Læknablaðið - 15.10.1988, Qupperneq 37

LÆKNABLAÐIÐ
331
fjallað um heilsugæslustöðvar. Hins vegar eru
hvergi í áætluninni nefndar stöðvar
heimilislækna. Á Reykjavíkursvæðinu hafa
heimilislæknastöðvar skipað sér fastan sess, og er
ekki annað vitað en að þær standi jafnfætis
heilsugæslustöðvum á svæðinu, hvað varðar gæði
þjónustu, afköst og rekstrarhagkvæmni.
Læknafélag íslands hefur árum saman stutt þá
hugmynd, að í þéttbýli geti sérfræðingar í
heimilislækningum átt þess kost að reka
heimilislæknastöðvar, sbr. þann fyrirvara, sem
læknafélögin settu í sambandi við D-daginn
svonefnda árið 1983, þegar fyrirhugað var að gera
allar stöðvar heimilislækna í Reykjavík samtímis
að heilsugæslustöðvum. Bent skal á, að til er
sérstakur kjarasamningur við heimilislækna, sem
starfa utan heilsugæslustöðva. Stjórn félagsins
leggur til, að heimilislæknastöðvum sé skipaður
viðunandi sess við hlið heilsugæslustöðva í
íslenskri heilbrigðisáætlun.
Göngudeildir
í kafla 3 í áætluninni, sem fjallar um stefnu í
heilsugæslu- og sjúkrahúsmálum, segir m.a. í lið
2 (sjúkrahús): »Aukin verði göngudeilda- og
dagdeildaþjónusta sjúkrahúsa í þeim tilgangi að
stytta legutíma og fækka innlögnum«.
í markmiði 20 segir m.a.: »Fyrirbyggjandi
starfsemi, göngudeildastarf, heimahjúkrun,
sjúkraþjálfun og heilbrigðisfræðsla verður
aukin«.
Það hefur lengi verið skoðun Læknafélags
íslands, að ekki beri að auka
göngudeildaþjónustu sjúkrahúsanna. í því
sambandi vísast til meðfylgjandi greinargerðar
göngudeildarnefndar félagsins frá árinu 1982 og
til samþykktar aðalfundar árið 1985 um starfsemi
og þróun göngudeilda á sjúkrahúsum. Árið 1986
leiddi könnun stjórnar Læknafélags íslands í ljós,
að ekki höfðu orðið marktækar breytingar á
göngudeildarstarfsemi sjúkrahúsanna næstu 4
árin þar á undan. Stjórnin leggur áherslu á
meðfylgjandi álit frá 1982 um, að á göngudeildir
skuli aðeins koma sjúklingar til eftirlits eftir legu
á sjúkrahúsinu, sérstök tilfelli til kennslu,
aðgerða eða eftirlits, sem ekki er unnt að
framkvæma annars staðar. Stjórnin telur, að öll
önnur heilsugæsla en sú, sem krefst
sjúkrahúsvistar, skuli fara fram utan göngudeilda
sjúkrahúsa.
Um þessa afstöðu Læknafélags fslands til
göngudeildarstarfsemi á sjúkrahúsum ríkir full
samstaða meðal lækna, m.a. bæði heimilislækna
og sérfræðinga.
Á síðustu árum hefur verið komið á fót á
Reykjavíkursvæðinu allnokkrum stöðvum
sérfræðinga, þar sem ýmis þjónusta er samnýtt,
m.a. rannsóknaaðstaða. Þessar stöðvar virðast
hagkvæmar rekstrareiningar, sem veita
sjúklingum góða þjónustu. Með þeim hafa opnast
möguleikar á betra samstarfi sérfræðinga bæði
innan sömu sérgreinar og á milli sérgreina. Með
því að fullnýta þessar stöðvar og aðrar, sem
hugsanlega verður síðar komið á fót af læknum,
sparast sjúkrahúsunum umtalsverður
stofnkostnaður í sambandi við húsnæði og búnað
nýrra göngudeilda. Stjórn Læknafélags íslands
telur einsýnt, að nýta beri þessa aðstöðu til
fullnustu. Æskilegt væri að geta nýtt
ofangreindar stöðvar sérfræðinga betur og í
meira mæli en nú er til kennslu og rannsókna.
Störf sérfræðinga
í Fylgiskjali I með íslenskri heilbrigðisáætlun
(Verkefni sem þarf að framkvæma til þess að
markmiðin náist) segir vegna M 21: »Skýr skil
verði gerð á milli sérfræðistarfa á sjúkrahúsum og
utan. Sérfræðingar í fullu starfi á sjúkrahúsum
sinni ekki sérfræðistarfi utan sjúkrahússins.
Sérstakir læknar verði ráðnir á göngudeildir
sjúkrahúsanna til sérfræðistarfa og verksvið
göngudeilda skýrar ákveðið.«
Stjórn Læknafélags Íslands hafnar alfarið þeim
hugmyndum, sem þarna koma fram.
Stjórnin sér engin rök fyrir því að reisa múr milli
sérfræðistarfa á sjúkrahúsum og utan þeirra.
Slíkur múr mundi sjáanlega leiða til einangrunar
þeirrar starfsemi á báða vegu og mundi gera
samskipti flóknari og rjúfa nauðsynlega samfellu
í samskiptum sjúklings við heilbrigðisstarfsfólk.
Stjórnin telur beinlínis varhugavert að meina
sjúkrahúslæknum í fullu starfi að sinna sérgrein
sinni utan sjúkrahúsa. Heimild sjúkrahúslækna
til starfa utan sjúkrahúsa er takmörkuð í
kjarasamningi þeirra og miðast við tiltekinn
fjölda klukkustunda á viku. Falli þessi heimild
niður, gæti það leitt til þess, að sjúkrahúslæknar
muni upp til hópa leita eftir hlutaráðningum, sem
væri ekki heppilegt til lengdar. Þá er sá
hugsanagangur að öllu leyti óeðlilegur, að
sjúkrahúslæknar séu útilokaðir frá því að hafa
afskipti af öðrum en þeim, sem á sjúkrahúsunum
liggja og að eiga þess ekki kost að hitta sjúklinga,
áður en til innlagnar kemur, til að forvinna þau
atriði, sem koma til frekari útfærslu á
sjúkrahúsinu. Þessi háttur mundi ennfremur
stuðla að minni samfellu í aðgerðum.