Fréttablaðið - 29.09.2012, Blaðsíða 100

29. september 2012 LAUGARDAGUR56
Bækur ★★★ ★★
Eldhús ömmu Rún
Sigmundur Ernir Rúnarsson
Uppheimar
Sigmundur Ernir Rúnarsson hefur nú gefið
út níu ljóðabækur. Sú fyrsta, Kringumstæð-
ur, kom út þegar hann var innan við tvítugt,
en síðan hefur mislangt liðið á milli bóka.
Á bókarkápu stendur að titillinn á Eldhúsi
ömmu Rún sé ekki í eignarfalli af virðingu
við ömmur höfundarins, þær Sigrúnu og Guð-
rúnu. Sennilega þýðir það að Sigmundur vilji
leyfa konum að eiga sig sjálfar og er það vel.
Afar koma líka mikið við sögu í ljóðunum, en
það breytir ekki því að eldhúsin voru yfir-
ráðasvæði kvenna, enda voru þær „húsmæð-
ur af sígildum skóla tryggðar og trúar“ .
Og jú, titillinn gefur góða hugmynd um efni
bókarinnar. Flest ljóðin eru bernskuminning-
ar úr eldhúsum, þar sem matarlegt öryggi
ríkir og amma og afi eru þar til staðar fyrir
drenginn sinn. Líklega geta flestir lesendur
mátað sínar minningar við ljóðin og a.m.k. gat
þessi lesandi hér fundið hlýjuna úr eldhúsi
sinnar eigin ömmu.
Ég gruflaði í áferð fingranna á meðan hún
stagaði í sokka, dag eftir dag. Hennar voru
lúðir, en mínir sléttir einsog nýskrældar kart-
öflur úr köldu geymslunni undir brún.
Yfir hægum rómi útvarpssögunnar átum við
saman sveskjur úr sinnepslitaða
tinbauknum á meðan sokkarnir
fengu meina sinna bót. (35)
Ástin og indæl fortíðarþráin
skína alls staðar í gegn. Enn
fremur eru mörg ljóðanna
spaugileg og skemmta:
Ef það var grautur í hádegis-
matinn hafði afi þann sið að
taka út úr sér tennurnar. Báða gómana
geymdi hann í glasi á borðinu, en sötraði svo
vellinginn með innföllnum vörunum. Amma
hafði af þessu ama, en sagði aldrei orð.
Og sjálfum fannst mér það aldrei sérstaklega
matarlegt að sjá brosið í glasinu. (36)
Orðanotkun er æði fornleg og á
köflum eilítil tilgerð í stílnum, þó
ekki sé það stór galli á verkinu. Til
dæmis er talað um ljóra, verelsi,
grýtur og bolsíur – og fáeinum
orðum þurfti ég að fletta upp. Þetta
skýrist vitaskuld af því að ömmurn-
ar sem fjallað er um voru fæddar um
aldamótin 1900 og tungutak þeirra
hefur augljóslega haft mótandi áhrif
á höfundinn og ljóðin.
Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir
Niðurstaða: Falleg ljóð, skrifuð af ljúfri for-
tíðarþrá og augljósri væntumþykju höfundar í
garð þeirra sem fjallað er um.
Sælan í eldhúsinu hjá ömmu
Bandalag þýðenda og túlka (ÞOT)
heldur alþjóðadag þýðenda hátíð-
legan á sunnudag með málþingi
um þýðingar á barnabókum.
Þrír mætir barnabókavinir
halda erindi: Þorleifur Hauksson
ræðir Bróðir minn Ljónshjarta
eftir Astrid Lindgren og tæpir
á sérkennum hennar miðað við
aðrar bækur höfundar. Að auki
verður vikið að vettvangi barna-
bóka á Íslandi á áttunda áratug
liðinnar aldar þegar sagan kom
út í íslenskri þýðingu. Í erindinu
Pippí langstrumpur og Haraldur
Potsson veltir Brynhildur Björns-
dóttir því fyrir sér hvers vegna
sum nöfn eru þýdd og önnur ekki
í barnabókum. Þórarinn Leifsson,
fjallar um Ole Lund Kirkegaard,
höfund Gúmmí Tarsans, Góða
dátann Svejk og Nonnabækurnar.
Málþingið er haldið á efri hæð-
inni í Iðnó frá klukkan 15 til 17.
Aðgangur er ókeypis og eru allir
unnendur góðra bóka og þýðinga
hvattir til að mæta.
Þýddar
barnabækur
í öndvegi
LÍNA EÐA PIPPA? Brynhildur Björnsdóttir
spyr hvers vegna sum nöfn eru þýdd í
barnabókum en önnur ekki. KAUPTU FJÓRAR
& FÁÐU SEX FERNUR
NÝTT! NÚ FÆST HLEÐSLA LÍKA
MEÐ SÚKKULAÐIBRAGÐI.
HOLL OG UPPBYGGILEG NÆRING EFTIR GÓÐA ÆFINGU.
HENTAR VEL FÓLKI MEÐ MJÓLKURÓÞOL.
Stórsveit Reykjavíkur heldur tón-
leika ásamt sænska píanóleikar-
anum Lars Jansson í Kaldalóns-
sal Hörpu á sunnudag klukkan 16.
Jansson, sem er í hópi fremstu
djasstónlistarmanna Svía, stýrir
sveitinni í heilli dagskrá eigin
verka, auk þess að leika á píanó.
Þetta verða aðrir tónleikar
Stórsveitar Reykjavíkur í Hörpu
eftir að hún flutti inn í húsið en
hún lék tónlist Glenn Gould fyrir
fullum Eldborgarsal á Jazzhátíð
Reykjavíkur á dögunum.
Almennt miðaverð á tónleikana
er 2.500 krónur en afsláttur er
fyrir nemendur og eldri borgara.
Stórsveitin og
Lars Jansson
STÓRSVEIT REYKJAVÍKUR