Læknablaðið - 15.08.1990, Síða 38

304
LÆKNABLAÐIÐ
nákvæmar lýsingar á aðferðum við mælingar á
blóðfitum og tölfræðilegum aðferðum.
NIÐURSTÖÐUR
Niðurstöður á þversniðsrannsóknum
1968-69. Meðaltalsgildi kólesteróls og
þríglýseríða hækkuðu með aldri. Fyrir
kólesteról var aukningin frá 6,2 mmól/1
(241 mg%) hjá 38 ára konum í 7,3 mmól/1
(283 mg%) hjá 60 ára konum. Samsvarandi
aukning í þríglýseríðgildum var frá 1,09
mmól/1 (96,5 mg%) í 1,34 mmól/1 (118,6
mg%). Mynd 2 sýnir einstök kólesteról- og
þríglýseríðgildi hjá konum í Gautaborg, sem
lifðu af kransæðaáfall á árunum 1968-70.
Þær voru á samsvarandi aldri og þátttakendur
í hóprannsókninni, sem í þessu tilviki eru
notaðir sem viðmiðunarhópur. Eins og sjá
má á myndinni dreifðust kólesterólgildi
kvenna sem fengið höfðu kransæðastíflu jafnt
milli miðgilda (median) viðmiðunarhópsins.
Hins vegar voru þríglýseríðgildi kvenna sem
fengið höfðu kransæðastíflu hærri en miðgildi
samsvarandi aldurshópa í viðmiðunarhópnum.
Hin háu þríglýseríðgildi hjá konum með
kransæðastíflu voru tölfræðilega marktækt
hærri en samsvarandi gildi hjá konum í
hóprannsókninni (p< 0,001). Ekki kom
fram samsvarandi marktækur munur á
kólesterólgildum.
Langtíma ferilrannsókn 1968-69 til 1980-
81. Mynd 3 sýnir hættu á kransæðastíflu,
hjartaöng, heilablóðfalli og dauða (óháð
dánarorsök) á 12 ára tímabili 1968-69 til
1980-81. Konur sem komu í fyrstu rannsókn
og höfðu kólesteról > 8.0 mmól/l voru bomar
saman við konur sem höfðu lægri gildi. A
sama hátt voru konur með þríglýseríðgildi
> 2.2 mmól/1 bomar saman við konur sem
voru undir þessum mörkum. Hjá konum
með hátt kólesteról mátti greina aukna
hættu á kransæðastíflu, en ekki dauða. Hjá
konum með hækkuð þríglýseríðgildi sást
marktæk aukin hætta á bæði kransæðastíflu,
heilablóðfalli og dauða. Eins og sjá má
á töflu II hvarf þessi tölfræðilegi munur
fyrir kólesteról þegar gerður var fjölþátta
útreikningur (multivariate analysis) en
þessi marktæki munur sást áfram varðandi
þrfglýseríð jafnvel þegar búið var að taka
tillit til kólesteróls sem truflandi þáttar
(confounding factor) auk aldurs.
Inviled 1968-69 n=1622
Mo- Refu- Inacces-
I 90.1% Died ved sed sible
| Participated 1968-69 n=1462 ~| |~8~| [löl r^sj |~4~1
I 89.1%
| Participated 1974-75 n=1302 | | 26 | | 57 | | 68 | m
| 87.4%
| Participated 1980-81 n=1138 16 i f¥i iiri r79~i m
Fig 1. Participants and non-participants in the prospective
population study of women in Gothenburg.
Cholesterol Triglycerides
mmol/l mmol/l
10 8 6 _ O , P- 8o o° o ooo “io 00 ®°ó °° °r L 3.0 ■ ' 2.0 ■ 1.0 ■ L o °o , >- O 000 c Llooo o 1-
1
38 46 50 54 60 38 46 50 54 60
years
Fig 2. Individual serum cholesterol and serum triglyceride
values in women in Göteborg hospitalized for myocaridal
infarction during the years 1968-1970 related to age and
median values of the reference group of a population
sample of women in Göteborg.
Risk ratio
KE KE
Cholesterol >8.0/<8.0 Triglycerides >2.2/<2.2
Fig 3. Age-adjusted relative risk for myocardial infarction
(MI), angina pectoris (AP), stroke and lotal monality
during 12-year follow-up period in women with initially
increased serum cholesterol > 8.0 mmol/l and serum
triglycerids > 2.2 mmol/l respectively compared to
women with lower lipid levels.
Aðrir áhœttuþœttir á 12 ára ferli. Eins og
fram kemur að ofan var þríglýseríð í sermi
sjálfstæður áhættuþáttur kransæðasjúkdóma,
heilablóðfalls og ótímabærs dauða hjá konum.
Auk þessa fundum við að hækkað hlutfall
á ummáli mittis/mjaðma hafði einna mesta
fylgni við kransæðastíflu, heilablóðfall og
dauða (óháð dánarorsök) á þessu 12 ára
tímabili. Væri hlutfallið á milli mittis og