Læknablaðið - 01.08.1977, Qupperneq 85

LÆKNABLAÐIÐ
177
skornir partiel gastrectomy fyrir 3 árum eða
meira (1976) vegna ulcus pepticum: heimtur
(response) 75%, þ.e. 118 karlar. 79 höfðu haft
DU ásamt eða án annarra sára, 8 PU eingöngu,
51 GU eingöngu. Frá aðgerð til athugunar voru
liðin 3—36 ár (meðaltal 18 ár). 73 voru skornir
%—% B II, %—■% B I og 10 <• % B I (trun-
cal vagotomia 8, allir B I).
Samanburður á tíðni epigastrial verks fram
að aðgerð og við athugun nú sýndi, að allir
höfðu haft verk fyrir aðgerð, en 49% kvörtuðu
um verk nú. Sjúklingum með sífelldan verk
hafði fækkað úr 21% fyrir aðgerð í 1% nú,
með brjóstsviða úr 59% í 18%, hungurverk úr
83% í 14%, hungurverk sem truflaði svefn,
úr 53% í 9%, sem lagði aftur í bak, úr 42% í
4% og verk, sem jókst við að borða, úr 22% i
1%. Sjúklingum með óblóðug uppköst hafði
fækkað úr 64% í 3%, blóðug uppköst úr 299,
i 1%, en kvörtunum um beizkan vökva af og
til upp í kok/munn úr 26% í 20% og kvörtun-
um um sífellt lélega matarlyst úr 48% i 20%.
Kvartanir um skjóta fyllikennd höfðu aukizt
úr 20% í 41% einstaklinga, óþol fyrir sætind-
um úr 3% í 50%, mjólkuróþol úr 3% í 54% og
fituóþol úr 40% í 47%. Dumping: 33% höfðu
lélega eða enga stjóm á early dumping, 46%
höfðu vald á dumping, og 21% hafði enga
tilhneigingu til dumpings nú. 22% hafði late
dumping. 25% hafði alltaf grautarkenndar
hægðir. Fram að aðgerð störfuðu 48% forfalla-
laust, 42% höfðu tið forföll og 9% störfuðu
ekkert vegna einkenna. Nú störfuðu 89% for-
fallalaust en 5% ekkert. 84% störfuðu nú 40
klst. á viku eða meira, en 37% kvörtuðu samt
um sífellt þrekleysi til vinnu. 20% urðu að
leita í léttara starf eða minnka við sig starf
til frambúðar eftir aðgerð.
50% höfðu járnlausan merg (mynd A), og
51% hækkaða járnbindigetu (> 340 ng%) en
mettun járnbindigetu < 16% fannst hjá 7%.
Serum járn var lækkað (< 56 ^g%) hjá 5%,
MCHC < 32% hjá 13% og Hb. < 14 g% (10.5
g% - 14 g%) hjá 19%. 21% karla hafði verið á
járnmeðferð, þar af rúmur helmingur á ófull-
rægjandi járnmeðferð (höfðu járnlausan
merg). Serum B];> var < 400 pg/ml hjá 55%,
en megaloblastiskar breytingar í merg sáust
einnig hjá 2 körlum. 14% höfðu serum fólin-
sýru < 3 ng/ml. Alkalískur beinfosfatasi, D
vítamín mælingar og beinbipopsíur benda ekki
til ostemalaciu hjá þessum körlum. Þyngdar-
B
34 42 52 62 69 aldur
-------centil Hjartaverndar
-----•----magaskornir karlar
karla g
4
2
'07 '10 '12 '14 '16'17'18'19'2021'22 '24 '26
FÆÐINGARAR
stuðull lá á milli 5% og 40% centíla allra karla
á þessum aldri úr hópskoðun Hjartaverndar
1967—1968 (mynd B).2 Eigið mat sjúklinga á
árangri aðgerðar: 77% töldu bata nú ágætan
eða góðan; 14% töldu einungis hafa dregið úr
einkennum frá því fyrir aðgerð eða ný ein-
kenni hefðu bætzt við, en árangur væri þó
viðunandi; 9% töldu heilsu óbreytta eða verri.
Læknismat (Visick grades): 49%, árangur
ágætur eða góður (stig I-II); 32%, árangur
viðunandi (stig IIIs); 19% árangur enginn
(stig IIIu, IV). — Algengi magaskurðar, 1976,
hjá íslenzkum körlum 50—69 ára er 3.8%—
6.7% af heildarárgangi þeirra á þessum tíma
(meðaltal 4.4%) (mynd C).
Ályktun
Kvartanir um verk svarandi til epigastrium,
óþol fyrir sætindum, mjólk og feitmeti eru
tíðar eftir magaskurð hjá íslenzkum körlum,
og léleg eða engin stjórn á early dumping,
late dumping og grautarkenndar hægðir að
staðaldri eru ekki sjaldgæf einkenni hjá þeim.
Eftir magaskurð dregur úr forföllum frá vinnu,
en ýmisir verða að leita til frambúðar i léttara
starf, og kvartanir um skert vinnuþrek eru
ekki sjaldgæfar eftir magaskurð. Blóðskortur
(anaemia) er sjaldgæfur hjá magaskornum
körlum, en járnbirgðir í merg eru oft engar,
serum B1;> tekið að lækka og serum fólinsýra
fremur lág. Einkenni um ostemalaciu eru ekki.
Líkamsþyngd er minni en íslenzkra karla á
sama aldri almennt. Ætla má, að fjöldi maga-
skorinna (partiel gastrectomy) Islendinga sé
nú á þriðja þúsund.
ALGENGI MAGASKURÐAR HJAISL. KÖRLUM 1976
------
J9