Nýjar kvöldvökur - 01.01.1921, Blaðsíða 8

4
NÝJAR KVÖLDVÖKUR.
hvað sigur minn var auðunninn, Pú, sem svo
oft hefir vísað mjer á bug með drambi og
fyrirlitningu, og með viðbjóði snúið baki við
mjer í hvert sinn, er jeg hefi komið fram með
viturlega uppástungu, er í einni svipan gerði
hinn heiðvirða, rjettláta Danfel Ahrnell að —
þjóf. Játaðu, að dygðakenning þín hafi eigi
verið verðmætari en ,’nauðsynjakenning mín.
Jeg hefi ætíð fylgt þeirri stefnu, að láta ekkert
óreynt til þess að verða auðugur. En þrátt
fyrir þínar ströngu lífsreglur, hefir þú að eins
hlotið fátækt og skort; en jeg hefi komist í
góð efni, unnið mjer álit og aldrei þurft að
neita mjer um nein gæði lífsins. Jeg hefi verið
vitur; þú heimskingi. Jeg lagði út á lífsbraut-
ina án þeirrar fölsku iífsskoðunar, að við, börn
fátæklinganna, gætum 'brotið oss braut með
starfsemi, ráðvendni og samviskusami. Pú
starfaðir og hafnaðir gæðum Iífsins. Pú varst
stúdent, en hvað græddirðu á því? Fátækt. —
Jeg fleygði bókinni^frá mjer og fór í sjóferðir.
A löngum næturvökum markaði jeg lífsstefnu
mína; hún var einföld en hagkvæm. Hún var
á^þessa leið: Samviskusemi út á við, hleypi-
dómaleysi inn á við. Rjettmætt er, að leita
alls hagnaðar sem unt er, eigi maður ekki á
hættu að vera tekinn ’ fastur. Jeg hefi aldrei
gengið á orð mín, aldrei’rofið samning; aldrei
notað ráðvendnina sem yfirskin, en heldur
aldrei látið hagkvæmtj tækifæri eða heimsku
annara ónotað. Jeg hefi aldrei haft mætur á
vinnunni, en jeg hefi komist að raun um, að
hún er nauðsynleg sem auglýsingaspjald til að
hylja ýms snillibrögð, er gefa meira af sjer á
einni klukkustund en strit og hungur á heilu
ári. Jeg er nú kominn í álnir, og ef fyrirtæki
okkar hepnast, mun jeg að nokkrum árum liðn-
um svo efnum búinn, að jeg get hætt sjóferð-
um og byrjað verslunarstörf... Siðan kvongast
jeg fagurri mey og fæ þannig að verða þeirra
gæða aðnjótandi, sem starfsviðleitni manna
stefnir að, en sem þjer hafa eigi hlotnast.
Haimurinn er slæmur; lít á hann sem hann
er og þú munt ekki verða dreginn á tálar, og
þjer inun vel farnast,
Jeg hefði gaman af að vita, hvernig þjer
hefir liðið þessi tólf ár, sem við höfum ekki
fundist. Er leiðir okkar skildust, vorurn við
unglingar; þú heimskingi, jeg þá þegar
hygginn.*
»Pú hefir rjett að mæla; jeg var heimskingi,
en jeg ætla að verða það, sem þú ætíð hefir
verið. Par eð jeg nú er sokkinn svo djúpt,
að jeg hefi gengið í bandalag við þig, hefi
jeg. breytt lífsstefnu og hald inn á nýja braut.
Er jeg stíg á skip þitt, slít jeg öll þau bönd,
er tengja mig ættjörðinni og sem valdið hafa
ógæfu minni. Fýsir þig að vita, hvað komið
hefir mjer, sem trúi og hefi mætur á göfgi
vinnunnar, í neyð þá og eymd, sem eg nú
á við að búa?«
»Að sjálfsögðu sjerviska þín.«
»Nei, ástin.«
Strömberg rak upp skellihlátur, rendi vfni
í glas, tæmdi það og mælti:
»Var eigi gnótt heimsku í huga þjer, þótt
þú bættir ,þessari eigi við? Pú befir líklega
eigi framið þá fávisku að kvongast?«
>Jú, jeg er kvæntur,« svaraði Ahrnefl, drakk
úr vínglasi og fól andlitið í höndum sjer, eins
og minningin um það hefði gersamlega lamað
hann. >Um tíu ára skoið hafa örlagaþættir
mínir og konu verið ofnir saman, og, Pehr
Strömberg, þetta er orsök fátæktar minnar.*
»Var kona þín máske eignalaus eða glatað
barn, sem þú vonaðir að geta frelsað með því,
að ganga að eiga hana? Slíkir ofstækismenn
sem þú kvongast ætíð fátækum olnbogabörnum.*
»Betur að svo hefði verið,« sagði Ahrnell
og barði knýltum hnefa í borðið, »en bölið
er, 'að konan mín var framúrskarandi álitleg
mær.«
»Var? Er hún hið gagnstæða nú?«
»Enn verra. Hún þjáist af ólæknandi sjúk-
dómi. Hefir legið rúmföst heilt ár og alt út-
Ht á, að slíku fari enn fram um margra ára
skeið. Ó, sú kona, sú kona! Hve mikil byrði
hefir hún eigi verið mjer!«
Strömberg leit undrandi á Ahrnell og spurði
síðan: