Læknablaðið - 01.08.1977, Síða 84

176
LÆKNABLAÐIÐ
Fundist hafa 20 tilvik af NHBV á Islandi
á téðu tímabili. Rannsókn sjúkragagna og eftir-
lifandi sjúklinga leiðir i ljós, að orsakafræðileg
skipting hópsins er eftirfarandi.
IAD („idiopathic Addison's disease“) 65%
TAD („tuberculous Addison's disease“) 20%
UAD („unidentifiable Addison's disease") 15%
Flokkunin verður skilgreind og tíundað sér-
staklega um tengsl IAD við teikn og kvilla
brenglunar í sjálfsónæmisstjórnun.
Notkun gaJlsýrumælinga í blóði til
greiningar á skertri lifrarfrumustarfsemi
Höfundar: Bjarni Þjóðleifsson, S. Barnes, B.
Billing, R. Citranokroh, S. Sherlock
Inngangur
Fyrri rannsóknir hafa bent til að mælingar
á gallsýrum í blóði gefi nákvæmari upplýsingar
um skerta lifrarfrumustarfsemi heldur en hefð-
bundin lifrarpróf. Eftirfarandi rannsókn var
gerð til að kanna greiningargildi og bera sam-
an tvær aðferðir sem byggja á gallsýruflutn-
ingi lifrar. 1) Gefið var choiyl-l-Ci-i glycine
(10 mci, 0,2 nmol) i æð og fylgst með hvarfi
hess úr blóði. 2) Mældar voru gallsýrur (með
enzymaðferð) í blóði 2 klst. eftir mat. Þessar
rannsóknir voru gerðar hjá 12 heilbrigðum ein-
staklingum og 33 sjúklingum, sem voru flokk-
aðir í þrjá flokka af S. Sherlock (án vitundar
um útkomu gallsýrumælinga) eftir kliniskri
mynd, hefðbundnum lifrarprófum og lifrarsýni:
I) Óveruleg lifrarfrumuskemmd. II) Greinileg
lifrarfrumuskemmd. III) Mikil lifrarfrumu-
skemmd.
Niöurstööur
Nákvæmar athuganir á hvarfi cholyl-l-Cn
úr blóði leiddi ekki til gagnlegrar aðgreiningar
á hóp I—III frá heilbrigðum. Skásta sundur-
greiningin fékkst með því að reikna út geisla-
virkni í blóði við 60 mín. sem hlutfall af
geislavirkni við 10 min. Mælingar á gallsýrum
í blóði 2 klst. eftir máltíð gaf hinsvegar ágæta
sundurgreiningu á hóp I, II og III frá heil-
brigðum. Meðalgildi fyrir heilbrigða var 12,6
p.mol/1 en fyrir hóp I, II og III var það 24.2,
44,4 og 112,5 nmol/1.
Ályktun
Mælingar á hvarfi geislavirks cholylglycine
er ekki gagnleg til greiningar á skertri lifrar-
frumustarfsemi, en mælingar á gallsýrum i
blóði 2 klst. eftir máitið er hinsvegar mjög
nærnt lifrarpróf.
Colon irritabile með niðurgangi,
vatnshreyfingar, jónaflæði og mælingar
á rafspennu
Höfundar: E. Oddsson, J. Rask-Madsen, E.
Krag, lyfjadeild C (Gastro-enterology), Herlev
sjúkrahúsinu, Kaupmannahafnarháskóla.
(E. Oddsson nú á Landakotsspitala).
Colon irritabile með niðurgangi er algengur
á göngudeildum er fást við meltingarsjúkdóma.
Til að rannsaka mögulega orsakaþætti voru
rannsakaðar nettóhreyfingar á vatni og elec-
trolytum, sömuleiðis rafspennumunur (PD).
einnig var athugað jónaflæði á natrium, kali-
um og klór með því að fundera 25 cm. af
neðsta hluta af ileum hjá 10 heilbrigðum og 6
sjúklingum með colon irritabile og niðurgang.
Perfusionsvökvinn var samsettur af issoosmo-
tískum saitupplausnum, sem innihélt glucosu,
42-K, 22-Na og 36 Cl. Við merkingar á vatns-
leysanlegum efnum var notað 51-CrEOTA.
Bætt var við 0—2,5 mM glycochenodeozycholic
sýru (GCDC). Niðurstöður: Vatnshreyfingar
(ml/mín/25 cm) voru X+SEM):
GCDC mM
0,0
0,5
1.5
2.5
Heilbrigöir
0,15 + 0,11
0,14 + 0,07
0,17+0,09
-0,35+0,16
Sjúkl'.r g :ir
-0,54 + 0,22
-0,43 + 0,15
-0,93 + 0,35
-1.01+0,33
Þessar niðurstöður voru stærðfræðilega frá-
brugðnar því sem sást hjá heilbrigðum. Wil-
coxon próf. (p<^0,05). Mínustákn þýðir út-
skilnað á vatni.
Aukinn útskilnaður (secretion) hjá sjúkling-
um með colon irritabile og niðurgang var fyrst
og fremst vegna aukins flæðis frá serosa-til-
mucosa. Tilvitnun til módels fyrir jónaflutn-
ing, sem áður hefur verið stungið upp ái virð-
ast flutningsleiðir og áhrif GCDC vera eins hjá
heilbrigðum og hjá sjúklingum með colon irri-
tabiie og niðurgang, en hjá sjúklingum er að
sjá, sem epithelið hafi fyrir meiri tilhneigingu
til útskilnaðar. Við höfum látið okkur detta í
hug áhrif gastro-intestinala hormóna.
Niðurstöður: Hjá sjúklingum með colon irri-
tabile og niðurgang sést veruleg truflun á
hreyfingum vökva og electrolyta í ileum, sem
gæti verið þýðingarmikil með því að valda
yfirhleðslu á colon og þannig niðurgangi.
118 íslenzkir karlar 3—36 árum eftir
magaskurð vegna. ulcus pepticum. —
Ýmis klínisk einkenni, líkamsþyngd,
vinnugeta, blóðskortur, osteomalacia,
heildarmat og al.gengi magaskurðar á
Tslandi.
Ólafur Grímur Björnsson, Sigrún Helgadóttir,
Guðmundur M. Jóhannesson, Davíð Daviðsson.
Rannsóknarstofa Landspítalans í meinefnafr.,
Reiknistofa Háskólans, Lyfjadeild
Landspítalans, Rannsóknarstöð Hjartaverndar
Eftirfarandi niðurstöður fengust í athugun
á öllum körlum 50—69 ára, sem höfðu komið
í hópskoðun til Hjartaverndari og höfðu verið