Fréttablaðið - 29.09.2012, Blaðsíða 10

29. september 2012 LAUGARDAGUR10
Útlitið fyrir íslenskt efna-
hagslíf er í mörgum atrið-
um gott, en fram undan eru
þó miklar áskoranir sem
þarf að leysa úr. Þetta er
megininntak yfirlýsingar
sendinefndar Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins (AGS) hér
á landi. Fréttablaðið hitti
yfirmann sendinefndar
sjóðsins að máli.
Daria Zakharova, yfirmaður
sendinefndar AGS, og Franek
Rozwadowski, sendifulltrúi AGS á
Íslandi, kynntu í gær niðurstöður
úttektar sjóðsins á íslensku efna-
hagslífi. Þar segir meðal annars
að vel hafi tekist til við endur-
reisn íslenska efnahagskerfisins.
Hagvöxtur sé til staðar og útlit
fyrir að svo verði í nánustu fram-
tíð, atvinnuleysi á undanhaldi og
þó að verðbólga sé há, má búast
við því að hún muni færast nær
verðbólgumarkmiðum Seðlabank-
ans, með hækkun stýrivaxta.
Þó séu ógnir fram undan, meðal
annars óvissuástandið á Evru-
svæðinu, sem geti haft áhrif hér á
landi og ýmsar hættur gætu falist
í því að aflétta gjaldeyrishöftum
áður en nauðsynleg skilyrði eru
til staðar.
„Við hjá AGS höfum alltaf verið
á þeirri skoðun að afnám gjald-
eyrishaftanna ætti að byggja á
réttum skilyrðum hér á landi en
ekki fyrirfram ákveðinni tíma-
setningu,“ segir Zakharova í
samtali við Fréttablaðið. Rétt
skilyrði feli í sér að hér sé sterk-
ur greiðslujöfnuður, nægilegur
gjaldeyrisforði, trygg staða rík-
isfjármála og stöðugt fjármála-
kerfi.
„Svo er líka mikilvægt að vinna
á snjóhengju íslenskra króna
í eigu erlendra aðila,“ bætir
Zakharova við.
Fram kemur í yfirlýsingunni
að einungis hafi gengið lítillega á
hengjuna á síðasta ári. Hún standi
enn í um 23 prósentum af vergri
landsframleiðslu.
Zakharova segir afar mikil-
vægt að losa um þessa fjármuni
til þess að hægt verði að snúa sér
að næsta skrefi í afnámi haft-
anna. Aðspurð um hvað þurfi til
að koma því af stað segir hún að
mikilvægast sé að koma upp nógu
sterkum hvötum fyrir krónu-
eigendur til að losa fjármunina
eftir leiðum Seðlabankans.
Í yfirlýsingu AGS er lagt til að
hætt verði að tala um tímamörk á
afnámi haftanna. Það feli ekki í
sér nægilegan hvata fyrir krónu-
eigendur. Þess heldur verði búið
svo um að skilyrði fyrir krónu-
eigendur til að losa eign sína verði
óhagstæðari með tímanum. Fyrst
yrði gripið til skuldabréfaskipta-
samninga og svo útgönguskatts.
Aðspurð um ákjósanlegt hlut-
fall útgönguskatts segir Zakhar-
ova að lykilatriðið sé að hafa það
nógu hátt til að hvatinn sé meiri
en í öðrum leiðum og um leið nógu
hár til að hann hafi ekki of mikil
áhrif á greiðslujöfnuð.
„Útskatturinn á þó ekki að vera
meginleiðin, heldur hafi hinir val-
kostirnir tekið kúfinn af krónun-
um fyrst.“
Er mögulegt, að mati AGS, að
afnema gjaldeyrishöftin algerlega
og hafa krónu án hafta?
„Við erum á þeirri skoðun. Leið-
in að marki er að þetta gerist stig
af stigi og á grundvelli réttra skil-
yrða.“
Nú er sumt af því sem AGS
leggur til vart líklegt til vinsælda
meðal almennings, meðal annars
að hækka stýrivexti um eitt pró-
sent í áföngum og hagræðing um
0,2% frá því sem gert er ráð fyrir í
fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2013.
Hafið þið áhyggjur af því að kom-
andi barátta fyrir þingkosningar
muni koma til með að hafa nei-
kvæð áhrif á jafnvægi í ríkisfjár-
málum?
„Ég held að allir hljóti að vera
sammála um að það sé mikilvægt
að ríkisreksturinn sé réttu megin
við strikið, sama hvar þeir standa
á stjórnmálasviðinu. Ríkjandi
stefna miðar að stöðugleika efna-
hagslífsins og ég held að allir séu
sammála um það þrátt fyrir mis-
munandi áherslur.“
Hún segir nýkynnt fjárlaga-
frumvarp vera nokkuð traust og
í samræmi við áætlanir. Mikil-
vægt sé þó að missa ekki sjónar
á áhættuþáttunum.
Þannig að þegar litið er yfir síð-
ustu fjögur ár, má segja að þró-
unin hafi verið jákvæð þrátt fyrir
að enn séu áskoranir fram undan?
„Við hjá AGS erum afar ánægð
með það sem Ísland hefur áorkað
hingað til frá hruni, en það er enn
margt ógert.“ thorgils@frettabladid.is
Afnám hafta miðist við rétt skilyrði
MARGT ENN ÓGERT Daria Zakharova, yfirmaður sendinefndar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, kynnti í gær yfirlýsingu sjóðsins um stöðu
mála í íslensku efnahagslífi. Hún er hér ásamt Franek Roswadowski, sendifulltrúa AGS á Íslandi. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
FRÉTTAVIÐTAL: Daria Zaharova, yfirmaður sendinefndar AGS
Við hjá AGS erum
afar ánægð með
það sem Ísland hefur áorkað
hingað til frá hruni, enn það
er enn margt ógert.
DARIA ZAKHAROVA
YFIRMAÐUR SENDINEFNDAR AGS