Læknablaðið - 15.08.1987, Blaðsíða 15

LÆKNABLAÐIÐ
199
Röntgenmynd af brjóstholi sýndi áberandi breikkun á
fallmeginæð. Var þetta staðfest með æðamyndatöku.
Vegna aldurs og ástands var hann ekki talinn hæfur í
skurðaðgerð. Fékk hann lyf til að lækka blóðþrýsting.
Útskrifaðist hann af spítalanum við góða líðan um
tveimur mánuðum eftir innlögn.
í legunni gekkst hann undir magaspeglun vegna
óþæginda frá kviðarholi og greindist þá magasár. Lá
hann aftur á Landakotsspítala ári síðar vegna
sortuhægða og reyndist þá aftur vera með magasár.
Blóðþrýstingur mældist þá innan eðlilegra marka
140/80 mm Hg.
Lá hann einnig á Landakotsspítala tveimur árum síðar
vegna hita af óþekktum uppruna og bakverkja. Ekki
fundust skýringar á hitahækkuninni. Blóðþrýstingur
mældist þá 170/130 mm Hg. í báðum þessum legum
reyndist klofagúlpurinn vera óbreyttur frá 1974. Hann
andaðist fjórum árum eftir greiningu af völdum
blæðandi magasárs.
3) 1977. Bráðainnlögn 67 ára gamallar konu vegna
brjóstverkja. Hafði haft verki í um 12 klukkustundir.
Lágu þeir fyrir miðju brjósti og leiddu út í báða
handleggi og axlir.
Hún hafði haft lungnaberkla, skeifugarnarsár að
minnsta kosti tvívegis, háþrýsting, hjartaöng og
hjartabilun. Hún hafði verið skorin upp 1974 vegna
langvarandi nýrnabólgu og var þá hægra nýra tekið.
Við komu mældist blóðþrýstingur 100/60 mm Hg. Við
skoðun reyndist hjartað vera stækkað og konan var
mjög veikindaleg. Mjög veikur æðasláttur fannst í
höndum og fótum. Hjartalínurit sýndi vinstri öxul.
Röntgenmynd af brjóstholi sýndi mjög mikla breikkun
á allri brjóstmeginæð samanber mynd 2. Var konan ekki
talin hæf í skurðaðgerð. Fékk hún lyfjameðferð og
útskrifaðist um þremur vikum eftir innlögn.
2. mynd. 67 ára gömul kona. Myndin er tekin við
innlögn og sýnir gífurlega breikkun á allri
brjóstmeginceð.
Hún andaðist á sjúkrahúsi í Reykjavík innan árs frá
greiningu. Hafði hún verið lögð inn vegna brjóstverkja
og fór í lost stuttu eftir komu.
Við krufningu kom í ljós klofagúlpur á meginæð, sem
ekki er nánar lýst, en dánarorsök var óljós.
4) 1978. Karlmaður 25 ára. í þrjá daga hafði hann haft
verki í höfði, hálsi og hægra megin í baki. Þessu fylgdu
ógleði og uppköst. Hann hafði tvisvar verið skorinn upp
vegna kviðslits bg ætíð verið fremur heilsuveill.
Við komu var hann mjög þjáður af verkjum.
Þreifieymsli voru í hægri síðu og vart varð vaxandi
þenslu á kvið. Útlit mannsins samrýmdist vel
Marfanssjúkdómi. Hann var hávaxinn, stórskorinn og
með langa útlimi. Handar- og ristarbein voru afiöguð og
hann hafði fuglsbrjóst (pectus carinatum). Andlitslag
var mjög sérkennilegt. Blóðþrýstingur mældist 150/90
mm Hg.
Röntgenrannsóknir leiddu í ljós merki um lömun í
mjógirni og gekkst hann undir bráða skurðaðgerð. Kom
þá í ljós lokun á hengisslagæðum og drep sást í görnum.
Var hluti smágirnis og ristils núminn á brott.
Hann andaðist um einum sólarhring eftir aðgerðina.
Við krufningu kom í ljós stór klofagúlpur á meginæð
með upptök í rismeginæð. Blóðþurrðarbreytingar sáust
í vélindi, maga, mjógirni, gallblöðru og milti. Einnig
voru merki um bráða lífhimnubólgu. Auk þess leiddi
krufningin í ljós krabbamein í hægra nýra
(adenocarcinoma) og drep í lifrarfrumum.
5) 1979. Karlmaður, 48 ára, lagður inn vegna bakverkja
undanfarandi fjórar til fimm vikur. Lágu þeir aðallega í
brjósthryggnum, en leiddu út í báðar axlir og fram í
kvið. Þessu fylgdu höfuðverkur, ógleði og almennt
máttleysi. Vitað var um háþrýsting hjá honum og
foreldrum hans.
Við komu mældist blóðþrýstingur 220/140 mm Hg. Yfir
framanverðu brjóstholi og aftur á baki heyrðist
útstreymishljóð. Einnig heyrðist fjórði hjartatónn (S4).
Hátt óhljóð heyrðist yfir hægri nýrnaæð og hægri
lærslagæð. Æðasláttur í útlimum var eðlilegur við
þreifingu.
Röntgenmynd af brjóstholi sýndi breikkun á
brjóstmeginæð. Æðamyndataka sýndi klofagúlp á
meginæð, sem átti upptök við vinstri viðbeinsslagæð og
náði niður í kviðarholsmeginæð, sjá myndir 3 og 4.
Sjúklingur var sendur til aðgerðar á Mayo-Clinic í
Bandaríkjunum stuttu eftir greininguna. Tókst sú
aðgerð vel og var gangur eftir aðgerðina eðlilegur.
Rannsóknir leiddu ekki í Ijós orsök fyrir
háþrýstingnum.
6) 1980. Karlmaður, 47 ára sjómaður, lagður inn í
skyndi vegna blóðugra uppkasta og kviðverkja. Hafði
haft skeifugarnarsár, sem greint var 1969 og háþrýsting,
sem greindist sama ár.
Hann var að lyfta þungum hlut er hann fékk mikinn
hnykk á líkamann. Byrjuðu þá skyndilega miklir verkir
í kvið og brjóstholi. Þessu fylgdu almennur slappleiki og
vanlíðan. Um kvöldið hófust blóðug uppköst.