Fréttablaðið - 18.01.2012, Blaðsíða 23

KYNNING − AUGLÝSING Heilsa og næring18. JANÚAR 2012 MIÐVIKUDAGUR 3
Nikótínlyfinu Nicorette er beitt sem hjálpartæki til að auðvelda fólki að hætta að
reykja eða til að draga úr reyking-
um. Anna Bjarnadóttir hjá Vistor,
innflutningsaðila Nicorette á Ís-
landi, segir fjölda rannsókna sýna
fram á góðan árangur af notkun
þess.
„E k k i spu r n i ng. Á ra löng
reynsla og rannsóknir um allan
heim benda tvímælalaust til þess
að með notkun nikótínlyfja auki
menn möguleika á að hætta að
reykja til muna. Þeir sem nota
Nicorette standa mun betur að vígi
þegar það stendur til,“ segir Anna
og getur þess að hérlendis hafi
Nicorette notið vaxandi vinsælda
síðan það kom hér fyrst á markað
árið 1986.
„Nicorette kom fyrst hingað til
lands sem tyggigúmmí sem vís-
indamenn við Háskólann í Lundi
þróuðu árið 1978 að beiðni sænska
sjóhersins. Þar voru stökustu
vandræði með sjóliða sem vildu
reykja um borð í kafbátum en það
gekk auðvitað ekki upp neðansjáv-
ar í litlum rýmum. Þannig varð
tyggjóið til og er nú vel þekkt hjálp-
artæki um allan heim.“
Anna segir að síðan hafi f leiri
lyfjaform af Nicorette litið dagsins
ljós til að mæta mismunandi þörf-
um reykingamanna, eftir því hvort
þeir vilji hætta strax eða fara sér
hægar í sakirnar og draga smám
saman úr reykingum. Þannig sé
nefúði skjótvirkastur og ætlaður
þeim sem eru verulega háðir reyk-
ingum og vilja skjót áhrif. Innsogs-
lyf sé eina lyfið sem hjálpi þeim
sem háðir eru vananum. Tungu-
rótartöflur og munnsogstöflur frá-
sogist um slímhúð í munni. Plást-
ur veitir stöðugt nikótín. Hvað
tyggjóinu viðvíkur þá stjórnar not-
andinn sjálfur skömmtuninni en
oftast er mælt með einum skammti
á klukkustundar fresti.
Beðin um að útskýra nánar
virkni nikótínlyfsins segir Anna
að fyrrnefnd lyfjaform skili nikó-
tíni hægt út í blóðið, mun hægar
og í minna magni en þegar reykt
er. Þetta slái á helstu fráhvarfsein-
kenni reykinga.
„Enda er það sjálft nikótín-
ið sem er ávanabindandi í sígar-
ettum og kosturinn við þessi lyf er
sá að þau innihalda aðeins nikó-
tín en ekki þau tæplega 4.000 efni
sem eru í sígarettunni,“ útskýrir
hún og segir að til marks um það
sýni rannsóknir að fimmtíu þeirra
séu krabbameinsvaldandi. Þar af
séu níu mjög krabbameinsvald-
andi. „Ekki hefur hins vegar tek-
ist að sýna fram á að nikótín eitt
og sér valdi lungnakrabbameini
né lungnaþembu þótt það sé al-
gengur misskilningur.“
Skilvirkar aðferðir
Anna getur þess að nikótínlyf-
in megi nota á ýmsa vegu en tvær
aðferðir hafi reynst afar árangurs-
ríkar.
Sú fyrri er samsett meðferð sem
gengur út á að nota tvö lyfjaform
samtímis. Þá er plástur notað-
ur í grunninn og svo annaðhvort
nikótíntyggjó eða innsogslyf með.
Plásturinn veitir líkamanum stöð-
ugt nikótínmagn og svalar þannig
lágmarksnikótínþörf. „Hitt lyfja-
formið kemur að góðum notum
þegar þörfin eykst, til dæmis á
vinamótum eða eftir mat þegar
fólk langar sérstaklega mikið til
að fá sér sígarettu,“ segir hún og
getur þess að rannsóknir sýni að
noti fólk, sem ætli að hætta að
reykja, og þá sérstaklega stórreyk-
ingamenn, nógu mikið af nikó-
tínlyfjum í upphafi og trappi sig
síðan smám saman niður sé það
líklegra til að ná árangri. „Flest-
ir falla í upphafi og margir af því
að eitt lyfjaform nægir þeim ekki.“
Að sögn Önnu gengur hin að-
ferðin út á að draga smám saman
úr reykingum í fjórum skrefum.
„Reykingamaðurinn byrjar á að
reykja helmingi færri sígarettur
á fyrstu sex vikunum og notar þá
nikótínlyf í staðinn fyrir þær síg-
arettur sem hann sleppir. Sá sem
reykti heilan sígarettupakka á dag
fer niður í hálfan pakka og svo
framvegis. Notar til dæmis lyfin í
vinnunni og reykir að henni lok-
inni eða notar nikótínlyf á móti
annarri hverri sígarettu. Næstu sex
vikur og upp í sex mánuði fækkar
hann síðan kerfisbundið sígarettu-
num. Innan níu mánaða á fólk að
hafa dregið það mikið úr reyk-
ingunum að það sé alveg hætt en
má nota nikótínlyfin áfram til að
draga úr nikótínþörfinni sem enn
kann að vera til staðar. Loks verð-
ur það að hætta alveg notkun Nico-
rette og er miðað við að notkun sé
hætt innan árs.“
Fagfólk veitir aðstoð
Anna minnir á að mismunandi
sé eftir hverjum og einum hvaða
nikótínlyf henti.
Skynsamlegast sé að fá fagfólk
til að skera úr um það. „Hægt er
að taka sérstakt próf sem er til í
öllum apótekum landsins til að
finna út hvaða lyfjaform hentar
best, því sá sem reykir lítið má til
dæmis ekki nota nefúða eða sam-
setta meðferð og þar fram eftir
götum. Í apótekunum er upplýst
starfsfólk sem er tilbúið að veita
upplýsingar og aðstoða fólk eftir
fremsta megni.
Þar er líka hægt að nálgast
fræðsluefni um Nicorette.“
Vinnur á nikótínfíkn og fráhvarfi
Nicorette dregur verulega úr nikótínþörf og fráhvarfseinkennum og auðveldar fólki þannig að venja sig af tóbaki. Á markaðnum eru nú fáanlegar
nokkrar gerðir af Nicorette sem eru sérsniðnar með ólíkar þarfir reykingafólks í huga.
„Áralöng reynsla og rannsóknir um allan heim benda tvímælalaust til þess að með notkun nikótínlyfja tvöfaldi menn möguleika á að
hætta að reykja. Þeir sem nota Nicorette standa mun betur að vígi þegar það stendur til,“ segir Anna Bjarnadóttur um áhrif Nicorette.
MYND/GVA
Þegar slökkt hefur verið í síðustu
sígarettunni er ávinningurinn
margvíslegur.
20 mínútum síðar:
● Blóðþrýstingur verður
eðlilegur.
● Púls verður eðlilegur.
● Blóðflæði batnar – „köldu reyk-
ingafingurnir“ eru úr sögunni.
8-48 klukkustundum síðar:
● Kolsýringur í blóði hefur
minnkað og súrefnisinnihald
er orðið eðlilegt.
● Það hefur dregið úr hættu á
hjartaáfalli og heilablóðfalli.
● Taugaendar í munni og hálsi
hafa myndast á ný.
● Bragð- og lyktarskyn hefur
hvort tveggja batnað!
Ávinningurinn heldur áfram:
● Þér verður auðveldara um
andardrátt. Eftir fjórar vikur
dregur úr hósta, stífluðum
ennisholum og andnauð og
lungun eiga auðveldar með að
vinna gegn sýkingum.
● Hreyfigeta eykst og þú færð
aukna orku því bæði blóðrás
og andardráttur styrkist sam-
hliða því að súrefnisupptaka
batnar.
● Tennurnar verða hvítari og
hætta á tannholdsbólgum
minnkar.
● Hárið fær heilbrigðari blæ og
gráföl húðin fær aftur eðlileg-
an lit.
● Líkur á því að þróa með sér of-
næmi minnka.
● Það dregur úr hættu á vanda-
málum í kjölfar skurðaðgerða.
● Hætta á því að fá magasár eða
sár á skeifugörn minnkar.
● Eftir ár hafa líkur á hjartasjúk-
dómum minnkað um helming
í samanburði við reykinga-
mann.
5 árum síðar
● Hætta á krabbameini í munni,
hálsi, vélinda eða lungum
hefur minnkað um helming.
● Hættan á blóðtappa er nú sú
sama og hjá þeim
sem aldrei hafa
reykt.
10 árum síðar
● Nýjar og
heilbrigðar
frumur í önd-
unarfærunum
hafa myndast.
● Hættan á krabba-
meini er nú næst-
um því sú sama og
hjá fólki sem aldrei
hefur reykt.
Heilsufarslegur ávinningur þess að hætta að reykja