Læknablaðið - 15.10.1990, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
387
947 ± 144 g (p < 0.001). Hins vegar var
ekki marktækur munur á meðgöngulengd
þessara tveggja hópa (mynd 3). Ekki var
marktækur munur á sýrustigi blóðs (pH) við
indomethacin gjöf hjá þeim sem svöruðu
meðferð og hinum sem ekki svöruðu. Þá var
ekki marktækur munur á aldri við gjöf lyfsins
hjá þeim sem svöruðu og hinunt sem ekki
svöruðu meðferð, (mynd 3).
Fyrstu sex ár tímabilsins var indomethacin
einungis notað í þrjú skipti, þar af tvívegis án
árangurs. A þeim tíma var Iyfið gefið í maga,
en ekki í æð eins og gert hefur verið eftir
1982 og því vart sambærilegt. Því hefur lyfið
reynst virkt í 13/17 (78%) á síðustu fjórum
árum tímabilsins.
Aukaverkanir sem komu fram voru
tímabundin hækkun á kreatínin hjá tveimur
(10%). Ekkert bam fékk blæðingu í
meltingarveg. 1 okkar sjúklingahópi reyndust
átta sjúklingar hafa heilablæðingu og tafla 1
sýnir hve oft heilablæðing sást í mismunandi
meðferðarhópum. Ekki var marktækur munur
á tíðni heilablæðinga í þeint sjúklingum sem
gengust undir aðgerð og hinum sem fengu
indomethacin (tafla 2).
Tíu sjúklingar dóu og voru dánarorsakir
berkjufár (bronchopulmonary dysplasia) með
öndunarbilun (7/10) og sýkingar (3/10). Fimm
reyndust hafa heilablæðingu við krufningu án
þess að það hafi verið dánarorsökin.
Af 20 börnum sem fengu indomethacin voru
sjö (35%) undir 1000 g við fæðingu. Af
sjö börnum sem gengust undir aðgerð án
undangenginnar indomethacin gjafar voru
fjögur (57%) undir 1000 g við fæðingu.
Við nánari athugun á ástæðum fyrir því að
ekki var notað indomethacin hjá þessum sjö
börnum, kemur í ljós að frábendingar fyrir
notkun lyfsins fundust hjá fjórunt bömum
(intracranial blæðing (einn sjúklingur),
hækkun á kreatínin (tveir sjúklingar), aldur
bamsins (einn sjúklingur)) en ekki verður
séð af sjúkraskrám hverjar ástæðurnar voru
í þremur tilvikum.
UMRÆÐA
Frá og með árinu 1981 fer tilfellum fyrirbura
með opna fósturæð verulega fjölgandi.
Má rekja þessa fjölgun að hluta til bættrar
greiningartækni, en hjartaómskoðun var
Birthweight (g) Gestational age (weeks)
1600 32
Birthweight Gest. age
■ Failure co Success
Fig. 3. The results of indomethacin use when compared
with gestational age and birthweight. The patients who
failed indomethacin therapy had significantly lower
birthweight (p<0.00l) although there was no significant
difference in gestational age (p>0.05).
Table II. Cerebral hemorrhage (CH) with regard to
therapy.
Treatment group No of patients with CH Percent
Indomethacin 4/18 * 22%
Surgery 2/7 * 28%
Indomethacin and Surgery 1/1 50%
* One patient had cerebral hemorrhage before treatment.
fyrst notuð á deildinni árið 1981. Á síðustu
árum koma einnig til bættar lífslíkur lítilla
fyrirbura (þ.e. bama með fæðingarþyngd
innan við 1000 g) í kjölfar tæknibyltingar í
nýburagjörgæslu, og þar með vaxandi tjöldi
sjúklinga með opna fósturæð (8,9).
Indomethacin var fyrst notað á vökudeild árið
1977. Skammtur lyfsins var 0.2 mg/kg, gefið í
allt að þrjú skipti á 12 tíma fresti. Árið 1981
var framkvæmd hérlendis fyrsta skurðaðgerð
á fyrirbura með opna fósturæð, þótt áður hafi
slíkar aðgerðir verið gerðar á eldri bömum
(15). Helstu ábendingar skurðaðgerða hafa
verið árangurslausar indomethacin gjafir eða
að frábendingar hafi verið gegn notkun lyfsins.
I þessari rannsókn er ekki munur á tíðni
opinnar fósturæðar hjá drengjum og stúlkum,
þegar æðin var það stór að indomethacin
og/eða aðgerðar var þörf. í uppgjöri frá
Bamaspítala Hringsins frá 1976 hjá eldri
bömum var sjúkdómurinn mun tíðari í
stúlkum (16).