Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.2007, Blaðsíða 10

föstudagur 23. janúar 200710 Fréttir DV
Frelsaði systkini sín aF silungapolli
Í umræðunni sem skapast hefur
um barnaheimili fyrr á tímum og þá
rannsókn sem fara á fram á starfsemi
þeirra hefur nafn doktors Gunnlaugs
heitins Þórðarsonar oft komið við
sögu. Gunnlaugur átti sæti í Barna-
verndarráði Íslands og varð síðar
formaður þess. Hann var maðurinn
sem sá til þess að Breiðuvík og Bjargi
var lokað og í samtali við fyrrum eig-
inkonu hans, Herdísi Þorvaldsdóttur,
leikkonu, hér í blaðinu sagði hún:
„Gunnlaugur var einstakur mað-
ur, duglegur, góður og örlátur. Eft-
ir að hann hætti sem forsetaritari
fékk hann lögmannsréttindi og rétt
til að vinna að sínum málum utan
vinnutímans í ráðuneytinu.Gunn-
laugur vann mörg störf og í mörg ár
vann hann fyrir Rauða krossinn og í
barnaverndarnefnd. Það voru mjög
tímafrek og slítandi störf og fólk
hringdi á öllum tímum og í alls konar
ástandi, oftast til að kvarta eða jafn-
vel hóta. Gunnlaugur bar hag barna
fyrst og fremst fyrir brjósti og átti
stóran þátt í því að stúlknaheimilinu
Bjargi og drengjaheimilinu í Breiðu-
vík var lokað.“
Um þátt doktor Gunnlaugs í lok-
un stúlknaheimilisins Bjargs á Sel-
tjarnarnesi sagðist Gísla Gunnars-
syni sagnfræðingi svo frá í viðtali við
DV fyrir hálfum mánuði:
„Á þessum tíma átti Gunnlaugur
Þórðarson lögmaður sæti í Barna-
verndarráði Íslands. Hann hélt í
fyrstu að ég væri einhver óeirðar-
seggur en eftir að Þjóðviljinn birti
grein um Bjargsmálið 20. október
1967, snerist hann mjög harkalega
gegn Bjargi. Það var í raun og veru
hann, með aðstoð Símons Jóhanns
Ágústssonar, prófessors í sálarfræði,
sem lokaði Bjargi. Barnaverndarráð
Íslands var svo lamað fram til ársins
1970 að Gunnlaugur Þórðarson var
gerður að formanni þess og hann var
hvatamaður þess að Breiðuvík var
lokað.“
Markaði djúp spor í barnssál-
inni
Nokkrum árum áður en þetta var,
eða árið 1960, sat Gunnlaugur heit-
inn þegar í Barnaverndarráði Ís-
lands. Þangað leitaði tólf ára drengur
eftir aðstoð til að frelsa systkini sín af
barnaheimili, þar sem honum fannst
þau ekki eiga að vera. Þegar hann
fékk engan stuðning frá kerfinu,
greip hann til eigin ráða. Hann rændi
systkinum sínum af barnaheimil-
inu Silungapolli. Snáðinn var Davíð
Oddsson, síðar forsætisráðherra og
núverandi Seðlabankastjóri.
Fortíðin hvílir þungt á fjölskyldu
Davíðs og þeir ættingjar sem DV tal-
aði við forðast að koma fram og tala
um Silungapoll og hvers vegna syst-
kinin voru vistuð þar. Sjálfur er Davíð
í fríi í útlöndum og þrátt fyrir ítrekað-
ar tilraunir hefur ekki tekist að ná tali
af honum.
„Það var enginn
vondur við okk-
ur á Silunga-
polli og
ráðskonan
var okk-
ur sér-
staklega
góð,“seg-
ir bróð-
ir Dav-
íðs, sem
biður
um að
nafns hans sé ekki getið af tillitssemi
við aðstandendur. „Auðvitað langaði
okkur alltaf heim. Það markar djúp
spor í sálu barns að vera
tekið af heimilinu.“
Þegar Dav-
íð hafði frelsað
systkini sín úr
vistinni mun
hann hafa
sagt
þeim að
þegar
hann
yrði
stór
myndi hann sjá til þess að Silunga-
pollur yrði jafnaður við jörðu. Litlu
systkinin litu mikið upp til stóra bróð-
ur, sem með ástina
að vopni réðst
í það að
frelsa
þau,
en
þótt
þau hafi vissulega viljað trúa hon-
um hefur þau vart órað fyrir að þessi
bróðir ætti síðar eftir að verða einn af
valdamestu mönnum þjóðarinnar.
Maðurinn sem var borgarstjóri árið
1984 þegar Silungapollur var jafnað-
ur við jörðu.
Með ofurást að vopni
„Engir krakkar eru svo slæmir að
þeir séu ekki betur komnir hjá for-
eldrum sínum en í einhverri stofnun
eða fyrirtæki úti í sveit,“ sagði Davíð
síðar við doktor Gunnlaug Þórðar-
son hæstaréttarlögmann, sem vitn-
aði til þess samtals í bók Eiríks Jóns-
sonar, „Davíð - líf og saga“, sem kom
út árið 1989. Gunnlaugur segir þar
að með ofurást að vopni hafi Davíð
gripið til þess ráðs að ræna systkin-
um sínum af Silungapolli þegar hon-
um fannst kerfið bregðast.
Lék á kerfið
Davíð var víst ekki hár í loftinu, en
sálin var stór. Hann lék á kerfið,
tók lög og rétt í eigin
hendur
og