Læknablaðið - 15.12.1989, Qupperneq 35

LÆKNABLAÐIÐ
403
Previously hydatid disease has been considered
as being eradicated in Iceland, the last surgical
operation performed in 1962. However
Echinococcus granulosus in Icelandic sheep was
reported in 1970. Therefore there is still a potential
risk for the appearance of hydatid disease in
humans in the country.
HEIMILDIR
1. Leiðari. Man, dogs and hydatid disease. Lancet 1987;
i: 21-2.
2. Olafsson G. Er sullaveiki útdauð á Islandi?
Læknablaðið 1979; 65: 139-42.
3. Jónsson B. Síðasti sullurinn? Læknablaðið 1962; 46:
1-13.
4. Pálsson PA. Sullaveiki og bandormar. Handbók
bænda 1971.
5. Lewis JW jr. Koss N, Kerstein MD. A Review of
Echinococcal Disease. Am Surg 1975; 181: 390-6.
6. Nelson GS. Hydatid disease. Med Int 1988; 55:
2267-9.
7. Sayek I, Cakmakci M. The effect of prophylactic
Mebendazole in experimental peritoneal Hydatidosis.
Surg Gyn Obst 1986; 163: 351-3.
8. Dawson JL, Stamatakis JD, Stringer MD, Williams
R. Surgical treatment of hepatic hydatid disease. Br J
Surg 1988; 75: 946-50.
9. Thorstensen J. Medicinal indberetning fra
landphysicus i Island for Aaret 1840, tilvitnun úr
Pálsson PA et al. (10).
10. Pálsson PA, Vigfússon H, Henriksen K. Heldur
sullaveikin velli? Læknablaðið 1971; 57: 39-51.
11. Stallbaumer MF, Clarkson MJ, Pritchard JF, Bailey
JW, Morris DL. Serological diagnosis and current
epidemiology of hydatid disease in England and
Wales. Gut 1983; 24: A996.
NABLAÐIÐ
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
Læknafélag íslands og
Læknafélag Reykjavikur
75. ARG. - DESEMBER 1989
SIGUR YFIR SULLAVEIKI?
Tvívegis hefur íslands verið getið í
læknaritum svo eftirtekt vekti í sambandi við
sullaveiki eða meinlæti. í fyrra skiptið um
miðja síðustu öld þegar danskur læknir P.A.
Schleisner taldi, að sjötti hver íslendingur væri
haldinn sullaveiki, en það var meira en dæmi
þekktust um í nokkru öðru landi. í síðara
skiptið þegar því var haldið á lofti um miðja
þessa öld, að nú væri saga sullaveiki í fólki
öll á Islandi eða um það bil öll.
Vakti þessi árangur að vonum nokkra athygli,
því lengi hafði verið unnið að vömum gegn
sullaveiki í ýmsum löndum með misjöfnum
árangri. Tvímælalaust er þessi mikli árangur
í sullaveikivömum einn af stórsigrum í
heilbrigðismálum landsins.
Engin ástæða er til þess að draga í efa hina
miklu tíðni sullaveiki á Islandi á fyrri tíð.
Örbirgð almennings, þröng og lítilfjörleg
húsakynni, þar sem ógerlegt var að gæta
lágmarkshreinlætis (sápa var nær óþekkt
almenningi hér á landi allt fram á miðja
síðustu öld) og mikil samskipti fólks við
hunda, sem til voru einn eða fleiri á öllum
heimilum, stuðlaði allt að mikilli tíðni
sullaveiki. Þar við bættist svo, að eðli þessarar
veiki og tengsl milli sullaveiki í fólki og
búfé og bandorma í hundum var mönnum
óþekkt þar til um miðja nítjándu öld. Til að
kanna sullaveiki í fólki, búfé og bandorma í
hundum hér á landi sendu stjórnvöld hingað
danskan lækni, Harald Krabbe (1831-1917),
árið 1863. Af 100 hundum sem hann krufði
fundust sullaveikibandormar (E. granulosus)
í 28 þeirra og sollin líffæri (ígulsullir) voru
algeng í nautgripum og sauðfé.