Læknablaðið - 01.07.1978, Page 13

LÆKNABLAÐIÐ
113
fyrir 43 skurðaðgerðum á innri hálsslagæð.
Öllum skurðaðgerðum fylgja vissir fylgi-
kvillar, og þegar um er að ræða fyrirbyggj-
andi aðgerð verður að gera enn strangari
kröfur um þann ávinning, sem vænta má af
aðgerðinni miðað við lyfjameðferð eða enga
meðferð. Einnig verður að taka tillit til fylgi-
kvilla lyfjameðferðar, sem ekki er með öllu
hættulaus.
Fjölmargar skýrslur hafa verið birtar um
árangur skurðaðgerða og lyfjameðferðar á
sjúklingum með einkenni skyndislags eða
skyndiblindu, en það er æði erfitt að bera
saman árangur þeirra, þar sem val sjúklinga
er mjög mismunandi, og góðar samanburðar-
rannsóknir eru fáar. í þeim skýrslum, sem
ég hef komist yfir,1 er þó langtímaárangri
skurðaðgerða oftast lýst betri en af blóð-
þynningarlyfjum.
Ef tekinn er sá kostur að bera saman
skýrslur þeirra, sem bestum árangri lýsa af
hvorri meðferð fyrir sig, verður hlutur skurð-
aðgerða enn betri. Muller og Olsson7 í Lundi
í Svíþjóð hafa nýlega lýst tiltölulega góðum
árangri af lyfjameðferð. Þeir gáfu 99 sjúk-
lingum dicoumarol í að meðaltali tvö ár.
Meðan á meðferð stóð, fengu 11 sjúklingar
skyndislag og 4 fullkomið slag. Af þeim,
sem fengu fullkomið slag, létust tveir. Á
fyrstu 30 mánuðunum eftir að meðferð lauk,
fengu 11 sjúklingar til viðbótar fullkomið
slag. Thompsson8 í Dallas í Texas lýsti 1973
árangri skurðaðgerða á 537 sjúklingum með
einkenni skyndislags og skyndiblindu. Skurð-
dauði var 0.7%. Hann fylgdi síðan hópnum
eftir í 1—15 ár, og samanlögð tíðni slags í
hópnum var 5%, sem er sjö sinnum minna
en vænta má án meðferðar.
Blóðþynningarmeðferð á sjúklingum með
skyndislag er tiltölulega erfið vegna hins háa
aldurs flestra sjúklinganna. Léleg blóðþynn-
ingarmeðferð er sennilega verri en engin.
Blóðþynningarlyf hafa sannað ágæti sitt til
að minnka tíðni skyndislags, og sennilega
minnkar sú meðferð einnig tíðni á fullkomnu
slagi, þótt það sé varla fullsannað enn.2
Sama gildir um þau lyf, sem minnka viðloðun
blóðflagna, fyrst og fremst acetýlsalicylsýra,
sem virðist minnka tíðni skyndislaga, en ó-
sannað er enn, hvort sú meðferð minnkar
líkurnar á fullkomnu slagi.:t
Ég vil Ijúka þessum vangaveltum með orð-
um varkárs leiðarahöfundar í British Medical
Journal 197410: When a remedial lesion has
been demonstrated surgical treatment by an
experienced operator can be confidently re-
commended and the results to be expected
are excellent.... Operative risks can never
be completely eliminated but there is no
longer any doubt about the value of success-
ful surgery.
Hörður Alfreðsson.
HEIMILDIR
1. Bauer, R.B., Meyer, J.S., Fields, W.S.,
Remington, R., MacDonald, M.C. & Callen,
P.: Joint Study of Extracranical Occlusion.
JAMA 208:509, 1969.
2. Brust, J.C.M.: Transient ischemic attacks:
Natural history and anticoagulation. Neu-
rology 27:701, 1977.
3. Fields, W.S., Lemak, N.A., Frankowski,
R.F., Hardy, R.J.: Controlled trial of aspirin
in cerebral ischemia. Stroke 8:301, 1977.
4. Goldner, J.C., Whisnant, J.P. & Taylor,
W.F.: Long term prognosis of transient
cerebral ischemic attacks, Stroke 2:160,
1971.
5. Hass, W.K., Fields, W.S., North, R.R. et al.:
Joint Study of extracranical occlusion II.
Arteriography, techniques, sites and compli-
cations. JAMA 203:961, 1968.
6. Marshall, J.: The natural history of transi-
ent ischemic cerebrovascular attacks. Quart.
J. Med. 33:309, 1964.
7. Miiller, R. & Olsson, J.E.: Lángtidsbehandl-
ing med antikoagulantia vid TIA och TIA-
IR. Lákartidningen 45:3973, 1977.
8. Thompsson, J.E.: The development of caro-
tid artery surgery. Arch. Surg., 107:643,
1973.
9. Whisnant, J.P., Fitzgibbon, J.P., Kurland,
L.T. & Sayre, G.P.: Natural history of
stroke in Rochester, Minnesota 1945
through 1954, Stroke 2:105, 1971.
10. Leiðari: Internal carotid stenosis. Br. Med.
J. 1:258, 1974.