Læknablaðið - 01.07.1929, Blaðsíða 30

LÆICNABLAÐIÐ
116
Miltissprunga.
Ruptura lienis subcutanea traumatica. Splenectomia-Sanatio.
Eftir P. V. G. Kolka.
Halldóra G., 8 ára gömul, var um hádegisbil 13. des. 1928, aÖ renna sér
á sleða, ásamt öörum krökkum. VarÖ fyrir árekstri af sleðakjálka, sem
lenti á kvi'S hennar vinstra megin. Mín vitjað rétt fyrir mi'Öaftan. Marblett-
ur vinstramegin viÖ naflann; eymsli þar og nokkurt vöövaviönám frá því
á móts við naflann og upp undir rifjabrún. Verkir í kviðnum öÖru hvoru,
en líÖan a'Ö ööru leyti sæmileg. Púls í tiÖara lagi. Fyrirskipuð fasta vegna
mögulegra iðraskemda. Verkir ágerast meÖ kvöldinu. Sjúkl. getur ekki
kastað af sér vatni, og hefir óþægindi af. Lögð á spítala vegna liklegra meiðsla
á colon, mesentehium, nýra eða milti. Þá er T. 37,4,°. P. 120. Rétt eftir
komu sína á spítalann, þegar á að fara að tappa þvag af sjúkl., kastar
hún því sjálfkrafa og léttir svo við það, að frekari aðgerðum er frestað
i bili, Ekkert hlóð í j)vaginu.
Kl. 2 um nóttina er púls orðinn tíðari og linari, eymsli um allan kvið,
lifrardeyfa niinkuð, sjúkl. óróleg. Holskurður j)ví ákveðinn og hann gerður
])á mitt á milli nárabeins og nafla, lítið eitt upp fyrir naflann. Mikið af
l)10ði í kviðarholinu, einkum í fossa iliaca dextra, en ])rátt fyrir nákvæma
leit finst engin skemd á görnum eða mesenterium. Er ])á mjógirnið skoðað
árangurslaust. Þá er leitað lateralt við colon descendens, og finst þar stór
blóðpollur, sem ekkert þrot er á, ])ótt upp sé þerrað. Retroperitonali vef-
urinn er ])ar ldóðhlaupinn. Skurðurinn er í snatri len^dur upp á við, farið
inn með hendi og miltið þuklað. Finst þá rifinn af ])ví aftari póllinn. Þver-
skurður er gerður út i gegnum rectus-slí'ðrið, miltisstilkurinn klemdur í
greip, svo miltið liggur í lófa manns, og það þannig togað út, stilkurinn mar-
inn með sterkri klemmutöng, og undirbundinn. Miltið skorið burt. Mag-
álnum lokað og settir til styrktar gegnumgangandi fishgut-þræðir í hornin,
]>ar sem ])verskurður mætti langskurði. Sjúkl. gefin kamfóruinndæling og
800 gröm af saltvatni undir húðina, enda púls nijög lélegur.
J4./12. Um morguninn T. 38,2. P. 160. 200 gröm saltvatn undir húð.
Um kvöldið T. 39,2°. P. 160. Dropapípa („Murphy’s drop“) ýs ctgrm. mor-
fín. — 15./12. T. 39,6—39,2°. P. 130—152. Dropapípa um morguninn,
um kvöldið 700 gröm saltvatn fyrir neðan viðbeinið. Engin hreyfing á görn-
um. Sjúkl. lí'ður illa, er mjög þyrst, og virðist fara hnignandi að mun, er
á daginn líður. Pituitrin og stimulantia. Glucose er pantað símleiðis frá
Reykjavík, og næst næsta morgun. — 15./12. Um morguninn T. 38,8°. P.
142. Þá er veitt inn i æð 500 grömmum af 10% glucose-upplausn. Við
þaö kemur nokkur hitahækkun (vatn ekki nýeimt), en líðan sjúkl. batnar
að mun. Um kvöldið T. 38,4°. P. 140. Upp frá því lækkar hiti og púls
óðfluga, og sjúkl. fer brá'ðbatnandi. Sárið grær pr. primam og sjúkl. kemst
á fætur 30. des., á 16. degi eftir skurðinn.
Þetta mun vera hið fyrsta þekta tilfelli af miltissprungu hér á landi, og
þykir mér því rétt aö frásögn um það birtist í Lbl.,jeinkum þar sem hér