræktun undanfarandi
ára og nokkrar vænlegar kynbóta-
línur. íslensk yrki og línur í þess-
um töflum ættu að vera auðþekkt
af nöfnunum. Þau em Teista, Kría
og Skegla í tvíraðaflokknum og
Skúmur 1 og III i þeim sexraða.
Lengi vel var eingöngu unnið að
kynbótum á tvíraðabyggi hérlend-
is. Brýnast þótti að búa til fljót-
þroska og strásterkt yrki af því tagi
fyrir Suðurland. Afraksturinn hef-
ur orðið urmull af kynbótalínum
sem margar hafa mælst vel í til-
raunum en verið með einhveija
vankanta svo að þær hafa aldrei
náð nafni. Ef undan er skilin Sa-
ana í 10. sæti, sem er seinþroska
en hefur gert það gott í hlýindum
síðustu þrjú árin, þá kemur útlent
yrki ekki fyrir fyrr en í 40. sæti
töflunnar yfir tvíraðayrki. Allt þar
á undan em íslenskar kynbótalínur
sem hafa nú langflestar lent á
mslahaugi sögunnar. Þær sem
hafa staðist helstu kröfur má telja
Freyr 1/2004-25 |