Læknablaðið - 01.07.1929, Blaðsíða 23

LÆKNABLAÐIÐ
109
hva'Ö á af þeim að gera. Þetta er vandamál, því að þeir eru ekki sjálfbjarga
án góörar aÖstoðar. Það gæti komið til mála, að stofnað væri einhverskon-
ar vinnuhæli fyrir þessa sjúklinga, en við verðum að hafa það hug-fast, að
þetta yrði aðeins tilraun, sem við vitum ekki hvernig múndi takast. Þessi
tilraunastofnun yrði að vera í smáum stil, liklega ekki nema fyrir 10—-20
sjúklinga, ])ví „vestigia terrent“.
Eg hefi fyrir nokkru stungið upp á því við heilhrigðisstjórnina, að bygt
yrði á Vífilsstöðum litið vinnuheimili til reynslu, og þar væri hinum um-
getnu krónisku sjúklingum gefinn kostur á að vera, ef þeir gætu ekki farið
heim til sín. „Ef einhverjir þeirra yrðu þar sjúkir og algerlega óvinnufærir,
þá mætti taka þá aftur inn á heilsuhælið, i skiftum fyrir aðra, svo að ætíð
yrðu á vinnuhælinu sjúklingar, sem að einhverju le>di væru vinnufærir.“
Eg skal ekki að þessu sinni ræða um verkefni þessara sjúklinga, en það
yrði væntanlega aðallega einhvers konar iðnaður, og eg skal ekki heldur
fara út í hin einstöku atriði |)essa máls um rekstur og íyrirkomulag. Eg
skal aðeins geta þess, að heilsuhælinu hefir smám saman áskotnast hand-
hært fé, milli 20 og 30 þúsund krónur, sem aðallega eru dánargjafir frá
Ameríku, og mætti nota það til þessa fyrirtækis.
Að stofna vinnuhæli einhversstaðar uppi í sveit, t. d. á Reykjum í Öl-
vesi, tel eg varhugaverða hugmynd, jafnvel þó að Reykir sé „heitur staður“,
enda er ekkert sem bendir á að hveragufa eða hveravatn sé heilsusamlegt
fyrir berklaveika sjúklinga. A slíku vinnuhæli þáff að vera nákvæm dag-
leg læknisumönnun. Þar þarf að vera Röntgentæki og hægt að halda við
pneumothorax o. s. frv.
Þó að slikt vinnuhæli yrði einhverntima stofnað á Vífilsstöðupm eða
annarsstaðar, þá er vitanlega enganveginn leyst það vandamál, hvernig eigi
að aðstoða berklaveika sjúklinga að lokinni sjúkrahúsvist. Aðeins fáa væri
hægt að taka í slikt hæli, og tiltölulega fáir sjúklingar væri vel lagaðir
fyrir það. Flestir vildu víst heldur vera í heimahúsum ef þeir gætu, sér-
staklega þeir, sem giftir eru, því að flestum þykir þaö vera ömurlegt líf,
að vera fráskildir fjölskyldu sinni til langframa.
Eg liygg, að til þess að komast út úr þessum ógöngum, sem við erum
i. sem sé að flest sjúkrahús vor eru yfirfylt af l)erklaveikum sjúklingum,
sé að koma á almennri öryrkjatryggingu sem allra fyrst. Þá mundu margir
sjúklingar geta lifað í heimahúsum, því einhvern styrk þurfa þeir að fá,
þó að þeir sé eitthvað færir til vinnu. Svo er nauðsynlegt, að það sé eftir-
lit með því og hjálp, til þess að þeir geti fengiö góða íbúð (og sérstakt svefn-
herbergi fyrir sig). Þetta er að visu oft örðugt í sveitum, en í kaupstöð-
uin er það hægra. í Reykjavík ætti slík framhaldshjálp að byrja. Berkla-
varnanefndin hér um árið lagði til, að komið væri upp í Reykjavík íbúðar-
húsi fyrir berklaveika, þar sem fjölskyldur og einstaklingar gæti fengið
góða íbúð, mjög ódýra eða jafnvel ókeypis, en auövitað hefir ekkert verið
gert í þessa átt. Þeim, sem stjórna málum Reykjavíkurbæjar, er margt
annað betur gefið, en að hafa nægilegan skilning og áhuga á heilbrigðis-
málum bæjarins. Það væri þarft verk, að opna augu bæjarstjórnarinnar
og hvetja hana til þess að gera tilraun með eitt slíkt hús, eða nokkur lítil,
í útjaðri bæjarins, þar sem grunninn þyrfti ekki um of að skera við neglur
sér. Það yrði að minsta kosti ódýrara en að byggja dýrt sjúkrahús, — sem
höfuðborg vor hingað til hefir komið sér hjá alveg furðanlega! Ef þetta