Læknablaðið - 15.04.1987, Blaðsíða 16

122
LÆKNABLAÐIÐ
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Rannsóknin tók til allra sýna sem tekin voru frá
þunguðum konum á tímabilinu 1. nóvember 1983
til og með 31. desember 1984 á göngudeild
Kvennadeildar Landspítalans. Sýni voru tekin hjá
öllum konum, sem komu á fyrstu 20 vikum
meðgöngu í mæðraskoðun. Sýnitakan var
framvirk kembirannsókn. Upplýsingar um nöfn
og fæðingardag kvennanna fengust úr gögnum
sýklarannsóknadeildar Rannsóknastofu
Háskólans. Mæðraskrár kvennanna voru
athugaðar (afturvirkur hluti rannsóknarinnar) og
eftirfarandi atriði skráð: Aldur, starf, búseta,
hvort konan var í sambúð eða ekki, fjöldi fyrri
fæðinga, fósturláta og hvenær í meðgöngu sýni
var tekið. Hjá konum með jákvæða ræktun voru
einnig skráð meðgöngulengd og fæðingarþyngd
barns. Búsetu var skipt í tvo flokka, annarsvegar
Reykjavík og nágrenni (Reykjavíkurborg,
Seltjarnarnes, Kópavog og Mosfellssveit) og
hinsvegar aðrir hlutar landsins. Störf voru
flokkuð í samræmi við flokkun sem áður hefur
verið lýst (4).
Sýni til lekandaræktana voru tekin frá leghálsi,
þvagrás og endaþarmsopi með Culturette (R)
sýnitökusettum (Marion Scientific, Kansas City,
Missouri 64114, USA), sem í er endurbætt
Stuarts-æti og flutt til rannsóknastofunnar innan
þriggja klukkustunda.
Sýni til ræktana á Chlamydia trachomatis voru
tekin frá leghálsopi á kalsíumalgínat-pinna
(Medical Wire and Equipment Co. Ltd.,
Corsham, Wilts., England) og sett í sérstakt
flutningsæti. Sýnið var kælt með ís strax eftir
töku þess og flutt til rannsóknastofunnar innan
þriggja klukkustunda þar sem það var fryst við
komu og geymt við -70°C, þar til rannsókn var
framkvæmd.
Samsetningu flutningsætisins fyrir
Klamydíuræktun svo og ræktunar- og
greiningaraðferðum fyrir N. gonorrhoeae og
Chlamydia trachomatis hefur áður verið lýst (2).
Ef Klamydíuræktun reyndist jákvæð, fékk konan
erýþrómysín og var jafnframt vísað í viðtal til
félagsráðgjafa á kvennadeild Landspítalans.
Samkvæmt lögum voru tilfellin tilkynnt
kynsj úkdómadeild Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur og í samvinnu við þá deild var reynt
að ná til sem flestra rekkjunauta sýktra kvenna.
Þeir fengu oftast meðferð hjá læknum
Heilsuverndarstöðvarinnar, en í sumum tilvikum
hjá læknum Kvennadeildar. Ný sýni voru að
jafnaði tekin hjá konunum í lok meðferðar til að
ganga úr skugga um árangur.
Khi-kvaðrat próf með samfellu-leiðréttingu
(continuity correction) var notað við
tölfræðireikninga.
NIÐURSTÖÐUR
Alls voru sýni tekin hjá 930 konum, en af þeim
fór ein í fóstureyðingu og tvær létu fóstri fyrir 20.
viku. í þrem tilvikum mistókust
Klamydíuræktanir (cytopathogen effect).
Upplýsingum varðandi þessar sex konur var
sleppt við úrvinnslu. Athugunin tók því til 924
kvenna, sem allar voru einkennalausar.
Klamydía fannst hjá 36 konum (3.9%), en
ræktun var neikvæð hjá 888 (96.1%).
Lekandaræktun var jákvæð hjá einni konu
(0.1%), en hjá henni ræktaðist ekki Klamydía.
Þessi kona var 25 ára, í sambúð, hafði áður átt
eitt barn og voru meðganga og fæðing nú eðlileg.
I töflu I er sýnd aldursdreifing allra kvennanna og
þeirra, sem Klamydía ræktaðist hjá. Hlutfall
jákvæðra sýna var hátt í yngsta aldurshópnum
(13%), en lægst á aldursbilinu 25-29 ára. í
aldurshópnum 15-19 ára var fjöldi jákvæðra
svara marktækt hærri en meðal annarra kvenna
(æ2.1 = 11.44; p<0.01). Samanburður milli
yngsta hópsins og einstakra eldri aldurshópa,
sýndi að 15-19 ára konurnar höfðu marktækt
fleiri jákvæð svör en konur á aldrinum 25-29 ára
(æ2.1 = 11.60; p<0.01). Jákvæð svör voru ekki
marktækt fleiri en í 30-34 ára hópnum
(æ2.1=4.67; 0.1>p>0.05) eða í hópnum 20-24
ára (æ2.1 = 3.87, p;0.1). Klamydía ræktaðist ekki
hjá neinni konu, sem var yfir 35 ára aldri.
í Reykjavík og nágrenni bjuggu 706 konur
(76.2%), en 220 (23.8%) annarsstaðar. Ein kona
bjó erlendis. Af Klamydía jákvæða hópnum voru
29 (80.6%) búsettar í Reykjavík og nágrenni, sjö
(19.4%) annarsstaðar á landinu og ein erlendis.
Konur með jákvæðar Klamydíuræktanir voru
ekki marktækt fleiri í Reykjavík og nágrenni en
annarsstaðar.
Störf allra kvennanna og þeirra, sem höfðu
jákvæðar Klamydíuræktanir eru borin saman í
töflu II. Lítill munur var á hlutfallslegri stærð
starfsstöðuflokka i hópi allra kvennanna og
þeirra sem bakterían ræktaðist frá. Konur, sem
unnu eingöngu við heimilisstörf voru aðeins
fimmti hluti heildarinnar. Ef konur, sem unnu
hjá ríki og sveitarfélögum eða við verzlunar- og