Landneminn - 01.05.1949, Page 23

í land, og var þar því mikill mannsafnaður. Komumst
við allir af stað, eu ekki vitað, hvar stauzað yrði.
Við hverja járnbrautarstöð var að sjá þennan sí-
fellda harmleik styrjaldar á næstu grösum: Grátandi
konur og hörn að kveðja eiginmenn og feður. Það
er einstaklega ömurleg sjón.
Nú virlist allt hafa breytt um svi]), jafnvel landslag-
ið virtist breytt frá því daginn áður, er við ókum
um það. Herbílar, hermenn, skriðdrekar — endalaus
röð. Skógarnir, sem við íslendingar erum svo veikir
fyrir, voru okkur ekki lengur augnayndi. Augu okkar
leituðu ekki lengur króna trjánna eða fagurra runna,
heldur laufiþakinna morðtóla: herbíla, loftvarna-
byssna, skriðdreka.
Dagana áð.ur hefði okkur ekki grunað, að við vor-
um að lifa síðustu daga friðarins, og virtist hinn
venjulegi Þjóðverji ekki búast við stríði, enda var það
ekki hann, sem spurður var ráða.
Við skiptum um lest í Ivöln, borginni með kirkjuna
frægu, og héldum til Duisburg i Ruhr-héruðunum.
Þar áttum við að bíða. Þá daga, sem við áttum eftir
að dveljast í Þýzkalandi, var okkur bannað að tala
saman úti á götu vegna málsins. Þjóðverjar gætu
lialdið okkur Pólverja, sem þeim var sagt, að væru
„hinir mestu skálkar og eitt andstyggilegt fólk.“
Nú upplifðum við myrkvun og loftvarnaæfingar
með tilheyrandi sírenuhljóðum, Ijóskösturum og flug-
vélum. Þetta voru allt miklir atburðir fyrir okkur
norðan af hjara veraldar, sem varla höfðum séð her-
mannabúninga og tæplega séð eða handleikið byssu á
ævinni. Fylgdarmenn okkar fóru nú að týna tölunni,
voru kallaðir í herinn. Einn var þó með okkur allan
þann tíma, sem við vorum í Þýzkalandi.
Hann hét Geilenberg, gömul stríðshetja úr fyrra
stríði, liafði fengið yfir 20 skot í skrokkinn, sem
hann hafði gaman af að sýna menjarnar eftir, enda
hafði hann hlotið járnkross.
Á einni járnbrautarstöðinni, áður en við komum til
Duisburg, urðum við vitni að atburði, sem fylgdi
okkur lengi síðan, og sýndi okkur, hve langt við vor-
um að heiman. Hópur fermingardrengja úr Hitler-
Jugend, í stuttbuxum með sportsokka, stóð þar með
byssur um öxl og stóð jafnaldri þeirra utan við hóp-
inn og gaf fyrirskipanir. Þeir liöfðu verið að æfing-
um og voru nú á heimleið. Þessir sakleysingjar liafa
eflaust orðið fyrir dýrkeyptri reynslu, áður yfir lauk.
Þetta þótti okkur rólyndum íslendingum og sveila-
mönnum í hernaðarlist skrítnar teóríur um barnau])p-
eldi.
I Duisburg vorum við nokkra daga og héldum síðan
norðar á bóginn og áttum að halda úr Þýzkalandi liið'
Þetta cr ekhi þýzkur stormsveitarmaður í ágúst 1939. Þetta
cr reykviskur hvítliði í marz 1949.
skjótasta vegna ófriðarhættu. Á norðurleiðinni stönz-
uðum við í Bremen, hinni gömlu borg Hansakaup-
manna, og var okkur boðið á fund borgarstjórans í
ráðhúsinu. Við stóðum í röð í móttökusalnum, og var
þá vængjahurð ojmuð og þjóun tilkynnti komu borgar-
stjórans. Inn kemur hermannlegur maður borðalagður
með spora á fótum. Haun stanzar á miðju gólfi, slær
saman hælunum svo smellur í og hefur upp raust
sína. í fyrstu áttum við okkur ekki á, hvað hann segir,
en heyrum brátt, að maðurinn er að tala íslenzku,
hann er að fara með vísuna alkunnu: „Yfir kaldan
eyðisand“. Síðar kom upp úr dúrum, að maðurinn
hafði verið á íslandi sumarið áður, farið Sprengisand
og lært þessa vísu.
Síðan gekk hann fyrir hvern mann, heilsaði með
handabandi og sló saman hælunum fyrir hverjum ein-
stökum, 20 sinnum í allt. Síðan sló hann saman hæl-
unum enn einu sinni og gekk út, en við 20 íslendingar
stóðum eftir og gláptum á sporana á löppunum á hon-
um, unz vængjahurðin lokaðist á eftir honum. — Mik-
ill heiður fyrir Island — sögðn Þjóðverjarnir, sem
með okkur voru. Svona geta menn tekið sjálfa sig
hátíðlega.
LANDNEMINN 23