Læknablaðið - 15.04.1987, Blaðsíða 31

LÆKNABLAÐIÐ
133
NABLAÐIÐ
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
Læknafélag íslands og
Læknaféiag Reykjavíkur
73. ARG. - APRIL 1987
HEILSUGÆSLA í
REYKJAVÍK
Ég hef verið beðin að gera grein fyrir því sem er
að gerast í málefnum heilsugæslunnar í
Reykjavík.
Heilbrigðismálaráð Reykjavíkur og borgarstjórn
hafa um margra ára skeið unnið að því að koma á
hverfisbundinni heilsugæslu í borginni í stað þess
númerakerfis sem tíðkaðist þar til nýverið. Um
það hefur ekki verið pólitískur ágreiningur að
leggja beri áherslu á heilsugæslu, ekki síst
forvarnarstarf og þar með hefur verið samstaða
um faglega uppbyggingu heilsugæslunnar.
Jóhann Ágúst Sigurðsson héraðslæknir
Reykjaneshéraðs skrifaði grein í desember 1985
um forvarnir í læknisfræði og segir þar meðal
annars:
»Rannsóknir benda til þess að hér á landi eigi sér
stað um ein milljón samskipta fólks við
heimilislækna (heimilis- og heilsugæslulækna) á
ári hverju. Starfsfólk á heilsugæslustöðvum og
læknastöðvum er um 500 talsins en um 5.000
manns vinna hins vegar á sjúkrastofnunum. Engu
að síður er um 90% allra vandamála sinnt af
þessum fámenna hópi heilbrigðiskerfisins.
Vandamálin í heilsugæslunni eru að sjálfsögðu
annars eðlis og ekki eins tímafrek eins og vinna á
stofnunum«.
Þessar staðreyndir leiða hugann að kostnaði við
heilbrigðisþjónustu. Á miðju ári 1985 lauk nefnd
á vegum heilbrigðismálaráðherra starfi sínu, en
hún kannaði reynslu og kostnað af rekstri
heilsugæslustöðva á Stór-Reykjavikursvæðinu.
Helstu niðurstöður nefndarinnar voru þær, að í
lögum um heilbrigðisþjónustu yrði að gera ráð
fyrir heimildarákvæði til þess að þau sveitarfélög
sem þess óska (svo sem eins og Reykjavík og
líklega fleiri sveitarfélög á höfuðborgarsvæðinu)
geti tekið að sér ábyrgð á rekstri og uppbyggingu
heilbrigðisþjónustu utan sjúkrahúsa. Þar má
segja að mælt sé með því að Jlytja verkefni frá
ríki til sveitarfélaga, en slíkt hefur verið á
stefnuskrá flestra hérlendra stjórnmálaflokka.
Þannig ætti þetta að geta verið mál sem flokkar á
þingi gætu sameinast um. í drögum að frumvarpi
sem nefndin samdi segir svo:
3. grein. Við 18. gr. laganna bætist ný málsgrein,
18-4: »Á höfuðborgarsvæðinu og öðrum
þéttbýlissstöðum er stjórn heilsugæslu heimilt að
taka á leigu húsnæði og búnað fyrir
heilsugæslustöð eða hluta af heilsugæslustöð.
Kostnaður vegna þessa greiðist af stjórn
heilsugæslu samanb. gr. 21-9.«
21-4 grein hljóði svo (ný grein): »Ef sveitarstjórn
á höfuðborgarsvæðinu, eða öðru þéttbýlissvæði,
ákveður, annast sérstök stjórn í umboði ráðherra
og viðkomandi sveitarfélags, stjórn
heilsugæsluþjónustu utan spítala. Stjórnin skal
þannig mynduð að fjórir fulltrúar eru kosnir af
sveitarstjórn en einn skipaður af heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra og jafnmargir til vara.
Sveitarstjórn kýs formann. Sveitarstjórn setur
stjórn heilsugæslu starfsreglur (samþykktir) sem
skulu staðfestar af heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra«.
21-11 grein hljóði svo: »Kostnaður hins opinbera
og hlutfallsskipting milli ríkis og sveitarfélaga við
heilbrigðisþjónustu utan sjúkrahúsa skal ákveðin
árlega við fjárlagagerð. Þessi kostnaður er nú af
fjárfestingu 85%, af starfsemi heimilislækna,
heilsugæslu, heilsuverndarstöðva, heimahjúkrun,
læknastofum og læknavakt að meðaltali 50,5%,
af kostnaði vegna sérfræðiþjónustu 56%, af
kostnaði vegna lyfja 67,7%, af kostnaði vegna
tannlæknaþjónustu 36,9%. Þessar greiðslur
skulu greiddar mánaðarlega af Tryggingastofnun
ríkisins til viðkomandi heilsugæslustjórna«.
Stofnkostnaður við byggingu heilsugæslustöðva
skiptist þannig nú, að ríkið greiðir 85% en
sveitarfélög 15%. Það er því augljóst aðþað er
ekki aðeins vilji borgaryfirvalda sem þarf til.
Lengi vel hefur landsbyggðin gengið fyrir
höfuðborginni hvað varðar fjárframlög ríkisins í
þessum málaflokki, en nú má með réttu segja að
komið sé að Reykjavík. Höfuðborgin hefur lagt
fram fé til heilsugæslunnar í samræmi við
myndina.