Læknablaðið - 01.07.1929, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
107
vinnu í sjálfum sjúkrahúsunum til þess aS létta undir meÖ rekstri þeirra.
Margir, og þar á meÖal VTarrier-Jones, líta svo á, aÖ orsökin til þess að
svo lítið hefir oröiö úr hinni svokölluÖu vinnulækningu á heilsuhælum, hafi
veriÖ sú, að mörgum sjúklingum sé óljúft að gegna starfi, sem að þeirra
áliti ætti að hvíla á hinum föstu starfsmönnum.
f'að er svo um Papworth-stofnanirnar og aðrar slíkar stofnanir, að þær
0eta ekki borið sig án fjárstyrks annarsstaðar frá, enda eru misjafnir dóm-
ar manna um það, hvort kerfi Varrier-Jones sé bygt á nægilega traustum
þjóðhagslegum grundvelli, og margir álíta að árangurinn svari ekki kostn-
áði, en hvað um það: Tilraunir hans eru stórlega merkilegar, því að það
stóra vandamál krefst lausnar, hvernig eigi að aðstoða lærklaveika sjúklinga
svo best sé fyrir þá og þjóðarhaginn.
Þá sný eg mér að Norðurlöndnm. Hclms yfirlæknir var þar sá fyrsti
sem reyndi sjúklingavinnu á heilsuhæ’um, fyrst í Haslev og siðan í Nakke-
bölle. Þau eru kvennahæli. Það var aðallega saumaskapur og smáviðvik inn-
anhúss, sem konurnar voru settar til. Þetta hefir að vísu ekki stórvægilega
þýðingu sem vinnustæling, því að konur eru hvort sem er iðulega eitthvað
að vinna í höndunum, eða sú er reynslan á Vífilsstöðum, en sá er munur-
inn, að hér hjá okkur gera þær það til þess að halda við fatnaði sínum
eða til skemtunar og smáhagnaðar. (trðugra hefir reynst að finna hæfilega
vinnu fyrir karlmenn, og af þvi hefir árangurinn orðið tiltölulega lítill.
Sumstaðar hafa þeir þó verið settir til ýmsrar vinnu úti við, svo sem til
vegavinnu kringum hælin og smávægilegrar trévinnu og garðyrkju, en það
hefir ekki verið nema með höppum og glöppum yfirleitt, alt eftir árstíðum
og veðri, og aðallega hafa aðeins þeir hraustustu tekið þátt í þeirri vinnu
og að eins um skamma stund, og eg hygg, að hún hafi oftast haft lítið að
segja bæði fyrir sjúklingana og rekstur hælanna.
Að eins á einum stað á Norðurlöndum hefir verið komið upp reglulcgu
vinnuhæli fyrir króniska herklaveika sjúklinga. Þessi tilraunastofnun er
Glittre vinnuhœli, sem rekið er í samhandi við Glittre heilsuhæli í Noregi.
Eins og yður er kunnugt, þá eru dreifð um allan Noreg smá berklaveikra-
hæli (tuberkulosehjem). Þar eru sérstaklega króniskir smitandi sjúklingar,
sem ekki geta verið á heimilum sínum sakir smitunarhættu. Sumir slíkir
sjúklingar eru tiltölulega hraustir, en orðnir afvanir vinnu og eiga enda
örðugt með að fá vinnu sem þeir þola. Fyrir slíka sjúklinga er þetta vinnu-
hæli stofnað fyrir h. u. 1). 4 árum. Það er fyrir 30 karlmenn, því að menn
litu svo á, að kvenfólk ætti hægra með að fá létta vinnu í heimahúsum.
Það sem unnið er i þessu vinnuhæli er aðallega trésmíði, skósmíði, körfu-
gerð, bókband, garðyrkja og hænsnarækt. Lengsti vinnutími er 6 stundir
á dag. Læknar Glittre heilsuhælis hafa umsjón með sjúklingunum og ráðs-
maður vinnuhælisins stjórnar vinnunni, en miðdagsmat og fataþvott fá
sjúklingarnir frá heilsuhælinu.
Árangurinn af ]>essari starfsemi hefir ekki orðið glæsilegur. Verukostn-
aður hvers sjúklings hefir orðið ríflega 5 krónur á dag. Þar af eiga sjúkl.
að greiða af vinnu sinni kr. 1,20 á dag, hitt greiðist úr ríkissjóði, en það
hefir reynst örðugt að láta sjúklinga greiöa þetta'litla meðlag, því að sann-
virði vinnunnar hefir reynst harla lítið. Það má því segja að þessi tilraun
hafi hingað til ekki hepnast vel, en hún er að vísu á byrjunarstigi.