Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.2007, Blaðsíða 24

föstudagur 23. febrúar 200724 Helgarblað DV
Eitraður
þagnarhjúpur
kynfErðisofbEldis
Bókin Launhelgi lyganna kom út
árið 1999 hjá Máli og menningu.
Höfundur bókarinnar kallaði sig
Baugalín og lýsti í henni hrika-
legri lífsreynslu sinni þar sem hún
þurfti að þola ítrekaðar nauðgan-
ir af hálfu stjúpföður síns. Hann
beitti hana hrikalegu ofbeldi sem
varð til þess að hún var send til
hins alræmda uppeldisheimil-
is fyrir vestan, Breiðuvíkur. Bók
Baugalínar var ein fyrsta bók
sinnar tegundar. Þar dró Bauga-
lín hvergi úr en vildi þó ekki koma
fram undir nafni til þess að hlífa
aðstandendum við sögu sinni.
Hún er ekki enn tilbúin að koma
fram undir nafni en segir í viðtali
að hún muni gera það einn dag-
inn.
Þegar Baugalín byrjaði að skrifa
bókina Launhelgi lyganna hélt
hún að enginn fengi að sjá hana
nema dætur hennar. Ástæðan fyr-
ir því að Baugalín ákvað að setja
söguna á blað var sú að dætur
hennar ákváðu að kanna hvernig
á því stæði að hún talaði ekki við
fjölskyldu sína en fengu þau svör
að móðir þeirra væri í raun ástæð-
an.
„Þeim var ekki sagður sann-
leikurinn heldur var þeim sagt að
eitthvað hefði verið að mér sem
enginn skildi. Þau gáfu í skyn að
ég væri vandamál fjölskyldunn-
ar. Því settist ég niður og ákvað
að skrifa dætrum mínum bréf um
sannleikann sem þær áttu að fá ef
ég mundi deyja,“ segir Baugalín
og heldur áfram: „Ég sagði þeim
hvers vegna ég fór í miklum snjó
um vetur gangandi heim til Kristj-
áns Sigurðssonar forstöðumanns
upptökuheimilis ríkisins á Kópa-
vogsbraut 17. Þar bað ég hann
skælandi að lofa mér að vera af því
ég gæti ekki farið heim.
Þegar ég var búin að skrifa 18
blaðsíður var ég enn að skrifa um
upptökuheimilið og rakti mig svo
frá því niður æskuna. Þegar bréf-
ið var orðið 80 blaðsíður vissi ég
að þetta væri ekkert venjulegt
bréf heldur vitnisburður minn
um það ofbeldi sem ég varð fyrir
í æsku. Þegar eldri dóttir las mín
það yfir í fyrsta sinn kom hún til
mín og sagði að þótt hún hefði nú
heyrt eitt og annað hefði henni
aldrei dottið í hug að æskan mín
hefði verið eins og hún var,“ segir
Baugalín um erfiða för sína aftur
til fortíðarinnar sem reyndist þó
um leið mikið hreinsunarferli.
Kvalarinn var lögreglumaður
„Þetta byrjaði allt þegar ég
kom heim úr sveitinni þegar ég
var níu ára gömul,“ segir Bauga-
lín um þessa erfiðu reynslu. Hún
flutti frá afa sínum og ömmu á átt-
unda áratugnum eftir að þau voru
skilin. Þá fór hún til móður sinnar
sem þá var gift lögreglumanni.
„Ég þurfti að sofa á milli
mömmu og fósturpabba míns.
Þá um nóttina vaknaði ég við að
hann tók höndina mína og setti
hana milli fóta sér á meðan ég lá
upp við bakið á mömmu. Ég man
að ég reyndi að anda eins og ég
væri sofandi svo hann vissi ekki
að ég væri vakandi,“ segir Bauga-
lín en ástandið átti eftir að versna
til muna. Fósturfaðirinn fór að
króa hana af þegar þau voru ein
heima. Hann faðmaði hana og
kenndi henni að kyssa með tung-
unni þegar hún var níu ára gömul.
Með árunum varð hann ágengari
og þegar hún var orðin ellefu ára
fékk hún engan frið frá honum.
„Hann var lögreglumaður og
þeir eru með vaktaskipti klukk-
an sex á morgnana. Mamma fór
í vinnu klukkan átta eftir að hún
sendi litlu systur mínar í skólann.
Þá hafði hann morgnana af því ég
var í skólanum eftir hádegi,“ seg-
ir hún en þá þegar hafði lögreglu-
maðurinn gjörsamlega brugðist
trausti barnsins.
Eitruð þögn
Eftir að ofbeldið náði hámarki
fór Baugalín að ganga verulega
illa í skóla. Henni hafði áður
gengið vel en skyndilega var hún
farin að missa alla einbeitingu.
Hún hætti að vilja fara í skólann
því hún upplifði sig eins og hún
væri öðruvísi en hinir krakkarnir.
Hún missti mikið úr námi og sú
reynsla lagðist þungt á hana. Um
tólf ára aldur fór hún grátandi á
upptökuheimilið í Kópavogi. Hún
vildi ekkert meir en að komast í
burtu frá þeim óhugnaði sem ríkti
á heimili hennar.
„Eftir að ég fór á upptökuheim-
ilið var ég partur af hópnum. Ég
þurfti ekki að fara heim aftur þar
sem angist og eitruð þögn réði
ríkjum. Einn daginn voru Hippa-
stelpan og ljóshærði vinurinn
minn send til Breiðuvíkur og þeg-
ar ég forvitnaðist var þar eitt pláss
fyrir stelpu eins og mig. Heppna
ég, var það sem ég hugsaði. Fyrir
mig var það allsherjarlausn á öll-
um mínum vandamálum. Þá loks
væri ég laus við beiskjuna sem
ég fann alltaf fyrir þegar ég hitti
mömmu og sá að hún var ekki
á leiðinni að skilja við manninn
sem misnotaði mig,“ segir Bauga-
lín um tilkomu þess að hún var
send til Breiðuvíkur.
Í skugga Breiðuvíkur
„Þegar ég kom þar var Georg
Heide Gunnarsson forstöðumað-
ur búinn að brjóta niður veggina í
fangaklefanum í kjallaranum sem
Þórhallur hafði notað til að refsa
strákunum sem voru þar nokkr-
um árum áður,“ segir Baugalín um
aðkomuna á heimilið. Hún segist
hafa heyrt af vonda skipstjóran-
um, eins og hún orðar það. Hún
segir að sögur hafi gengið á heim-
ilinu um að piltunum, sem á und-
an henni voru, hefði verið refsað á
alla mögulega vegu. Aftur á móti
var heimilið orðið að skólaheim-
ili þegar hún kom þangað og um-
hverfið allt annað. Georg Gunn-
arsson hafði þá tekið við búinu
og hafði hann aðrar hugmynd-
ir en Þórhallur Hálfdánarson um
uppeldi barna og unglinga. Þór-
hallur hefur verið sakaður um að
beita pilta sem hjá honum dvöldu
miklu harðræði.
„Goggi, eins og við krakkarnir
kölluðum Georg, var mjög svo sér-
stakur maður. Hann sagði ofbeldi
ekki bæta neinn, heldur upp-
byggjandi samtöl, þar sem reynt
var að fá krakkana til að taka smá
ábyrgð á sjálfum sér. Hann lagði
mikla áherslu á það að við fengj-
um sjálfsvirðingu okkar í gegnum
vinnuframlag sem við urðum að
sinna til að halda vasapeningum,“
segir Baugalín sem minnist ver-
unnar á Breiðuvík sem góðs tíma.
Hún þurfti ekki að þola kynferðis-
legt ofbeldi af hálfu stjúpa síns á
meðan - og allt var betra en það í
hennar huga.
Líf eftir kynferðisofbeldi
„Ég var náttúrulega með þykka
skel til að fela raunverulega líð-
an sem ég skildi ekki alltaf sjálf.
Svo hafði ég ekki þroska til að
horfast í augu við veruleikann
eins og hann var í sambandi við
fjölskyldu mína. Einhvern veginn
komst ég í gegnum þetta án þess
að vera með óraunhæfar vonir um
einhverja stórfjölskyldu sem gætu
aldrei orðið að veruleika. Nötur-
legt, en satt,“ segir Baugalín um
þau tilfinningalegu átök sem hún
glímdi við eftir reynslu sína. Hún
upplifði sig eins og hún hefði ver-
ið svikin. Reiðust er hún móður
sinni fyrir að hafa leyft ofbeldinu
að viðgangast.
„Í fjölskyldu minni urðu mik-
il uppgjör þegar ég sagði frá kyn-
ferðislega ofbeldinu sem ég var
beitt - þar sem sumir stóðu með
mér og vildu kæra fósturpabba
minn en mamma þaggaði snögg-
lega niður í þeim í eitt skipti fyrir
öll með því að hóta því að drepa
sig. Hún er einn af mínum hættu-
legustu, þöglu vitorðsmönnum -
og berst gegn þessum sannleika
eins og hún lifandi getur. Þeg-
ar kom í ljós, eftir að ég kom frá
Breiðuvík, að fósturpabbi minn
hafði líka misnotað yngri systur
mínar varð ég mömmu skelfilega
reið fyrir að skilja ekki við ógeðið
og byggja sig upp aftur með okk-
ur systrunum. Það eru núna kom-
in rúm 25 ár af þögn á milli okk-
ar,“ segir Baugalín um þá reiði
sem enn blundar í hjarta hennar.
Að sögn Baugalínar lét fósturfaðir
hennar ekki staðar numið við þær
systur heldur lagðist einnig á syst-
urdóttur hennar. Sú stúlka lét lífið
í bílslysi árið 1999.
Ekki hægt að kæra
„Þegar ég áttaði mig á því sem
fullþroska kona hvað hafði kom-
ið fyrir mig og systur mínar og fór
að kanna réttarstöðu okkar upp-
götvaði ég að málið var dautt og
gerandinn sloppinn vegna þess
að brotið var löngu fyrnt. Þetta
var sárasti partur þess að verða
fullorðinn. Að skoða barnið sem
ég einu sinni var og hvað hefur
verið hræðilega brotið á því. En
eins og það blasir við mér – minn
veruleiki – var ég beitt kynferðis-
legu ofbeldi sem barn en má ekki
segja frá því sem fullorðin kona.
Það er allt fyrnt. Þarna finnst mér
lögin hafa svikið mig áður en ég
vissi rétt minn eða hvernig lögin
hljóða. Samt hélt ég að lög væru
til að koma í veg fyrir að brotið sé
á fólki og það geti leitað réttar síns
– en það var ekki í mínu tilfelli.
Ég var rænd þeim rétti mínum
sem fórnarlamb kynferðisglæps
að geta sagt frá vegna þessara
ósanngjörnu fyrningarlaga en ég
er ekki ein, það er fjöldinn allur
af fólki þarna úti í lífinu í sömu
sporum. Glæpirnir sem framd-
ir voru á þeim eru fyrndir. Því er
ég alltaf að bíða eftir að eitthvað
vaLur grEttisson
blaðamaður skrifar: valur@dv.is
„Ég þurfti að sofa á milli mömmu og fóstur-
pabba míns. Þá um nóttina vaknaði ég við að
hann tók hönd mína og setti hana milli fóta
sér á meðan ég lá upp við bakið á mömmu og
reyndi að anda eins og ég væri sofandi svo
hann vissi ekki að ég væri vakandi.“
níðingurinn var lögreglumaður
fósturfaðir baugalínar starfaði sem
lögreglumaður þegar hann misnotaði
hana og systur hennar.