Bændablaðið - 20.06.2013, Blaðsíða 36

36 Bændablaðið | Fimmtudagur 20. júní 2013
Á síðastliðnum vetri tóku um
100 kúabændur á Íslandi þátt
í fóðuráætlanagerð samkvæmt
NorFor-fóðurmatskerfinu –
fóðuráætlanirnar voru unnar
með áætlanagerðarkerfinu TINE
Optifór-Island. Áætlanirnar voru
unnar fyrir/með bændum af öllu
landinu, þó hlutfallslega flestum á
Suðurlandi. Samanborið við hinar
NorFor-þjóðirnar – Danmörku,
Noreg og Svíþjóð liggjum við þeim
langt að baki að því er varðar
þátttöku. Sem dæmi má nefna
að yfir 60 af hundraði sænskra
kúabænda láta ráðgjafaþjónustuna
vinna fyrir sig fóðuráætlanir
samkvæmt NorFor-kerfinu og
dæmi eru um að fóðurkostnaður
hafi lækkað um allt 20 af hundarði.
Þann árangur rekja þarlendir beint
til áætlanagerðarinnar.
Við getum gert betur!
Almennt eru kúabændur hér á
landi, sem taka þátt, ánægðir með
árangurinn. Samkvæmt lauslegri
umsögn ráðgjafanna líkar flestum vel
við verkefnið og telja að það skili þeim
marktækum árangri.
Hver er árangurinn?
Aukin nyt.
Meira af verðefnum í mjólkinni;
prótein- og fituhlutfallið hærra og
þar með hærra afurðastöðvarverð
fyrir mjólkina.
Betra heilsufar – minni súrdoði og
betri frjósemi – kýrnar halda betur
En hvernig verður framhaldið?
Í ljósi þess árangurs sem núverandi
þátttakendur í verkefninu eru að ná
þurfa fleiri kúabændur alls staðar á
landinu að eiga þess kost að njóta hans.
Ráðgjafarpakki
Óðum styttist í að sláttur hefjist
almennt. Næstu daga og vikur
munu bændur leggja grunn að
heygæðum fyrir næsta vetur og um
leið framleiðslu grasbítanna t.d. með
réttu vali á sláttutíma. Seint verður
vísan um mikilvægi sláttutímans
fyrir heygæðin of oft kveðin. En
það er ekki nóg að huga eingöngu að
sláttutímanum – við þurfum einnig
að þekkja og mæla gróffóðurgæðin.
Nýja sameinaða ráðgjafar-
fyrirtækið RML (Ráðgjafarmiðstöð
landbúnaðarins) mun í því sambandi
bjóða kúabændum um allt land
til virkrar þátttöku í skipulögðu
ráðgjafarverkefni – ráðgjafarpakka
– í fóðuráætlanagerð fyrir mjólkurkýr
– sem byggir á nýja fóðurmatskerfinu
NorFor – með það að markmiði að ná
auknum árangri í mjólkurframleiðslu.
Í þessu sambandi hefur RML verið
boðið að ganga inn í viðskiptasamning,
sem ráðgjafarþjónusta sænskra bænda
– ,,VAXA Sverige“ hefur gert við
fyrirtækið BLGG AgroXpertus
AB um efnagreiningarþjónustu
í landbúnaði. Þetta fyrirtæki er
sjálfstætt útibú frá hollenska
efnarannsóknafyrirtækinu BLGG sem
ýmsir bændur hér á landi þekkja og
hafa notið þjónustu hjá.
Bændur munu samt sem áður geta
nýtt sér efnagreiningaþjónustu LbhÍ
eins og verið hefur. RML er hins vegar
hér með að bjóða bændum víðtækari
og hraðvirkari efnagreiningaþjónustu.
Fóðuráætlun hefst með töku
heysýna
Starfsmenn RML munu annast töku
sýnanna hjá bændum, hvort sem er úr
rúllum, flatgryfjum eða úr útistökkum.
Lögð verður meiri áhersla á að taka
sýni úr verkuðu fóðri. Hirðingarsýni
geta bændur hins vegar sjálfir tekið,
kjósi þeir það frekar. Vanda þarf töku
hirðingarsýna sem og meðferð þeirra
og geymslu þar til þau eru send til
efnagreiningarstofu. Samstarfsaðilinn
sænski mun útvega sýnatökubúnað
sem hentar í hverju tilviki fyrir
sig. Fóðursýnunum verður safnað
saman og þau send reglulega með
hraðflutningum til Hollands hvar þau
verða efnagreind, samkvæmt óskum
bænda (venjuleg fóðurefnagreining,
með eða án stein- og snefilefna).
Samningurinn við BLGG AgroXperts
AB á að tryggja að niðurstöður
efnagreininganna liggi fyrir innan 10
sólarhringa (vinnudaga) frá því sýnin
fara frá Íslandi.
Niðurstöðurnar geta síðan borist
bóndanum, annaðhvort á pappír eða
á rafrænu formi, en einnig munu þau
verða skráð beint inn í NorFor-kerfið og
aðgengileg þar til fóðuráætlanagerðar
í ráðgjafarverkfærinu TINE OptiFor
Island
Öllum þeim kúabændum
sem voru þátttakendur í fóður-
áætlanagerðarverkefninu á liðnum
vetri verður boðin þátttaka næsta vetur
en ekki síður bjóðum við áhugasama
nýja þátttakendur velkomna.
Í hverju felst ráðgjafartilboðið –
innihald ráðgjafarpakkans?
Þátttaka bóndans í verkefninu verður
sveigjanleg og getur hann valið hve
langt hann vill ganga. Við hugsum
okkur framkvæmdina á eftirfarandi
hátt:
1. Bóndi hefur samband við RML og
tilkynnir þátttöku í verkefnið eða
óskar eftir frekari upplýsingum.
2. Haft verður samband við alla
þáttakendur – eftir atvikum
með heimsókn, símtali eða í
gegnum tölvupóst, verkefnið
kynnt og grunnupplýsingum um
búreksturinn safnað. Á þessu stigi
koma bóndinn og ráðunautinn sér
saman um hvernig áætlanagerðin
verður framkvæmd – hve mörg
heysýni verða tekin, um samskipti
þeirra í milli og hvernig eftirfylgni
með sjálfri áætluninni skal háttað.
3. Ráðgjafi kemur í heimsókn til
bónda til þess að taka heysýni
(hvort heldur sem um er að
ræða hirðingarsýni eða sýni úr
verkuðu fóðri), það gerir hann
með sérstökum sýnatökubúnaði
sem efnagreiningafyrirtækið
lætur í té, safnar og skráir
nauðsynlegar upplýsingar um
sýnið, merkir, pakkar í þar til
gerðar umbúðir og útbýr til
sendingar út.
4. Þegar niðurstöður heysýnanna
liggja fyrir heimsækir ráðu-
nauturinn bóndann, (t.d. í
september). Í þeirri heimsókn
safnar hann saman öllum
nauðsynlegum upplýsingum
hjá bóndanum og í sameiningu
gera þeir áætlun um hvaða
markmiðum skuli helst ná í
fóðrun mjólkurkúnna veturinn
2013-2014. Sérhæft teymi
ráðgjafa RML mun síðan
vinna – og bera ábyrgð á að
fullvinna fóðuráætlanirnar
fyrir alla og senda þær síðan
til bænda eða fylgja þeim eftir
með heimsóknum. Eftirfylgnin
verður annaðhvort af hálfu þeirra
eða annarra ráðgjafa, t.d. þeirra
sem taka sýnin.
5. Síðan fylgir ráðunauturinn
áætluninni eftir – t.d. með því að
skoða árangur og bera saman við
mánaðarlegar mjólkurmælingar
og aðrar upplýsingar. Bóndi og
ráðunautur koma sér saman
um hvernig eftirfylgni af hálfu
ráðunautaþjónustu skuli háttað.
Áætlaður kostnaður við
efnagreiningar
RML mun sjá um að greiða fyrir
efnagreiningar og innheimta síðan
greiningarkostnaðinn hjá bóndanum
eftirá. Innifalið í þeim kostnaði er
sjálf efnagreiningin – mismunandi há
eftir því hvort steinefni eru greind eða
ekki – flutningur á sýnum og umsýsla.
Nákvæm verðskrá fyrir greiningar
mun verða kynnt á heimasíðu RML
fyrir næstu mánaðamót og síðan í
fyrsta Bændablaði sem út kemur eftir
það (útgáfudagur 4. júlí). Reikna má
með að kostnaður per sýni verði á
bilinu 10 til 15 þúsund krónur, án vsk.
Áætlaður þátttökukostnaður
bóndans
Samkvæmt útgefinni gjaldskrá RML
er kostnaður við fóðuráætlun kr.
12.500 að viðbættum virðisaukaskatti.
Fyrir sýnatöku og eftirfylgni verður
innheimt samkvæmt tímagjaldi kr.
5.000 á vinnustund. Kostnaður bænda
við þátttöku í ráðgjafarverkefninu
verður því breytilegur allt eftir því
hve forvinna og eftirfylgni ráðgjafans
verður mikil. Gróft reiknað má áætla
að meðalkostnaður geti verið á
bilinu 30-65 þúsund að viðbættum
virðisaukaskatti og kostnaði við
efnagreiningar. Við reiknum með og
höfum fulla trú á því að þessi hóflegi
kostnaður komi til með að skila
sér aftur til bóndans í aukinni nyt,
hagkvæmari framleiðslu, verðmeiri
mjólk og bættu heilsufari kúnna.
Hvert eiga áhugasamir bændur
að snúa sér?
Þeir bændur sem hafa áhuga á því
að taka þátt í verkefni (nýta sér
ráðgjafarpakkann) vinsamlega snúi
sér til einhvers eftirtalinna ráðgjafa
RML:
Þórður Pálsson
Sími: 516 5048
netfang: thp@bondi.is
Eiríkur Loftsson
Sími: 516 5012
netfang: el@bondi.is
Gunnfríður Elín Hreiðarsdóttir
sími: 516 5023
netfang: geh@rml.is
Guðfinna Harpa Árnadóttir
sími : 516 5017
netfang: gha@rml.is
Jóna Þórunn Ragnarsdóttir
Sími: 516 5029
netfang: jona@rml.is
Berglind Ósk Óðinsdóttir
Sími: 516 5009
netfang: boo@rml.is
Gunnar Guðmundsson
Sími: 516 5022
netfang: gg@rml.is

/GG og ráðuneytateymi í fóðrun
Ráðgjafarmiðstöð landbúnaðarins
NorFor – skilar árangri:
Fóðuráætlun hefst með töku heysýna
Ráðgjafarmiðstöð land-
búnaðar ins er að hrinda af
stað átaks verkefni í ráðgjöf
til framleiðenda nautakjöts.
Meginmarkmið verkefnisins er
að efla nautakjötsframleiðslu
sem búgrein, bæði rekstrarlega
og faglega til að auka framboð og
gæði þess kjöts sem framleitt er,
þ.e. auka fagmennsku í greininni.
Þetta verður gert með því að
skoða sérstaklega rekstrarforsendur
kjötframleiðslu og benda á leiðir
til úrbóta og enn fremur með
því að byggja upp þekkingu
og bæta ráðgjöf til handa
nautakjötsframleiðendum.
Auglýst hefur verið eftir
þátttakendum í verkefninu, sem
er til næstu þriggja ára. Gert er
ráð fyrir að þátttakendur geri
samning við RML þar sem
bæði réttindi og skyldur beggja
aðila eru tilgreindar. Verkefnið
verður þannig upp byggt að gerð
verður úttekt á rekstri og arðsemi
kjötframleiðslu á viðkomandi
búum og sett upp áætlun til
þriggja ára sem miðar að því að
bæta rekstrarforsendur og gæði
framleiðslunnar. Þátttakendur fá
rekstraráætlun og ráðgjöf varðandi
fóðrun, aðbúnað, skýrsluhald og
almennt um uppeldi nautgripa til
kjötframleiðslu. Verkefnið er styrkt
af þróunarfé nautgriparæktarinnar
og Framleiðnisjóði. Frestur til að
sækja um þátttöku í verkefninu
er til 1. ágúst og miðað er við
að þátttakendur hafi og/eða ætli
sér að framleiða nautakjöt svo
einhverju nemi, annaðhvort sem
aðalbúgrein eða til hliðar við
mjólkurframleiðslu eða aðrar
búgreinar.
Áætlað er að verkefnið fari
formlega af stað í haust og byrjað
verði á úttekt á búum þátttakenda.
Í framhaldinu verði hugað að
markmiðssetningu og því sem gera
þarf til að auka hagkvæmni og gæði
framleiðslunnar og í kjölfarið ráðist
í áætlanagerð fyrir búið.
Áhugasömum er bent á að
kynna sér upplýsingar sem finna
má á heimasíðu Ráðgjafar-
miðstöðvarinnar, www.rml.is
varðandi verkefnið. Mikilvægt er að
væntanlegir þátttakendur kynni sér
og/eða leiti ráða varðandi skráningu
á fóðuröflun, heysýnatöku og
annað sem þarf að huga að í
sumar til undirbúnings þátttöku
í verkefninu. Einnig er hægt að
hafa samband beint við ráðunaut
og fá nánari upplýsingar með því
að hringja í Ráðgjafarmiðstöðina í
síma 516 5000.
Átaksverkefni í ráðgjöf til
framleiðenda nautakjöts
Bændablaðið Smáauglýsingar 56-30-300
Næsta blað kemur út 4. júlí