Læknablaðið - 01.04.1977, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ
49
Það er auðséð, að Noregur hefur sér-
stöðu meðal Norðurlanda og hafa ýmsar
skýringar verið settar fram um það
efni,2 7 8 17 20 en þær verga ekki raktar hér.
Sá samanburður, sem hér hefur verið
rakinn, sýnir, að tíðni sjálfsmorða á ís-
landi er neðan við meðallag, þegar borið
er saman við Norðurlandaþjóðirnar, en í
meðallagi borið saman við aðrar þjóðir
Evrópu.
Sú könnun, sem hér birtist, er gerð í
því skyni að skoða nánar þann hóp Is-
lendinga, sem framdi sjálfsmorð á árun-
um 1962 til 1973.
Upplýsinga hefur verið aflað um ýmsa
þjóðfélagslega þætti, svo sem búsetu, hjú-
skaparstétt, stöðu og aldursdreifingu.
Sjálfsmorðsaðferð hefur verið könnuð,
svo og fyrri tilraunir til sjálfsmorða.
Sérstaklega var síðan leitast við að
kanna sjúkdómsferil hópsins, einkum hvað
snertir geðsjúkdóma og geðræn vandamál,
svo sem áfengis- og lyfjaneyslu.
Reynt var að afla upplýsinga um geð-
veiki og sjálfsmorð í fjölskyldu svo og
um félagslegar aðstæður.
Gagna var aflað þannig, að grunnupp-
lýsingar voru fengnar úr dánarvottorðum,
síðan voru krufningsskýrslur og lögreglu-
skýrslur kannaðar, þar sem þær voru fyrir
hendi. Þá var kannað, hvort viðkomandi
hefði dvalist á sjúkrahúsum í Reykjavík,
einkum var farið vandlega yfir sjúkra-
skrár geðsjúklinga.
Upplýsinga var síðan aflað með viðtöl-
um við einstaka lækna og nokkra að-
standendur.
Að lokum voru fengnar upplýsingar úr
gögnum Erfðafræðinefndar um þá úr
hópnum, sem þar voru á skrá.
EFNIVIÐUR RANNSÓKNAR
Á árunum 1962 til 1973 framdi 261
sjálfsmorð á íslandi, 209 karlar og 52 kon-
ur. Af þessum hópi voru 3 útlendingar
með lögheimili erlendis, 2 karlar og 1
kona, og eru þau ekki talin með í rann-
sókninni.
3 Islendingar búsettir erlendis (íslensk-
ir ríkisborgarar) frömdu sjálfsmorð, 2
karlar og 1 kona, og eru taldir í íslenskum
dánarskýrslum.
Efniviðurinn verður því 209 karlar og
52 konur. Hlutfall hópsins alls milli
kvenna og karla verður því 1:4. Það hlut-
fall er mjög hátt, ef borið er saman við
skýrslur WHO,27 en ekki einsdæmi sé litið
á mynd I, sbr.29
FIGURE II DISTRIBUTION OF
Mynd II sýnir skiptingu hópsins eftir
árum og kyni í beinum tölum. Augljóst er,
að miklar sveiflur eru á milli ára.
Flestir karlar fremja sjálfsmorð árið
1966 eða 30, flestar konur árin 1966 og
1967, 7 hvort ár.
Fæstir karlar fremja sjálfsmorð árið
1971 eða 9. Konur eru einnig fæstar það
ár, eða 2.
Flestir fremja sjálfsmorð árið 1966, eða
37, en fæstir 1971, þ. e. 11. Ekki eru sjáan-
legar skýringar á þessum mun, en hann
er meiri en svo, að skýra megi hann sem
tilviljanakenndar sveiflur.
Sé þessum árum skipt í 6 ára timabil
1962-1967 og 1968-1973 þá koma 26 kon-
ur og 113 karlar á fyrra tímabilið, alls
139, en 26 konur og 96 karlar á síðara
tímabilið, alls 122.
Meðaltal kvenna er því eins bæði tíma-
bilin 4.3, en meðaltal karla lækkar úr
18.8 fyrra tímabilið í 16.0 síðara tímabilið.
Heildarmeðaltal er fyrra tímabilið 23.1,