Bændablaðið - 20.06.2013, Blaðsíða 20

20 Bændablaðið | Fimmtudagur 20. júní 2013
Samgöngumál
Svanur Bjarnason, umdæmis-
verkfræðingur Vegagerðarinnar
á Suðurlandi, sagði á málþingi
um uppbyggingu Kjalvegar að
aðeins væri kominn 15 kílómetra
kafli af leiðinni inni á Kjöl með
bundnu slitlagi. Þessi kafli er lítið
uppbyggður í flokki C-2 vega
og í takt við þá vegalagningu
sem Vegagerðin horfir nú helst
á að leggja yfir Kjöl. Fyrir utan
þennan spotta eru engin áform um
vegalagningu á þessum slóðum í
kortunum.
Vegurinn upp frá Gullfossi liggur
yfir Bláfellsháls vestan við Bláfell
og þaðan niður á brú yfir Hvítá.
Vegagerðin telur líklegast að haldið
verði við þessa veglínu þrátt fyrir
að vegalagning austan Bláfells
með annarri brú yfir Hvítá myndi
liggja í mun minni hæð. Ástæðan er
einfaldlega sögð mikill kostnaður
sem fælist í slíkri vegagerð, sem
yrði 25 kílómetrar þar til hann
tengdist veginum norðan Bláfells.
Við vegagerð austur fyrir Bláfell
þyrfti líka áfram tengingu upp á
Bláfellsháls vegna mikilla umsvifa
ferðaþjónustuaðila, sem eru m.a. með
jöklaferðir í inni í Skálpanesi.
Tenging niður í Skagafjörð
yki notagildi Kjalvegar
Svanur sagði að vegurinn austan
Bláfells væri reyndar inni í
hugmyndum Norðurvegar, sem vildi
leggja heilsársveg frá Silfrastöðum í
Skagafirði upp Svartárdal yfir Kjöl og
að Gullfossi. Sá vegur lægi um alveg
nýja veglínu og yrði 125 kílómetrar
að lengd. Sú hugmynd gerir ráð fyrir
mikið uppbyggðum vegi, eða 2-3
metra yfir nánasta umhverfi, sem
uppfyllti allar öryggiskröfur um slíka
vegi en yrði um leið mjög áberandi
í umhverfinu. Sá vegur færi hæst í
720 metra hæð yfir sjó norðan við
Þjóðólfsöldu. Með tengingu niður í
Skagafjörð næðist hins vegar fram
mun meiri stytting á leiðum frá
Selfossi en með núverandi tengingu
niður hjá Blönduvirkjun. Vegtenging
niður í Skagafjörð, hvort sem hún
yrði af núverandi leið eða samkvæmt
heilsársvegahugmyndinni, kæmi
Akureyringum mjög til góða. Þannig
styttist leiðin fyrir þá á Gullfoss um
allt að 280 kílómetra miðað við að
fara hefðbundna leið norður um land
og suður.
Sagði Svanur að mikið
uppbyggður 8,5 metra breiður
heilsársvegur myndi kosta um 60 til
70 milljónir króna á hvern kílómetra.
Lægri vegur, svipaður þeim sem
liggur nú upp frá Gullfossi, gæti
kostað um 30 milljónir á kílómetra.
Veðravíti á vetrum
Þóranna Pálsdóttir veðurfræðingur
lýsti á fundinum veðurfarinu á
Kili. Hún sagðist fyrst hafa fjallað
um veðurfar á þessum slóðum í
tengslum við vegagerð fyrir 25 árum
á ráðstefnu Verkfræðingafélagsins.
Þá voru menn reyndar að tala um
Sprengisandsleið og sagði Þóranna
að líklega hefðu menn þá talið veg
um Kjalveg það lítið mál að ekki tæki
því að halda um málið ráðstefnu. Enn
hefði þó lítið sem ekkert verið gert
í vegalagningu yfir Kjöl. Hún sagði
ljóst að veðrið á þessum slóðum gæti
orðið mjög slæmt. Meiri upplýsingar
lægju þó fyrir um svæðið norðan
Hveravalla en sunnan. Dæmi væru
um vindhviður upp í 53 metra á
sekúndu að vetrarlagi. Vindur að
sumarlagi væri að jafnaði yfir 10
metrum á sekúndu annan hvern dag.
Sagði hún að illviðri gæti skollið
á með stuttum fyrirvara á þessum
slóðum og stundum snemma
hausts. Sagði hún snjóþyngsli mjög
mismunandi milli ára og eins hversu
lengi frost væri í jörðu á vorin.
/HKr.
Uppbyggður vetrarfær vegur yfir Kjöl yrði
tvöfalt dýrari en ferðamannavegur
– enn engin áform uppi um að enduruppbyggingu vegarins af hálfu opinberra aðila þrátt fyrir áratuga umræðu
Um 30 þúsund ferðamenn fara á Kjöl á hverju ári og fer þeim stöðugt fjölgandi:
Betri Kjalvegur myndi skapa mikil
sóknarfæri fyrir ferðaþjónustuna
– rætt um að Kerlingarfjöll geti á næstu árum orðið álíka aðdráttarafl fyrir ferðamenn og Landmannalaugar eru í dag
Gunnar Guðjónsson, framkvæmda-
stjóri Hveravallafélagsins, sagði
á málþingi um uppbyggingu
Kjalvegar sem haldinn var á Hótel
Sögu fyrir skömmu að uppbygging
nýs vegar yfir Kjöl væri orðin mjög
aðkallandi.
Á fundinum greindi hann frá
starfsemi Hveravallafélagsins og
rekstri ferðaþjónustu á Kili síðastliðin
fimm ár. Slíkt útheimti mikla vinnu og
glíman við núverandi mjög slæman
Kjalveg bætti þar ekki úr skák.
„Við byrjum ef lítill snjór er um
miðjan júní en oft ekki fyrr en í lok
júní. Við erum með gistingu í skálum
á Hveravöllum og á tjaldsvæðum og
bjóðum upp á léttar veitingar.“
Erfitt að gera áætlanir vegna
óvissu um ástand vegarins
Gunnar sagði að erfitt væri að reka
þessa þjónustu með tilliti til bókana
vegna óvissu um hvenær vegurinn
yrði fær. Þetta væri þó í raun enginn
vegur heldur niðurgrafinn skurður.
Vegna þess færi snjór og klaki
síðast af veginum. Þá virkuðu þessir
vegskorningar líka sem snjógildra í
fyrstu snjóum á haustin eins og hefði
verið síðastliðið haust. Rekstrartíminn
væri því æði stuttur og þar væri
vegurinn helsti þröskuldurinn.
Um 30 þúsund ferðamenn
Gunnar sagði að á Kjöl kæmu um
30.000 ferðamenn á ári og færi þeim
ört fjölgandi. Stærsti hluti þess fjölda
færi á Kjöl á 40 daga tímabili yfir
hásumarið og flestir kæmu á bílum.
Mikið væri um illa búna bílaleigubíla,
sem rekstraraðilar á Hveravöllum
lentu þá oft í að bjarga upp úr
forarpyttum.
Nýr vegur nauðsynlegur fyrir
ferðaþjónustuna
„Það er ekki hægt að reka
ferðaþjónustu þarna áfram nema
gerðar verði endurbætur á veginum.
Hópferðafyrirtæki eru raunverulega
farin að neita ferðaskrifstofum
um að fara með farþega þeirra um
Kjalveg. Þau segja einfaldlega; við
treystum bílunum okkar ekki í þetta,
við keyrum ekki lengur þessa leið.
Það er sjálfhætt með ferðaþjónustu
á Hveravöllum ef enginn vill keyra
til okkar vegna slæms vegar. Ef
vegurinn yrði hins vegar bættur tel ég
mjög auðvelt að lengja ferðatímabilið
fram í lok nóvember. Þá væri líka
hægt að bjóða upp á hringleið yfir
Kjöl og vestur um Húnavatnssýslur
og aftur suður til Reykjavíkur. Þannig
yrði betri dreifing á ferðamönnum
yfir lengri tíma og stærra svæði.“
Gunnar taldi hugmyndir um að
byggja heilsársveg yfir Kjöl fyrir
flutningabíla mjög óraunhæfar.
Ástæðan væri ekki síst sú mikla
veðurhæð sem orðið gæti á Kjalvegi
á vetrum. Þá sagði hann það sína
persónulegu skoðun að ferðaþjónusta
á Kili og akstur stórra flutningabíla á
þessum slóðum færi alls ekki saman.
Óskar Stefánsson, framkvæmda-
stjóri rútufyrirtækisins Sterna, tók
undir margt í orðum Guðmundar.
Hann sagðist þó ekki taka undir
skoðun Guðmundar um að ekki
mætti byggja þessa leið upp líka fyrir
flutningabíla.
Sagði hann að mikið hefði verið
lagt í að markaðssetja þetta svæði með
akstri farþega í Kerlingarfjöll. Sagði
hann að bæði sitt fyrirtæki og fleiri
væru farin að lengja hinn hefðbundna
Gullna hring um Gullfoss og Geysi
með því að fara líka í Kerlingarfjöll.
Þetta hefði lukkast vel og í þessu
væri mikil framtíð. Hann sagði að
fyrirtæki sitt hefði farið með 800
farþega þessa leið árið 2010 en þeim
hefði fjölgað í nær 1.000 árið 2011
og í 1.150 árið 2012.
Núverandi vegur þolir ekki álagið
„Ég held að farþegum muni enn
fjölga í sumar en ég tel að það sé þó
komið að ákveðnum mörkum. Það
er vegna þess að álagið er orðið svo
mikið á veginn að hann endist ekki
sæmilegur nema í viku.“
Stórskemmdir á rútum
í hverri ferð
„Útgerðin hjá rekstraraðilum sem
fóru þennan veg í fyrra var þannig að
það þurfti alltaf einn dag í viðhald á
bílunum eftir hverja ferð. Það var allt
að fara í bílunum. Demparar og fjaðrir
skemmdust, framrúður brotnuðu
og innréttingar losnuðu. Það var
alveg sama hvað ökumaðurinn var
góður, það var ekki hægt að komast
hjá þessu. Þetta verður að laga.
Ferðamannastraumurinn eykst svo
mikið og í ferðamannageiranum er
talað um Kerlingarfjöllin sem næstu
Landmannalaugaparadís.“
Betri vegur felur líka í sér
náttúruvernd
Óskar sagði að í uppbyggingu
Kjalvegar með bundnu slitlagi gæti
líka falist verndun á landi. Þá losnuðu
menn t.d. við óþarfa autanvegaakstur
vegna ófærðar á veginum sjálfum og
einnig rykmengun þegar þurrt væri.
Sagði hann að oft hefði verið þörf á
að ráðast í vegagerð um Kjöl en nú
væri það orðin nauðsyn.
/HKr.
Svanur Bjarnason
Þóranna Pálsdóttir
gera áætlanir í ferðaþjónustu á Kili
vegna óvissu um ástand vegarins.
Kjölur bjóði hins vegar upp á mikil
tækifæri.
Óskar Stefánsson segir mjög brýnt
að ráðast í uppbyggingu vegarins
svo hægt sé að sinna sívaxandi
ferðamannastraumi á svæðið, ekki
síst í Kerlingarfjöll.
Talað er um Kerlingarfjöll sem næstu paradís ferðamanna á Íslandi í líkingu
við það sem nú þekkist í Landmannalaugum. Myndir / HKr.