Læknablaðið

Volume

Læknablaðið - 01.12.1969, Page 19

Læknablaðið - 01.12.1969, Page 19
LÆKNABLAÐIÐ 203 anfari bráðs dreps í hjartavöðvanum.30 Þeir rekja sjúkrasögu tveggja karlmanna, sem báðir liöfðu haft hjartakveisu. Dó annar þeirra i kasti, en hinn viku seinna, og hafði Dock greint kransæða- stíflu á sínum sjúklingi lifandi. Voru báðir krufnir. Arið 1910 lýstu tveir rússneskir læknar, Obratzov og Stras- chenko, kransæðastíflu mjög rækilega, bæði klínískt og post mortem.25 Þeir höfðu rannsakað þrjá karlmenn á aldrinum 49—57 ára og greindu sjúkdóminn á tveim þeirra lifandi, hafði einn þeirra haft hjartakveisu í fimm mánuði. Mennirnir dóu 7, 9 og 15 dögum eftir, að einkenni komu í ljós, og voru allir krufnir. Sama árið birtist fyrsta ritgerð Bandaríkjamannsins Herrick’s um sambandið milli kölkunar í kransæðum, hjartakveisu og krans- æðastíflu. Á næstu árum gat hann fært rök fyrir því, að menn gátu lifað af bráða stíflu í stórri kransæð og unnt væri að greina á milli hjartakveisu og kransæðastíflu á lifandi fólki.°, 1G, 17, 40 Þessar athuganir voru allar birtar í þekktum tímaritum, en þrátt fyrir það munu þær ekki hafa vakið mikla athygli, því að fram yi'ir 1920 var gangur kransæðastíflunnar lílt þekktur, enda varla von, að svo gæti orðið, fyrr en hjartarafritun varð nýtt á spítölum. Á næsta áratug gerðu bandaiáskir læknar átök, sem mörknðu tímamót í klínískri læknisfræði, en þau hófust með rannsóknum Herrick’s17 og Pardee’s29 á mikilvægi hjartarafritunar við grein- ingu kransæðasjúkdóma. Þá kom að því, að greining kransæða- stíflunnar var sett í fastar skorður, og hefur sá sjúkdómur síðan verið greindur í vaxandi mæli, bæði klíniskt og post mortem, og einkum síðastliðin 20—30 ár. Kransæðakölkun (420—422) er nú tíðust dánarorsök karl- manna á aldrinum 45—64 ára, Ijæði í Vestur-Evrópu og í Banda- ríkjum Norður-Ameríku,9, 39 en í þeim í'lokki sjúkdóma er krans- æðastífla (420.1) langalgengust og um leið tíðust einstök dánar- orsök í þessum aldursflokkum karlmanna.9 Um það er enginn ágreiningur, að tíðni kransæðastíflu hefur farið vaxandi, en Iiitt kemur til álita, hvernig þetta fyrirbæri verður skýrt. Spurningin er sú, hvort sjúkdómurinn sé að magnast með vestrænum jjjóð- um, hkt og farsótt, eða hvort bann verði tíðar greindur nú en fyrr af öðrum orsökum. Svo að vitnað sé til nokkurra aðalheimilda um þetta efni, tekur Friedberg10 ekki ákveðna afstöðu til málsins, en leggur samt áherzlu á rök, sem mæla með því, að hin vaxandi tíðni kransæða- stíflu sé bein (absolute), t. d. vaxandi tíðni kransæðastíflu meðal
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120

x

Læknablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.