Freyr - 01.02.2004, Blaðsíða 34

Kornræktin á Hvanneyri
- er hismið verðmætara en kjarninn?
INNGANGUR
Þegar síðasta komræktarbylgja
hófst þótti einboðið að Hvanneyr-
arskóli bærist með henni, ekki síst
vegna nárns og kennslu svo og
rannsókna einkum er varða
mundu verkun byggsins og geym-
slu. Nú hefur Hvanneyri ekki ver-
ið talin bjóða gósenland til kom-
ræktar enda kaus Skalla-Grímur á
sinni tíð að hafa komrækt Borgar-
búsins víðs íjarri þeim stað. Hins
vegar var komrækt lítillega reynd
á Hvanneyri á 4. áratug aldarinn-
ar. Þá gerði Magnús Oskarsson
tilraunastjóri nokkrar tilraunir
með komrækt í Borgarfirði uppúr
1960. Hér verður kornræktar-
reynsla frá Hvanneyri síðustu árin
ekki rakin til hlítar heldur gerð
grein fyrir kostnaði við hana, mið-
að við ræktunarárið 2003, og
þeim verkþáttum sem mestu
skipta fyrir hann.
Ræktunin og skilyrði hennar
Komrræktin á Hvanneyri hefur
verið stunduð sem þáttur í endur-
ræktun túnanna. Túnin eru svo
sem kunnugt er á mýrlendi þar
sem jarðvegur er súr og þurfandi
fyrir góða ræslu. Tekist hefur að
halda framræslu í lagi og regluleg
notkun skeljasands hefur tryggt
viðunandi sýrustig jarðvegs.
Ahersla hefur verið lögð á vand-
aða jarðvinnslu og hefur aukin
reynsla á því sviði sýnilega skilað
vaxandi uppskem af byggi. Mest
hefur verið ræktað af sexraða
byggi (Arve). Holl ræktunarráð
hafa verið sótt til Jónatans Her-
mannssonar tilraunastjóra sem
einnig hefúr verið með komrækt-
artilraunir á
Hvanneyri nú um
árabil. Ur þeim og
af öðmm Hvann-
eyrarökrum hefur
fengist hráefni til
byggverkunartil-
rauna sem frá hef-
ur verið sagt á öðr-
um stöðum.
Vorregn og votir
hauststormar hafa
reynst vera hvað
helstu takmarka-
þættir komræktar-
innar á Hvanneyri.
Með haustvinnslu
akranna hefur þó
mátt ráða við það
fyrra að nokkru
marki. Vonir eru
bundnar við að
ræktun skjólbelta
geti bætt skilyrði
komsins þegar
eftir
Bjarna Guömundsson
kemur fram á hið viðkvæma stig
fullþroskunar þess.
Kornræktin og vélar
TIL HENNAR
Öll ræktunarvinna sem og
skurður og þresking hefur verið
unnin með hefðbundinni tækni.
Reynt hefur verið að komast hjá
íjárfestingu í sérbúnaði vegna
komræktarinnar en þjónusta bú-
verktaka nýtt í sem mestum
mæli, ýmist með manni og vél
ellegar leigðum vélum. Dráttar-
vélar, hálmbindivél og þrískera-
plógur, sem einnig er notaður við
alla plægingakennslu skólans,
eru helstu eigin tæki sem notuð
eru. Byggið hefur verið súg-
þurrkað, en súrsun aðeins reynd í
rannsóknaskyni. Frá blómatíð
súgþurrkunarrannsókna Verk-
færanefndar ríkisins og Tilrauna-
ráðs búfjárræktar var á Hvann-
eyri til búnaður til þurrkunar,
blásari og loftdreifikerfi. Þessum
búnaði var breytt svo hæfði
byggþurrkun; keyptur var varma-
skiptir fyrir heitt vatn svo að ná
mætti hraðri og öruggri þurrkun.
Mývetningurinn Jóhann Þorsteinsson, nemi við LBH,
telur hálminn góðan undirburð undir hrossin enda sé
hálmurinn saxaður hæfilega smátt. Ljósm. Bjarni
Guðmundsson.
| 30 - Freyr 1/2004